نقش زنان روستایی استان در فرایند توسعه

عارف اسماعیل زاده گیوی|  فعال اجتماعی استان:

 با این‌که در اکثر جوامع، زنان روستایی عاملی مهم در رسیدن به اهداف توسعه روستایی هستند و نیمی از نیروی انسانی مورد نیاز توسعه روستایی را تشکیل می‌دهند، به دلایل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این ظرفیت بالقوه کمتر مورد توجه برنامه ریزان و دست اندر کاران امور روستایی واقع می‌شود. زنان، سهم عظیمی از کل نیروی انسانی مورد نیاز بخش کشاورزی در کشور و از جمله اردبیل را تشکیل می‌دهند. زنان روستایی در تولید محصولات زراعی، باغی، دامی و صنایع روستایی و هم از لحاظ کمک به بخش کشاورزی به عنوان نیروی کار، قابلیت قابل توجهی در جامعه هستند. سهم آنان در کشورهای در حال توسعه به مراتب بیشتر از سایر کشورها است. معمولاً آمار و ارقامی که در خصوص سهم زنان در تولیدات کشاورزی ارائه می‌شود، کمتر از حد واقعی است.

 چون در این آمارها غالباً اشتغال فصلی، پاره وقت، بدون مزد و فعالیت‌های خانه‌داری منظور نمی‌شود. آنان اما، نیرویی برای ایجاد تحول و منبعی بالقوه برای پیشبرد اقتصاد روستایی و افزایش هر چه بیشتر نرخ رشد تولید مواد غذایی هستند.
 در شهرستان کوثر استان اردبیل با بیش از80 درصد جمعیت روستایی، بخش قابل توجهی از زنان نه فقط باید نقش کلیدی خود را (عمدتاً در چارچوب اقتصاد خانه) به عهده داشته باشند، بلکه در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نیز نقش رو به رشدی دارند.

 زنان روستایی عمدتاً نه فقط وظایف مربوط به خانه داری را به عهده دارند، بلکه در بسیاری از موارد بدون مشارکت زنان روستایی، امکان تداوم بعضی از فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی روستا غیرممکن است یا با بحران مواجه می‌شود.
 زنان روستایی الگوی فعالیت مثمرثمر است. آنان دائم در تلاش و کوشش هستند و می‌توان آنان را مدیر و برنامه ریز خانوار روستایی دانست. با اندکی بررسی می‌توان دریافت که فعالیت‌های تولیدی زنان نقش موثری در افزایش درآمد، رفاه و آسایش خانوار روستایی دارد و پیامد آن بهبود وضع تغذیه، بهداشت، جلوگیری از مهاجرت بی رویه، افزایش سواد و ارتقای منزلت اجتماعی خانوار روستایی است. با وجود روشن بودن نقش سازنده زنان در تولید و اقتصاد روستا و جامعه، ارتقای پایگاه اجتماعی مناسب برای زنان به خصوص در مناطق روستایی و عشایری از ضروریات است. بنابراین باید به زنان و نقش آنان در توسعه توجه خاص صورت گیرد تا زنان دریابند که مهم و کارساز هستند و نیازهای آموزشی و خلاءهای فنی زیادی دارند که باید برآورده کنند.

 همچنین تلاش برای تقویت و تواناسازی خود را نباید فراموش کنند. مطالعات اقتصادی- اجتماعی نشان داده است که موانع متعددی مانند موانع فردی، خانوادگی و اجتماعی بر سر راه زنان در مسیر توسعه وجود دارد که باید گام‌های اساسی برای رفع آنها برداشت. افزایش مشارکت زنان درحد تصمیم گیری، آنان را به سوی توسعه فزاینده سوق و آنان را تواناتر می‌کند. به شرطی که این مشارکت برای افزایش کنترل در عوامل تولید و تضمین برابری دسترسی به منافع و توزیع عادلانه منافع باشد. برابری کنترل به معنای توازن قدرت میان زنان و مردان و این به معناست که هیچ کدام از آنان در مقام فرمانروایی نخواهند بود.
در مشارکت مطلوب و کارآمد زنان در توسعه ابتدا باید نقش آنان در جریان توسعه را به درستی مشخص و سپس موانع مربوط به ایفای نقش آنان را شناسایی کرد. چرا که آنان هم در امور داخل منزل و هم فعالیت‌های خارج منزل نقش مهمی دارند. ضمن این که توانایی دارند که نقش مادر، همسر، تولید کننده، مدیر و برنامه ریز را به خوبی ایفا کنند.