مغایرت قیمت مصوب مرغ با حمایت از تولید
قیمت مرغ در بازار کشور از ابتدای امسال نوسانات زیادی داشته است. مرغداران سال 99را با خسارت آغاز کردند؛ خسارتی که به‌دلیل نبود حمایت بموقع از این صنعت ماه‌ها ادامه یافت و بسیاری از آنها را ورشکست کرد. کاهش شدید تقاضا ناشی از تعطیلی رستوران‌ها در حالی مرغداران را ناگزیر از فروش زیر قیمت تولید محصولاتشان کرد که از ابتدای امسال قیمت نهاده‌های دام و طیور به‌دلیل مشکلات واردات و توزیع قطره‌چکانی افزایش یافته است. امروز اما قیمت مرغ در بازار از نرخ مصوب ستاد تظیم بازار بالاتر رفته است. با برومند چهارآیین، رئیس هیأت‌مدیره شرکت تعاونی توسعه صنعت طیور کشور در زمینه چرایی این موضوع گفت‌و‌گو کرد‌ه‌ایم.
دلیل قیمت بالای مرغ در بازار چیست؟
این موضوع چند علت دارد. نخستین دلیل این است که قیمت مصوب تعیین شده از سوی ستاد تنظیم بازار، هیچ‌گاه مورد قبول تولیدکنندگان و تشکل‌های این حوزه و حتی مورد تأیید وزارت جهادکشاورزی نبوده است. این قیمت مبنای کارشناسی نداشته و بارها مورد اعتراض ما قرار گرفته است. نکته بعد این است که همین قیمت مصوب نیز به این شرط تعیین شده که نهاده‌های دام و طیور با قیمت مصوب در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد. این درحالی است که حداکثر 40تا 50درصد نهاده‌ها با قیمت مصوب به‌دست مرغدار می‌رسد و تولیدکننده از آنجا که با موجود زنده سرو کار دارد ناچار است مابقی نهاده مورد نیاز خود را با قیمت آزاد تهیه کند.
قیمت مصوب چقدر با هزینه تمام‌شده تولید فاصله دارد؟
با محاسبه همه هزینه‌های تولید، قیمت هرکیلو مرغ زنده درب واحدهای تولیدی 15هزار و 700تومان می‌شود، درحالی‌که 29تیرماه، بعد از ماه‌ها فریز قیمت مرغ روی 8هزار و 550تومان و با وجود تورم 42درصدی، قیمت 10هزار تومان را برای مرغ زنده تصویب کردند. قیمت مرغ لاشه هم 15هزار و 750تومان تعیین شد درحالی‌که این نرخ، قیمت تمام‌شده تولید درب واحدهای مرغداری است. از سوی دیگر بازار مرغ یک بازار رقابتی است. براساس تمام نظریه‌های اقتصادی دولت نباید در بازارهای رقابتی دخالت کند، در کشور ما 41سال است که دولت در بازار دخالت می‌کند و با وجود تمام تبعات منفی که تا امروز اثبات شده، این دخالت‌ها هنوز ادامه دارد.
شرایط کنونی تولیدکنندگان چگونه است؟
بخش زیادی از تولیدکنندگان، رغبتی به تولید ندارند،تولید برایشان به‌صرفه نیست یا درصورت ادامه شرایط به این شکل ورشکست می‌شوند. گرفتاری‌ها و مشکلات تولید باعث شده با وجود افزایش قیمت مرغ، تولیدکننده‌ها هنوز در حاشیه ضرر باشند. تولیدکننده‌ها الان مرغ زنده را نهایتا 12هزار و 500می‌فروشند درحالی‌که قیمت تمام‌شده تولید 15هزار و 500 تومان است. تولیدکننده برای هر کیلو مرغ 3هزار تومان ضرر می‌دهد درحالی‌که فریاد‌ها بلند شده که «مرغ پرکشید»، «قیمت مرغ نجومی شد» و... اما سایر اقلام در بازار افزایش قیمتی بسیار بیشتر داشته‌اند. دولت در حالی در قیمت‌گذاری تولیدات دخالت می‌کند که در زمان نیاز حمایت لازم را از تولیدکننده نمی‌کند. در شرایطی که مرغداران در حال ضرردهی شدید بودند، تازه با دستور اکید وزیر جهادکشاورزی میزان خرید تضمینی از مرغداران نهایتا به 45هزار تن رسید. درحالی‌که به‌دلیل دخالت نابجای کارگروه تنظیم بازار در تعیین میزان جوجه‌ریزی، حدود200هزار تن مرغ مازاد تولید شده بود که 150هزار تن از این تولیدات آواری شد بر سر بخش تولید و تولیدکنندگان 7ماه در حاشیه ضرر وحشتناک بودند و هنوز هم ضرر می‌دهند. قیمت کنونی مرغ با هیچ‌کدام از قوانین حمایت از تولید منطبق نیست و دولت با چنین تصمیماتی تولیدکننده را نابود می‌کند.
