دستبرد به ارزاق ایرانیان

پس از اشغال ایران توسط قوای متفقین، انگلیس، شوروی و آمریکا مسئله‌ای که باعث شد وضعیت زندگی ایرانیان را به خطر بیندازد موضوع دزیده شدن گندم و ارزاق مردم توسط قوای متفقین بود. دلیل اصلی مداخله متفقین ایجاد یک خط کمک به شوروی در جبهه برابر با آلمان‌ها بود. متفقین البته گفته بودند در اشغال ایران، مردم و دولت را دچار مشکل نخواهند کرد اما گزارش‌های متعدد نشان می‌دهد که آنها با اعمال حاکمیت ارزاق مردم را به نفع خود مصادره می‌کردند. این مسئله در اسناد مبادله شده میان وزارتخانه‌های داخلی ایرانی یعنی وزارت دارایی، وزارت خارجه با سفارت ایران در لندن قابل مشاهده است. نکته جالب اینجاست که در مناطق تحت اشغال شوروی این مسئله به یک رویه تبدیل شده بود. در گزارش وزارت دارایی به وزارت خارجه این مسئله قید شده است که ارتش سرخ نسبت به تهیه جو و گندم برای خروج از ایران با خشونت رفتار کرده‌اند (سند اول و دوم) در سند دیگری گزارش سیدحسن تقی‌زاده، سفیر وقت ایران در لندن به وزارت خارجه آمده است که او می‌گوید اعتراض ایران به طرف انگلیسی در مورد بردن گندم و ارزاق ایران مورد قبول واقع نشده است. او توصیه کرده است که پس از اطمینان از ماجرا و مستندسازی این مسئله مراتب را جهت اعتراض اعلام کنند. (سند سوم) ماجرای کمبود ارزاق در دوران اشغال ایران به بلوای نان در دوران نخست‌وزیری احمد قوام انجامید که به تظاهرات گسترده و شعار «یا مرگ یا نان» کشیده شد.