دیپلمات‌ها مقابل طرح تسلیحاتى آمریکا

اسماعیل سلطنت‌پور _ خبر‌نگار

 در سومین سالگرد خروج آمریکا از برجام مقامات واشنگتن مدعی شده‌اند در برجام حضور دارند؛ ادعایی که بهانه آن نزدیک شدن به موعد لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران توسط شورای امنیت است به این امید که آمریکا بتواند با استفاده از سازوکار پیش‌بینی شده در برجام موسوم به اسنپ بک، یکجانبه تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران که قرار است مهر‌ماه امسال برچیده شود را برگرداند. طبق برجام اگر یکی از طرفین مدعی شود ایران به تعهدات خود عمل نکرده، موضوع در کمیسیون مشترک برجام بررسی و درصورت حل نشدن اختلاف، پرونده به شورای امنیت می‌رود و در آنجا برای ادامه لغو تحریم‌های ایران رأی‌گیری می‌شود و در این زمان رأی مخالف هر یک از اعضای دائم شورای امنیت به‌خصوص آمریکا، انگلیس و فرانسه قادر به احیای تحریم‌های ایران خواهد بود. با این حال ایران، چین و روسیه و حتی چهره‌های سیاسی و حزبی داخل آمریکا معتقدند دولت ترامپ از برجام خارج شده و نمی‌تواند از سازوکار موجود در برجام استفاده کند؛ حتی اروپایی‌هایی که در 3سال گذشته اقدام عملی برای حفظ برجام نکرده‌اند هم معتقدند آمریکا جایی در برجام ندارد. روز گذشته علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان تهدید کرد درصورتی که طرح آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران با همراهی اروپا توأم شود، ایران از برجام خارج می‌شود؛ این هشداری بود که از زبان برخی سناتورهای همراه با ترامپ هم شنیده شده است. اگرچه اروپا در سال‌های گذشته نتوانسته است ایران را از موهبت‌های اقتصادی برجام برخوردار کند و مقابل تحریم‌های آمریکا بایستد اما برجام حداقل این رهاورد را داشت که یکجانبه‌گرایی آمریکا را در دنیا با چالش مواجه کند. در 3 سالی که ترامپ از برجام خارج شده است، تلاش‌های آمریکا برای بازگرداندن پرونده ایران به شورای امنیت و امنیتی‌سازی‌ ایران در سال‌های گذشته با مخالفت دیگر کشورهای دنیا و بعضا اعضای شورای امنیت همراه شده است. چنانچه در یک مورد در سال96 روسیه از حق وتوی خود علیه قطعنامه‌ای که انگلیس و آمریکا باهم به شورای امنیت برده بودند استفاده کرد. در مورد دیگری و در تیرماه سال98 جلسه شورای امنیت سازمان ملل به درخواست آمریکا و پشت درهای بسته برای بررسی موضوع حمله به نفتکش‌ها و هدف قرار دادن پهپاد جاسوسی آمریکا برگزار شد اما این جلسه هم با شکست دیپلماتیک آمریکا همراه شد. پیش‌بینی می‌شود حتی آمریکا اگر طرح جدید خود را برای تمدید تحریم تسلیحاتی خود به شورای امنیت ببرد با وتوی دیگر اعضای برجام مواجه خواهد شد.


پاسخ ظریف به پمپئو:  « 2سال پیش مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا و رئیس‌اش اعلام کردند مشارکت‌شان در توافق هسته‌ای (برجام) را متوقف می‌کنند با این خیال که فشار حداکثری آنها ایران را به زانو درمی‌آورد. با توجه به شکست این سیاست اکنون او می‌خواهد عضوی از توافق برجام باشد. خیال‌پردازی را متوقف کنید: ملت ایران همیشه خود برای سرنوشت خویش تصمیم می‌گیرد.»


آمریکا ادله حقوقىندارد

مجید تخت‌روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل در توییتی نوشت:  پمپئو ادعا می‌کند که طبق قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، آمریکا یک «مشارکت کننده» است؛ درحالی‌که قطعنامه۲۲۳۱ به «مشارکت‌کنندگان در برجام» اشاره دارد. او اشاره به «برجام» را حذف می‌کند؛ زیرا رئیس‌اش در ۸مه۲۰۱۸ (هجدهم اردیبهشت۱۳۹۸) «توقف مشارکت آمریکا در برجام» را اعلام کرد. به این دلیل، آمریکا هیچ ادله حقوقی برای اینکه «مشارکت‌کننده» است، ندارد.

تصمیم پمپئو بى‌معناست

الیزابت وارن، سناتور جمهوریخواه و کاندیدای ریاست‌جمهوری در انتخابات۲۰۲۰ آمریکا در صفحه توییترش نوشته بود: ممنوعیت بین‌المللی تسلیحاتی علیه ایران در‌ ماه اکتبر به پایان می‌رسد. دولت آمریکا برای تمدید این تحریم تسلیحاتی ناگهان استدلال می‌کند که آمریکا عضوی از توافقی است که از آن خارج شد. این هیچ معنایی ندارد. تصمیمت را بگیر مایک پمپئو.

بورل: آمریکا عضو برجام نیست

جوسپ بورل، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که آمریکا عضوی از برجام نیست. این دیپلمات اسپانیایی گفت: آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد و تا جایی که یادم هست از آن زمان در جلسات برجام شرکت نمی‌کند، پس عضوی از برجام محسوب نمی‌شود.

آمریکا قطعنامه را اجرا نمىکند

معاون وزیر خارجه روسیه، گفت: موضوع ارسال تسلیحات و ادوات جنگی به ایران و نیز صادرات تسلیحات از ایران در هنگام تصویب قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت برای روسیه حل شد. سرگئی ریابکوف، ادامه داد: این نظام ویژه‌ای است و با دوره 5ساله آن در ‌ماه اکتبر سال۲۰۲۰ به‌سر می‌رسد و هرگونه عدول از این تصمیم ناممکن است. وی ادامه داد: آمریکا قبل از اینکه به گفت‌وگو درباره مفاد قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت برای رسیدن به اهداف خود بپردازد باید به اجرای کامل برجام بازگردد. ریابکوف افزود: آمریکا نه فقط مانع اجرای این قطعنامه از سوی کشورهای دیگر می‌شود، بلکه آنها را به تحریم و انواع تدابیر محدود‌کننده تهدید می‌کند.

یک مشکل کوچک براى طرح آمریکا!

مشاور ارشد سیاست خارجی ستاد انتخاباتی جو بایدن، نامزد دمکرات انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، گفت: سخت است که دورویی محض موجود در اقدام این دولت را تحسین نکرد که می‌خواهد دیگر کشورها در شورای امنیت را مجبور کند تا راهی برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران بیابند. تونی بلینکن، افزود: واشنگتن توانست در آن زمان تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را به‌عنوان بخشی از توافق هسته‌ای تمدید کند اما دونالد ترامپ در سال۲۰۱۸ از این توافق خارج شد. او در ادامه تصریح کرد: دولت ترامپ همچنان تهدید می‌کند که از یک مکانیسم در برجام استفاده خواهد کرد اما تنها مشکل اینجاست که ما دیگر جزو طرف‌های توافق نیستیم.

ایران از NPT خارج مىشود

کلسی داونپورت، رئیس بخش عدم‌اشاعه در انجمن کنترل تسلیحات، تأکید کرد: اگر پمپئو طرح خود را پیش ببرد، بازگشت تحریم‌ها علیه ایران، برجام را نابود خواهد کرد. به گفته او، چنین اقدامی حتی پیامدی به‌مراتب مهم‌تر دارد؛ اینکه موجب شود ایران به تهدیدات خود عمل کند و از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج شود. داونپورت افزود: این، گامی دیگر در جهت تضعیف اعتبار آمریکاست که مذاکرات آینده با ایران را دشوارتر خواهد کرد و خطر وقوع یک بحران هسته‌ای در منطقه را افزایش خواهد داد.

سیاست خارجى ترامپ دغلکارانه است

کالین کال، محقق دانشگاه استنفورد و مشاور امنیت ملی جو بایدن، بیان کرد: اینکه دولت ترامپ از توافقی در زمان دولت اوباما خارج شد که به‌طور قابل تصدیقی کارآمد بود و سپس زمانی که این سیاست شکست می‌خورد، از مکانیسمی در آن توافق برای تهدید جهان، بیگانه کردن متحدانمان و کارشکنی در همبستگی بین‌المللی استفاده شود، نشان‌دهنده سیاست خارجی دغلکارانه ترامپ است.

مشاوره بد داده‌اند

میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در نهادهای بین‌المللی مستقر در وین، تأکید کرد: تلاش آمریکا برای اینکه خود را «شریک برجام» معرفی کند به جایی نخواهد رسید. آنها که این ایده را ابداع کردند به مقامات آمریکا مشاوره‌ای بد داده‌اند.



فرانسه: به برجام متعهدیم
وزارت خارجه فرانسه در واکنش به طرح آمریکا برای جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران تأکید کرد: فرانسه عمیقا متعهد به توافق وین و قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است. فرانسه قصد دارد با شرکای E3 در توافق وین و شورای امنیت از نزدیک در این زمینه همکاری کند. تحریم اتحادیه اروپا مطابق با شرایط توافقنامه وین پس از سال۲۰۲۰ و تا اکتبر۲۰۲۳، به همراه تحریم سازمان ملل در مورد فناوری‌ها و تجهیزات بالستیک، همچنان ادامه خواهد داشت. رفع تحریم تسلیحاتی سازمان ملل در‌ ماه اکتبر (مهرماه) که با قطعنامه۲۲۳۱ تعیین شده بود، می‌تواند پیامدهای اساسی برای امنیت و ثبات منطقه‌ای داشته باشد.



آمریکا رأی
چه کشورهایی را لازم دارد؟!
برایان هوک، نماینده ویژه دولت ایالات متحده در امور ایران گفته است که آمریکا پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت در مورد تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را تهیه کرده است؛ پیش‌نویسی که با ۹رأی موافق و بدون وتو شدن از جانب کشورهای روسیه، چین، انگلیس یا فرانسه قابل تصویب خواهد بود.
هم‌اکنون علاوه بر آمریکا، انگلیس، روسیه، چین و فرانسه که عضو دائم شورای امنیت هستند، 10کشور بل‍ژیک، جمهوری دومینیکن، استونی، اندونزی، آلمان، نیجر، سنت وینسنت و گرانادیس، آفریقای جنوبی، تونس و ویتنام عضو شورای امنیت هستند. حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در روزهای اخیر با روسای جمهور تونس، آفریقای جنوبی، اندونزی، روسیه، فرانسه و چین که عضو شورای امنیت سازمان ملل هستند، رایزنی کرده بود.