داروفروش هم به سوپرمارکت می‌رود
آیا داروخانه‌ها در این شرایط، وضعیت اقتصادی بهتری دارند؟
نگار حسینخانی- خبرنگار
«برای ما اگه آب نشده واسه شما که نون شده!» این را یکی از بیماران می‌گوید و از داروخانه بیرون می‌آید. البته این تصور عموم مردم است که وضعیت اقتصادی فعلی جامعه و تعطیلی اجباری کسبه به‌علت شیوع ویروس کرونا، اقتصاد مشاغل را با مشکل روبه‌رو کرده. هرچند معمولا داروخانه‌ها از طیف آسیب‌دیده جدا می‌شوند و باور اکثر مردم این است که در این روزها، این گروه خوب کارشان سکه است، داروخانهداران خودشان به این امر باور ندارند. آنها خود را در معرض خطر می‌بینند و اعتقادشان بر این است که آنچه به ظاهر در قبال این خطر به‌دست می‌آورند ارزش‌اش را ندارد. اما از تصور ما تا واقعیت موجود چقدر فاصله هست؟
فروش فقط امورات را می‌چرخاند
با شیوع ویروس کرونا بسیاری از مطب‌ها و بعضی درمانگاه‌ها تعطیل شدند. همین امر اقتصاد داروخانه‌ها را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داد؛ چرا که مراجعه مردم به داروخانه‌ها وابسته به نسخه مطب‌های پزشکی بود، خصوصا آن دسته از داروخانه‌ها که در کنار کلینیک‌ها و مطب‌ها قرار داشتند. همین باعث شد علی فاطمی، نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران به مشکلات اقتصادی داروخانه‌ها اشاره کند: «در شرایط فعلی هر مؤسسه‌ای که عملا گردش اقتصادی‌اش متوقف شود، کارمندان خود را تعدیل می‌کند، اما تعدیل نیروی انسانی در سطح داروخانه‌ها اتفاق نیفتاده است. در مقابل این ارائه خدمات، انتظاراتی هم از مسئولین مربوطه می‌رود؛ ازجمله حمایت‌های معنوی و استمهال بدهی داروخانه‌ها به شرکت‌های دارویی که باید به‌شدت مورد‌توجه قرار گیرد. در آینده هم مباحث مالیاتی و چک‌های داروخانه‌ها مطرح است؛ چراکه باز بودن داروخانه‌ها زمینه‌ساز دریافت مالیات از داروخانه‌ها می‌شود». اجبار به باز بودن داروخانه‌ها و فشار کاری این بخش باعث شد تا به خواسته‌های این گروه کمی توجه و بدهی سال۹۷ سازمان بیمه سلامت به داروخانه‌ها تسویه شود. با این حال داروخانهداران با مشکلات بزرگ‌تری دست به گریبان هستند.
احمد نجفی که مدیر 2 داروخانه در سطح شهر است می‌گوید: «هم‌اکنون حاشیه سود داروخانه‌ها پایین بوده و فروش کاذب شکل گرفته است؛ مثلا دستکش، ماسک، الکل و... با حاشیه سودهای 10تا 11درصد است که مقرون‌به‌صرفه نیست. روزهای تعطیلی که داروخانه‌ها باز بوده‌اند مجبورند به کارمندان خود اضافه‌کار پرداخت کنند. مسئول فنی نسبت به پزشک یا پرسنل حقوق متفاوتی دریافت می‌کند. این فروش فقط امورات خود داروخانه را می‌چرخاند». به نظر نجفی کار در این شرایط راحت نیست. او می‌گوید چند نفر از پرسنلش درگیر بیماری کرونا شده‌اند و گاهی خودش مجبور شده جای 3 نفر کار کند. این در حالی است که شبکه، اجازه بسته شدن داروخانه را به آنها نمی‌دهد.
البته این مشکل، تنها مسئله داروخانهداران نیست. بسیاری از این افراد در شرایطی داروها را از شرکت‌ها خریداری کرده‌اند که می‌دانستند در نسخه پزشکان به فروش می‌رسانند، درحالی‌که حالا مطب‌ها بسته شده است و بعضی از این داروها که در آفرها خریداری شده بودند به تاریخ انقضای مصرف خود نزدیک می‌شوند.
نجفی می‌گوید: «فروش داروخانه‌ها با غیبت پزشکان در بهترین شرایط 10تا 15درصد رشد کرده. البته این وضعیت در داروخانه‌های مختلف متفاوت است. داروخانه‌هایی که otc هستند و فروش آزاد دارند یا از حضور پزشک برخوردارند وضعیت‌شان با داروخانه‌هایی که این شرایط را ندارند، یکسان نیست. داروخانه‌هایی که به کلینیک‌های اطراف خود وابسته بودند از فروش‌های 17میلیونی به 4میلیون تومان فروش افت کرده‌اند». نجفی می‌گوید که اگر می‌توانست شخصا تصمیم بگیرد، شاید اصلا سر کار نمی‌رفت؛«یک‌ماه است که دخترم را بغل نگرفته‌ام یا نتوانسته‌ام مادرم را ببینم. این فروش اصلا ارزش‌اش را ندارد.»
فروش روزانه؛ از 14میلیون تومان به 3میلیون
مسئله دیگر اغلب داروخانه‌ها، یا به‌عبارتی95درصد آنها خریدهای اعتباری است، در حالی‌که توزیع‌کننده‌های الکل، ماسک و... همگی نقدی کار می‌کنند. در نظر بگیرید که داروخانه‌ها باید این اقلام را بفروشند تا چک داروهای پیشین را پاس کنند. از سوی دیگر برای فروش الکل، ژل، ماسک و مواد ضدعفونی بازرسی‌های زیاد و سختگیرانه‌ای انجام می‌شود؛ بازرسی تعزیرات، صنعت و معدن، شبکه‌ها، دانشگاه و... که به زعم داروخانهداران اصلا ارزش فعالیت در این شرایط را ندارد. آنها راغب نیستند تا این اندازه بازرس وارد محیط کارشان شود. مهرعلی که صاحب داروخانه‌ای در شهریار است می‌گوید: «فروش روزانه‌اش از 14میلیون تومان به 3میلیون کاهش پیدا کرده و به این نکته اشاره می‌کند که این فروش‌ها امورات روزانه داروخانه‌ها را هم نمی‌گذراند». بسیاری از داروخانه‌ها می‌گویند که از روز نخست به‌مدت چند روز ماسک برای فروش داشته‌اند، اما پس از آن با بخشنامه‌ای اجازه توزیع ماسک از داروخانه‌ها سلب شد. از دستفروش تا ابزارفروش و سوپرمارکت شروع کردند به فروش ماسک. اما اجازه فروش و توزیع در 2هفته نخست از داروخانه‌ها گرفته شد. خیلی از داروخانهداران در روزهای اول برای استفاده شخصی خودشان از سوپرمارکت مایع ضدعفونی می‌گرفتند. البته داروخانه‌ها در سطح شهر شرایط متفاوتی را تجربه می‌کنند. در داروخانه‌های پایین شهر مردم ناراضی‌ترند. دلیل آن هم می‌تواند ناشی از فشار مالی‌ای باشد که تحمل می‌کنند. نجفی می‌گوید: «در این مدت از داروخانه سرقت شده. 2کولر گازی داروخانه ما را در این مدت سرقت کرده‌اند. همه اینها ناشی از فشارهای مالی به مردم است. ما سعی کردیم 2 سری در داروخانه توزیع رایگان ماسک و ژل ضدعفونی داشته باشیم. چندبار هم مردم به شکل خیرخواهانه ماسک‌هایی را رایگان توزیع کردند». او همچنین تعریف می‌کند که در جاده ملارد، در هفته اول، خانمی می‌خواست 10هزار ماسک را رایگان توزیع کند و با هماهنگی شبکه، معاونت صنعت و معدن و... ماسک‌ها زیرنظر این گروه‌ها توزیع شود. گویا تاجری چینی قصد داشته این ماسک‌ها را به چین بفرستد و از آنجا که نتوانسته چنین کاری کند، تصمیم می‌گیرد به شکل رایگان آن را میان مردم توزیع کند. این کار در داروخانه انجام شد؛ هرچند از این تعداد ماسک، بخشی از آن نصیب فرمانداری، شبکه و... شد.
حاشیه سود پایین
هم‌اکنون حاشیه سود داروخانه‌ها پایین بوده و فروش کاذب شکل گرفته است؛ مثلا دستکش، ماسک، الکل و... با حاشیه سودهای 10تا 11درصد است که مقرون‌به‌صرفه نیست
