نفتکش‌ها در پارکینگ؛ انبارها لبریز از نفت
همشهری آخرین پس‌لرزه‌های کرونا در بازار نفت را بررسی می‌کند
رضا کربلایی _ روزنامه‌نگار
10دلار و 79سنت؛ این جدیدترین قیمت هر بشکه نفت سنگین ایران براساس اعلام دبیرخانه اوپک است. کمترین میزان نسبت به 22سال گذشته، آن هم در شرایطی که نفت صادراتی ایران به‌دلیل تحریم‌ها، به‌طور بی‌سابقه‌ای کاهش یافته و بانک مرکزی هم از افت فزاینده درآمدهای نفتی ایران خبر داده است. نفت 10دلاری آن‌هم در روزگاری که تولید هر بشکه آن دست‌کم بین 9تا 12دلار هزینه دارد. اوضاع بازار جهانی نفت به‌نحوی است که برخی تحلیلگران می‌گویند: به آخر خط نزدیک می‌شویم. تمامی ذخایر نفتی در مناطق خشک دنیا پر شده، ذخایر ساحلی هم در روزهای آینده تکمیل می‌شود و حتی نفتکش‌ها و قایق‌های کوچک در حال ذخیره‌سازی نفتی هستند که خریداری برای آنها پیدا نمی‌شود. جهان نفت پس از کرونا، جهانی دیگر خواهد بود. هرچند برخی پیش‌بینی می‌کنند با کاهش ناخواسته تولید نفت برخی کشورها ازجمله آمریکا، کانادا و مکزیک و تعطیل شدن بسیاری از شرکت‌های فعال در زمینه حفاری و استخراج نفت، بازار به تعادل شکننده برسد.
به گزارش همشهری، قیمت جهانی نفت این روزها پرنوسان است؛ به‌طوری که بهای هر بشکه نفت سبک آمریکا با 1.77دلار افزایش به بشکه‌ای 14دلار و 11سنت، قیمت نفت برنت دریای شمال با اندکی افزایش به 21دلار و 44سنت و سبد نفتی کشورهای عضو اوپک هم به 13دلار و 30سنت رسیده است.
نفتکش‌ها در پارکینگ
این روزها نفتکش‌های بزرگ نفتی به‌ویژه در غرب و شرق دنیا به پارکینگ نفت تبدیل شده‌اند تا جایی که شبکه خبری بلومبرگ گزارش داده؛ ۶۰ نفتکش هم‌اکنون در طول یک گذرگاه پر رفت‌وآمد در سنگاپور لنگر انداخته‌اند و برخی از این کشتی‌ها برای ذخیره سوخت استفاده می‌شوند و برخی دیگر احتمالاً منتظر یک خریدار آسیایی هستند. تاجران نفت نفتکش را اجاره می‌کنند نه برای انتقال محموله‌ها به مقاصد دیگر بلکه به این دلیل که ذخایر خشکی پر شده‌اند و دیگر جایی حتی برای انبار کردن یک بشکه نفت هم ندارند. روی دیگر سکه هم تلاش پالایشگاه‌داران دنیاست که با افت شدید تقاضا برای فرآورده‌هایی چون بنزین، گازوئیل و سوخت هواپیما در به در دنبال نفتکش‌های خالی می‌گردند. پالایشگاه‌داران چین و کره‌جنوبی، کشتی‌ها را اجاره می‌کنند تا بنزین و سوخت هواپیما را برای مدتی که معلوم نیست، در آن بریزند. نفتکش‌هایی هم که فرسنگ‌ها مسافت را طی کرده‌اند تا به ساحل مقصد برسند، حالا خبردار شده‌اند به جای یک هفته معطلی برای خالی کردن محموله‌هایشان باید دست‌کم تا 2هفته منتظر و سرگردان بمانند. حتی پالایشگاه‌داران در تلاشند تا نفت را در خطوط لوله حفظ کنند، بی‌آن‌که بدانند چه زمانی نوبت به تخلیه خواهد رسید. سری پاراوایکاراسو، تحلیلگر مؤسسه اف جی‌ای در سنگاپور می‌گوید: کشورهای بزرگ صادر‌کننده سوخت با مشکل پیدا کردن جا برای بشکه‌های اضافی خود مواجه شده‌اند. بازار کرایه کشتی‌های دارای پتانسیل ذخیره سوخت و حتی قایق‌ها هم داغ شده و دریانوردان هم در یک استراتژی جدید سرعت نفتکش‌ها را پایین می‌آورند تا زمان انتقال محموله‌ها افزایش یابد و به این ترتیب تمایل خرید از طرف مشتریان هم بیشتر می‌شود.
ذخیره بنزین در کشتی‌های گران
رویترز می‌گوید: تاجران نفت، کشتی‌های گران قیمت آمریکایی را که معمولاً برای حمل‌ونقل داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد، برای ذخیره بنزین یا انتقال سوخت اجاره می‌کنند. نشانه‌ای آشکار از درماندگی صنعت انرژی برای یافتن مکانی جهت ذخیره بنزین به‌دلیل توقف بسیاری از وسایل نقلیه در سراسر دنیا و افت محسوس تقاضا با شوک کرونا که باعث شده تانکرهای ذخیره ساحلی و منابع ذخیره شناور روی آب به سرعت پر شوند. اوضاع نفت در آمریکا به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ها و مصرف‌کننده‌های طلای سیاه بلادیده اصلا خوب نیست و خواب را از سرمایه‌گذاران و شرکت‌های نفتی پرانده است. امید آنها به کمک مالی دولت هم در حال رنگ باختن و تقاضا برای اعلام ورشکستگی در حال افزایش است . نشانه این اوضاع بد افزایش نرخ نفتکش‌های متوسط و بزرگ حامل سوخت خارجی تا حتی 100هزار دلار در روز. ذخایر بنزین در آمریکا به بالاترین حد رسیده و پالایشگاه‌های این کشور با دو سوم ظرفیت خود فعالیت می‌کنند. اطلاعات کپلر نشان می‌دهد که 85درصد ذخایر ساحلی در سراسر جهان تا پایان هفته گذشته پر شده بودند.
امید به نفت 30دلاری
برخی تحلیلگران 3سناریو برای بازگشت قیمت نفت به کانال 30دلاری مطرح می‌کنند، یکی اینکه با کم شدن محدودیت‌های ناشی از کرونا تقاضای جهانی با تقویت نسبی رشد اقتصادی بیشتر شود، دوم اینکه یک فاجعه طبیعی رخ دهد و سوم هم دخالت دولت‌ها در بازار. براساس اعلام اویل پرایس، سایتی که لحظه به لحظه قیمت‌ها را رصد و اعلام می‌کند؛ تا زمانی که عرضه به میزان قابل توجهی بالاتر از تقاضا بماند، قیمت نفت در محدوده ۲۰ دلار یا پایین‌تر خواهد ماند. برای بازگشت بازار به تعادل، تولید نفت باید به میزان چشمگیری کاهش پیدا کند یا تقاضا احیا شود. این گزارش می‌افزاید: اگر تولیدکنندگان اوپک پلاس و سایر تولیدکنندگان مانند شرکت‌های نفت شیل آمریکا تصمیم بگیرند که تولیدشان را به‌مدت چند‌ماه تا زمانی که از مازاد عرضه در بازار کاسته شود، ۲۰ تا ۲۵ میلیون بشکه در روز کاهش دهند، قیمت نفت باید بهبود پیدا کند. کاهش فوری تولید برای کل صنعت نفت مثبت خواهد بود و با این میزان کاهش، قیمت نفت در مدت به‌نسبت کوتاهی به محدوده ۳۰ تا ۵۰ دلار در هر بشکه بازخواهد گشت. دومین سناریو این است که کرونا به زنجیره تامین به‌خصوص پایگاه‌های تولید نفت یا پالایشگاه مستقیم ضربه بزند و باعث توقف بخشی از فعالیت‌های تولید و پالایش شود. چنین رویدادی بلافاصله قیمت نفت را به محدوده ۳۰ دلار بازمی‌گرداند. سناریوی دیگر افزایش تنش‌های سیاسی و حتی نظامی با هدف اختلال در صادرات نفت برخی کشورها به‌ویژه در خلیج‌فارس است. موضوعی که پیش از این هم محمد علی خطیبی، نماینده اسبق ایران در اوپک در گفت‌وگو با همشهری به آن اشاره کرده و گفته بود: ممکن است آمریکا در تلاش برای افزایش تنش در منطقه از کانال درگیری محدود با ایران دنبال اختلال در صادرات نفت کشورهای حاشیه خلیج‌فارس است، هرچند به گفته این کارشناس نفتی، استمرار رشد تقاضا با افزایش تنش سیاسی موقتی است و بازار به سرعت خود را با تغییرات عرضه و تقاضا وفق می‌دهد.
ایست قلبی به صنعت نفت آمریکا
سقوط تاریخی قیمت نفت ممکن است شرکت‌های آمریکایی را وادار کند برای حفاری، چاه‌های جدید را متوقف کنند و چاه‌های قدیمی را ببندند، این رویداد می‌تواند تولید نفت را در ایالات متحده ۲۰ درصد کاهش دهد و هزاران کارگر صنعت نفت را بیکار کند. مؤسسه تحقیقاتی ای‌اچ‌اس مارکیت اطلاعاتی را منتشر کرده که نشان می‌دهد، صنعت شیل آمریکایی با بحران روبه‌رو است. ممکن است در آینده نزدیک کاهش استخراج به ۱.۷۵ میلیون بشکه در روز برسد. به گفته تحلیلگران، بحران فعلی را برخلاف اظهارات اخیر دونالد ترامپ در مورد «تسلط آمریکا بربازار انرژی» نشانه‌ای است از پایان سریع و خشن انقلاب شیل آمریکا؛ چرا که بدهی‌ها در بخش انرژی این کشور به ۱۹۰ میلیارد دلار رسیده و تنها در یک هفته ۱۱ میلیارد دلار افزایش یافته است.
تشدید خطر تا یک‌ماه دیگر
بانک گلدمن ساکس می‌گوید: ظرفیت ذخیره‌‌سازی‌‌های جهانی نفت خام ظرف 3 تا 4 هفته آینده تکمیل می‌شود؛ مگر اینکه 20درصد از عرضه نفت کم شده یا یک شوک جدید رخ دهد. شوکی از جنش کاهش به‌احتمال زیاد 60درصدی تولید در آمریکا. چگونه ممکن است این اتفاق رخ دهد؟ غول حفاری دایاموند آفشور با درخواست حمایت در برابر ورشکستگی، دومین قربانی بزرگ سقوط بازار نفت پس از شرکت وایتینگ پترولیوم در آمریکا شده و با کوهی از بدهی مواجه است. تاکنون 7شرکت نفتی در آمریکای شمالی پس از منفی شدن قیمت نفت گفته‌اند؛ می‌خواهند اعلام ورشکستگی کنند. ناظران بازار پیش‌بینی می‌کنند؛ ورشکستگی‌های بیشتری در راه است. شرکت مشاوره ریستاد انرژی هشدار داده؛ اگر قیمت نفت در سطح ۲۰ دلار در هر بشکه باقی بماند، ۵۳۳ شرکت نفتی آمریکایی ورشکسته خواهند شد.
آرتم آبراموف، مدیر تحقیقات شیل می‌گوید: نفت ۳۰ دلاری کاملا بد است و زمانی که نفت به ۲۰ دلار یا حتی ۱۰ دلار سقوط کند، کابوسی به‌معنای واقعی خواهد بود. در نفت ۱۰ دلاری تقریبا همه شرکت‌های اکتشاف و تولید آمریکایی که بدهی سنگین دارند، خواستار حمایت در برابر ورشکستگی طبق قوانین این کشور خواهند شد.
در همینه زمینه :
