
ممکن است یک نفر 2بار به کرونا مبتلا شود؟
گزارشهایی مبنی بر بازگشت بیماری COVID-19 در برخی بیماران مبتلا در سراسر جهان وجود دارد که موجب شده تحقیقات درباره علت آن جدیتر پیگیری شود

چندی پیش 91بیمار بهبودیافته COVID-19 در کرهجنوبی که قرنطینه را ترک کردند، مجددا با ظهور علائم آزمایش دادند که پاسخ مثبت بود. این مسئله وحشت بسیاری را دنبال داشت. اطلاعات جدید از مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها در کرهجنوبی(KCDC)، نظریه تازهای در مورد چگونگی ایجاد ایمنی در برابر ویروس کرونا ارائه کرده است. در کرهجنوبی فرد بیمار پس از بهبود علائم بیماری طی 24ساعت 2 بار آزمایش میدهد و درصورتی که هر 2 پاسخ منفی باشد، او را یک فرد کاملا بهبودیافته دانسته و اجازه خروج از قرنطینه را صادر میکنند. جئونگ ایون کیونگ مدیرکل KCDC میگوید که آنها در حال تحقیق بیشتر هستند تا متوجه شوند که آیا این نتایج با مشکلی در آزمایش همراه بوده است یا خیر؟ اما با این حال نظر شخصی وی این است که این ابتلای مجدد بهدلیل فعال شدن دوباره ویروس است، نه انتقال مجدد.
طبق دانشی که در مورد سایر ویروسهای کرونا داریم، میدانیم که ایمنی در برابر چنین ویروسهایی میتواند متفاوت باشد. برای مثال بدن آنتیبادیای که در برابر سرماخوردگی تولید میکند (ویروس سرماخوردگی نیز یک نوع ویروس کروناست)، ایمنی مادامالعمری را در برابر این ویروس ارائه نمیدهد. همانطور که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا گفته است افراد بزرگسال در طول سال 2تا 3بار دچار سرماخوردگی میشوند.
تحقیقات درباره ویروس سندروم تنفسی خاورمیانه (MERS) نشان داده است که ایمنی به این ویروس بعد از گذشت 18ماه از بین میرود و بدن انسان بهطور متوسط نسبت به سندروم شدید تنفسی حاد (SARS) 2سال مصونیت دارد. ویروس کرونایی که موجب ابتلا به سارس شده است، بسیار شبیه همین ویروس کرونایی است که منجر به بیماری پاندمی اخیر COVID-19شده است. باتوجه به مشاهدات محققان از COVID-19 آنها گمان میکنند که بدن انسان نسبت به این ویروس یک ایمنی موقت نشان میدهد و به همین دلیل احتمال ابتلای دوباره به آن در این فصل وجود ندارد.
یک تیم تحقیقاتی علمی مستقر در چین گزارشی مقدماتی منتشر کرد و به بررسی 2 نوع میمون که از COVID-19 نجات پیدا کرده بودند، پرداخت. هنگامی که محققان 4هفته پس از بهبود آنها را برای بار دوم در معرض ویروس قرار دادند، میمونها به این ویروس مبتلا نشدند. هدف محققان اجرای این تحقیق روی انسانهاست تا ببینند آیا انسان نیز پس از چندین بار قرار گرفتن در معرض ویروس کرونا همان واکنش میمونها را دارد یا خیر؟
به گمان دانشمندان دلیل مثبت بودن آزمایش مجدد بیماران بهبودیافته ابتلای مجدد آنها نیست، بلکه وجود نقص در روند آزمایش هنگام ترخیص بیماران از بیمارستان است که تیم پزشکی نتوانسته پایینترین سطح ویروس را در خون بیمار تشخیص دهد. مطالعات دیگر حاکی از آن است که افراد هنوز هم میتوانند مدت طولانی بعد از بهبود آزمایش مثبت داشته باشند؛ بنابراین درحالیکه احتمال ابتلای مجدد افراد به ویروس کرونا در یک فصل را نمیتوان رد کرد، باید گفت فعلا چنین اتفاقی بعید بهنظر میرسد.
فعالشدن دوباره ویروس
با این حال اطلاعات اخیر از مرکز کنترل و پیشگیری کرهجنوبی، تئوری جدیدی را منتشر کرده که براساس آن این ویروس میتواند در بدن خاموش و سپس فعال شود.
درحالیکه سیستم ایمنی بدن ما قادر به حذف بسیاری از عوامل بیماریزاست، اما برخی ویروسها در سلولهای بدن پنهان و خاموش باقی میمانند و منجر به بیماری نمیشوند.
مکانیسم فعالسازی مجدد هنگامی اتفاق میافتد که پاتوژن از مرحله خاموشی خارج و دوباره فعال، بهطور بالقوه تکثیر و باعث بیماری شود.
ویروسهای کمی هستند که اینگونه رفتار میکنند، بهعنوان مثال نوع بسیار رایج آن واریسلا زوستر است که مسئول بیماری آبله مرغان است.
در انگلیس تقریبا تمام بچهها تا 10سالگی به آبله مرغان مبتلا میشوند و برای اکثر آنها این ویروس نسبتا خوشخیم عمل میکند. با این حال هنگامی که آبله مرغان به ظاهر از بین میرود و فرد بهبود یافته محسوب میشود این ویروس در بافت عصبی او غیرفعال میماند و سپس از هر 3بزرگسال در یک نفر مجددا فعال و موجب بیماری زونا میشود؛ بیماریای که منجر به بثورات دردناک میشود.
اگرچه ما هنوز نمیتوانیم نظریه فعالسازی مجدد را بهعنوان یک احتمال رد کنیم، اما بهنظر میرسد هنوز هم احتمال این وجود داشته باشد که این 91مورد یا بهدلیل داشتن سطح غیرقابل تشخیص ویروس که باعث بهبود علائم شده است دوباره به آن دچار شدهاند، یا نقصهایی در روند آزمایشگاهی آنها رخ داده است. برخی از تستهای آزمایشگاهی کامل نیستند؛ از بین دادههای دریافت شده از چین متداولترین نوع آزمایش ویروس کرونا تا 30درصد خطا داشته و پاسخ کاذب داده است.
از آنجا که کرهجنوبی این موضوع را بیشتر بررسی میکند و سایر کشورها نیز میتوانند یافتههای خود را ارائه دهند، بهاحتمال زیاد میتوان به زودی درباره نحوه عملکرد این ویروس در برابر پاسخ سیستم ایمنی بیشتر دانست.
نقص در روند آزمایش
به گمان دانشمندان دلیل مثبتبودن آزمایش مجدد بیماران بهبودیافته ابتلای مجدد آنها نیست، بلکه وجود نقص در روند آزمایش هنگام ترخیص بیماران از بیمارستان است که تیم پزشکی نتوانسته پایینترین سطح ویروس را در خون بیمار تشخیص دهد