سیدمحمد فخار/ خبرنگار
تهران از سال‌های ابتدایی دهه50 شمسی به طور جدی، معضل آلودگی هوا را تجربه کرد. در همان سال‌ها بودجه‌ای یک‌میلیارد تومانی برای کنترل آلایندهها وضع شد اما کسی هنوز نمی‌دانست این آلودگی هوا از کجا آمده و منشأ تولید و انتشار آن کجاست؛ از این رو هیچ اقدامی برای رفع آلودگی هوا صورت نگرفت و این موضوع تا سال‌های میانی دهه70 به رغم وجود آلایندهها، مسکوت ماند. از سال76 با وضع نخستین برنامه کنترل آلودگی هوای تهران، بار دیگر این موضوع محیطزیستی سر زبان‌ها افتاد تا اینکه در سال82 نخستین و مهم‌ترین گام محیطزیستی تهران و کشور با ازرده‌خارج‌شدن پیکان و حذف سرب از بنزین، برداشته شد. این دو گام نشان داد که آلودگی هوا حتی در شهر 740هکتاری تهران نیز قابل درمان است و از آن پس، برنامه‌ها، قوانین، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌‌های متعددی برای کنترل آلودگی هوا وضع شد. رفته‌رفته منشأ آلودگی نیز شناسایی شد و همه دانستند که وسایل نقلیه به‌عنوان عوامل متحرک آلودگی هوا، عامل اصلی هستند و منابع ثابت نظیر کارخانه‌ها، پالایشگاه‌ها و موتورخانه‌های منازل، نقش کمتری در این زمینه دارند؛ بنابراین برنامه‌هایی جدی برای کاهش آلودگی هوای وسایل نقلیه تنظیم شد اما هیچ‌کدام به اجرا نرسید و کسی نتوانست قدمی جدی برای این معضل همه‌گیر بردارد. بدین‌ترتیب بحران آلودگی هوا چنان گسترش یافت که در سال‌های دهه90 در بیش از یک‌سوم روزهای سال، هوا آلوده ماند و شرایط به سمت بحران پیش رفت. از سال95 به بعد قانونی با عنوان« هوای پاک» موجب وحدت رویه در کاهش منابع آلاینده شد اما هنوز راه زیادی برای رفتن وجود دارد. داده‌نمای پیش رو برنامه اجرایی کاهش آلودگی هوا برای سال97 است. با تمدید اجرای این برنامه طی 4سال آینده می‌توان 50درصد از آلودگی هوای تهران کاست.
3راهبرد کاهش آلودگی هوا در سال 97
1 -کاهش مطلوبیت حمل‌ونقل شخصی و توسعه حمل‌ونقل عمومی
2-تسهیل نوسازی و جایگزینی وسایل فرسوده
3-الزام بنگاه‌‌های تولیدی به اصلاح و ارتقای تکنولوژی
سال خداحافظی با فرسوده‌ها
خودروهای فرسوده 2برابر خودروهای نو، مصرف سوخت دارند. در کشور ۷۴درصد مینی‌بوس‌ها، ۵۴درصد اتوبوسهای شهری، ۴۲درصد اتوبوسهای برون‌شهری، ۳۸درصد تاکسی‌‌ها و کامیون‌‌‌ها، ۲۲درصد وانت‌بارها، ۱۹درصد سواری‌های دولتی و 3درصد سواری‌های شخصی و مجموعا 7/7درصد خودروهای کشور (معادل یک میلیون و ۳۵۰هزار دستگاه) فرسوده هستند و هرساله به این میزان افزوده می‌شود اما در سال97 دولت برنامه جدی‌ای برای ازرده‌خارج‌کردن آنها دارد.
