فناوری
نبرد نابرابر کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی
اینستاگرام با سیل پست‌های کاربران ایرانی برای شهادت سردار سلیمانی دست به تیغ برده اما فیلترینگ توییتر و اینستاگرام خیال آمریکا را درباره تأثیرگذاری کاربران ایرانی راحت کرده است
اینستاگرام تنها شبکه اجتماعی جهانی است که در ایران تاکنون از تیغ فیلترینگ جسته است. طی روزهای اخیر اما کاربران ایرانی پس از شهادت سردار سلیمانی با رفتاری عجیب از سوی این شبکه اجتماعی روبه‌رو شده‌اند. این روزها اینستاگرام اقدام به پاک‌کردن گسترده پست‌های کاربران ایرانی با تصاویر سردار سلیمانی کرده و حتی برخی حساب‌های کاربری به‌خاطر این مسئله از سوی این شبکه اجتماعی بسته شده‌اند. اما در توییتر ماجرا به این شکل نبوده و هیچ گزارشی از حذف تصاویر پست‌شده در این شبکه اجتماعی فیلترشده منتشر نشده است. تفاوت کار کجاست؟ هردوی این شبکه‌های اجتماعی مقرشان در آمریکاست اما چرا اینستاگرام دست به این اقدام زده است؟
مقام‌های آمریکایی به‌خوبی می‌دانند که اینستاگرام اکنون پرمخاطب‌ترین شبکه اجتماعی به‌ویژه برای عامه مردم در ایران است. حداقل ۲۴میلیون کاربر فعال در اینستاگرام در مقطعی ایران را به هفتمین کشور از لحاظ میزان کاربر در اینستاگرام تبدیل کرد. این مسئله باعث شد تا پست‌های کاربران برای شهادت سردار سلیمانی به‌صورت ناگهانی تمام اینستاگرام را فرابگیرد. در واقع کاربران توانستند از ابزاری که براساس قوانین آمریکا کار می‌کند علیه مقام‌های این کشور استفاده کنند و صدای خود را به گوش جهان برسانند. به همین‌خاطر هرچقدر تعداد پست‌ها و هشتگ‌های ترندشده در اینستاگرام بیشتر شد، شدت برخورد اینستاگرام و سرعت پاک‌شدن پست‌ها هم افزایش پیدا کرد.
شاید شدت این مسئله و نگرانی مقام‌های آمریکا را باید در گزارش میزان پست‌ها دید. براساس گزارشی که دیلی‌تلگراف منتشر کرده با وجود فشارها و سانسور اینستاگرام، سیل پیام‌ها و پست‌ها آنقدر زیاد بوده که مقام‌های آمریکا را نگران کرده است. براساس این گزارش در روز جمعه ۲۱هزار پست تنها با هشتگ hardrevenge در اینستاگرام منتشر شده که تهدید آمریکا به گرفتن انتقامی سخت برای خون سردار قاسم سلیمانی است. فیسبوک که مالک پلتفرم اینستاگرام است، در ارتباط با علت حذف پست‌های مربوط به شهادت سپهبد قاسم سلیمانی اعلام کرده که موظف به رعایت قوانین تحریم آمریکا علیه ایران است که شامل قرارگرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرماندهان آن در فهرست تحریم‌ها می‌شود. اما چرا اینستاگرام از سوی مقام‌های آمریکا وادار به این کار شد و شبکه اجتماعی دیگر آمریکا یعنی توییتر از این مسئله در امان بود؟
قطع دسترسی خودخواسته
مقام‌های آمریکایی به‌خوبی می‌دانند که به‌خاطر فیلترینگ سخت، عملا کاربران ایرانی میزان حضور و نفوذ در توییتر را مانند اینستاگرام نمی‌توانند داشته باشند. در واقع اینستاگرام از نظر آنها مهم‌ترین بستری است که عامه مردم به وسیله آن می‌توانند صدایشان را به کاربران دیگر جهان برسانند و به همین‌خاطر تیغ سانسور را روی این شبکه اجتماعی متمرکز کرده‌اند. این در حالی است که درصورت عمل‌کردن به توصیه مقام‌های ارشد کشور درباره رفع فیلترینگ توییتر، کاربران ایرانی می‌توانستند از این پلتفرم جهانی برای رساندن صدای ایران به مردم کشورهای دیگر جهان و محکومیت بین‌المللی اقدام ترامپ استفاده کنند.
کاربران ایرانی طی روزهای اخیر بار دیگر یکی از نبردهای مهم خود را در فضای مجازی تجربه کرده‌اند. کاربران ایرانی در میان بحث‌های توییتری شاید مهم‌ترین دلخوری‌شان این بود که چرا مجبورند برای دفاع از کشورشان در چنین فضایی مجبور به استفاده از فیلترشکن‌ها و تحمل سرعت کند و قطعی‌ها شوند؛ در حالی که سوی دیگر میدان نبرد رسانه‌ای با بالاترین سرعت اینترنت و بدون مشکل و مانعی مشغول کار است. از حدود 2سال قبل ۸عضو از ۱۲عضو کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با ارسال نامه‌ای برای دادستان کل کشور خواستار طرح موضوع رفع فیلتر توییتر شدند. محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، سیدمحمد بطحایی، وزیر وقت آموزش و پرورش، سیدمحمود علوی، وزیر اطلاعات، سیدعلیرضا آوایی، وزیر دادگستری، منصور غلامی وزیر علوم، سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد، رمضانعلی سبحانی‌فر، نماینده مردم سبزوار (رئیس کمیته مخابرات مجلس) و محمد‌کاظمی، نماینده مردم ملایر در مجلس رسما به‌عنوان اعضای این کارگروه با اشاره به دلایل منطقی و مستند، در این نامه توییتر را فضایی برای نقش‌آفرینی مؤثرتر برای فعالان رسانه‌ای کشور و جوانان مطرح کرده‌اند. محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه هم چندی پیش حمایت خود از رفع فیلتر توییتر را اعلام کرده بود. او که یکی از اعضای فعال در توییتر است و توییت‌های او به‌سرعت توسط رسانه‌های جهان رصد می‌شود، در این رابطه می‌گوید: احساس می‌کنم حضور گسترده‌تر کاربران واقعی ایرانی در این شبکه اجتماعی می‌تواند پادزهری در برابر حضور هماهنگ‌شده و بعضا فیک برخی از کاربران توییتر که علیه ایران در این شبکه اجتماعی فعالیت می‌کنند، باشد. حتی عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در یک مصاحبه تلویزیونی از مردم برای حضور در شبکه اجتماعی توییتر که سال‌هاست در کشور فیلتر شده دعوت کرد؛ اقدامی که بدون استفاده از فیلترشکن برای کاربران ممکن نیست. محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات هم که از یکی از فعال‌ترین مقام‌های کشور در توییتر به‌حساب می‌آید، در حمایت از رفع فیلتر توییتر به همشهری گفته بود: ما هم فضای رسانه را می‌فهمیم. هجمه ضد‌انقلاب را می‌فهمیم. نگرانی‌های مختلف را متوجه هستیم. دید ما این است در شرایطی که استکبار جهانی در تلاش است ایران را منزوی کند و علیه ما در افکار عمومی جهان دست به هم‌افزایی و فضاسازی بزند تا افکار عمومی را برای تهاجمات آماده کند، مردم جهان باید صدای ایران و مردم ایران را بشنود.
