نفوذ چین در سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا

روز گذشته جیری شون شنگ‌لی، نیروی سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به جرم جاسوسی برای دولت چین به 19سال زندان محکوم شد. این حکم بعد از پذیرش اتهام جاسوسی و ارسال اطلاعات محرمانه مرتبط با امنیت ملی آمریکا برای سازمان اطلاعات چین توسط شنگ در دادگاه فدرال ویرجینیا صادر شده است. این چندمین پرونده از نفوذ چینی‌ها به عمق سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی آمریکا به‌حساب می‌آید که طی سال‌های اخیر منتشر شده است؛ امری که نشان از تغییر معادلات قدرت در نبرد اطلاعاتی میان 2 ابرقدرت شرقی و غربی دارد. اما ماجرای این جاسوسی بزرگ از کجا آغاز شده و چه تبعاتی برای دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا داشته است؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها چاره‌ای جز رجوع به اطلاعات محدود منتشر‌شده توسط وزارت دادگستری آمریکا وجود ندارد.

تماس با مأمور بازنشسته
به گزارش شبکه الجزیره، شنگ‌لی در سال‌2007 به همکاری خود با سازمان سیا خاتمه داده و کمی بعد برای زندگی به هنگ‌کنگ سفر می‌کند؛ نقطه‌ای که او را در دسترس سازمان اطلاعات چین قرار داد. براساس متن اعترافات شنگ‌لی که توسط وزارت دادگستری منتشر شده، او در همان سال تماسی از نیروهای امنیتی چینی دریافت کرده و به‌تدریج، پیشنهاد همکاری به او داده می‌شود. پیشنهادی که در ازای دریافت اطلاعات محرمانه سازمان سیا، 100میلیون دلار دستمزد به وی پرداخت شده و البته تحت پوشش حفاظت مادام‌العمر از هرگونه تهدید احتمالی قرار خواهد گرفت.
این پیشنهاد به اندازه‌ای برای شنگ‌لی رضایت‌بخش بوده که بلافاصله با آن موافقت کرده و همکاری خود با سازمان اطلاعات چین را آغاز می‌کند. او در نخستین گام، اطلاعات قابل توجهی از چگونگی ارتباط سازمان سیا با مامورانش در حوزه چین، ارائه داده‌های لازم برای انجام عملیات و جدول‌های زمانی برای ارتباط‌گیری با این نیروها را در قالب یک فایل در اختیار نماینده سازمان اطلاعات چین قرار می‌دهد. اما ماجرا به این سطح محدود ‌نماند؛ شنگ‌لی در ادامه حجم بسیار بالایی از اطلاعات محرمانه خود را به شکل دستنویس با چینی‌ها به اشتراک می‌گذارد؛ از اسامی حقیقی نیروهای سازمان سیا در چین، تا محل ملاقات و ارتباط این نیروها، شماره تلفن و حتی تجهیزات تکنولوژیکی که از آنها برای انتقال اطلاعات محرمانه به‌صورت امن استفاده می‌‎کردند. به این ترتیب و در ازای خدمات شنگ‌لی، طی سال‌های 2010 تا 2013 صدها هزار دلار از کانال‌های گوناگون به حساب‌های بانکی او واریز شده است.
کشف شبکه جاسوسی و تعقیب نیروهای شناسایی‌شده
اما این نفوذ اطلاعاتی در کجا کشف شده و آمریکایی‌ها چه زمانی از این پرونده مطلع می‌‌شوند؟ به گزارش شبکه سی‌ان‌ان، اگرچه زمان دقیق این رویداد مشخص نیست، اما براساس اطلاعات موجود در پرونده به سال‌2012 بر‌می‌گردد. در گزارش این شبکه آمده: نام شنگ‌لی از سال‌2012 وارد لیست نیروهایی شد که سازمان اطلاعات چین موفق به نفوذ در میان آنها شده است. بر این اساس اف‌بی‌آی تحقیقات درباره او را آغاز کرده و در همان سال (آگوست 2012)، اتاق محل اقامت او در هتلی در هاوایی مورد بازرسی قرار گرفته است. در جریان این بازرسی، اسنادی دال بر «مستند‌سازی‌ تجربیات وی طی سال‌های همکاری‌اش با سازمان سیا از 2004 تا 2007» به‌دست آمده است؛ اسنادی ازجمله دستنویس جزئیات عملیات و اطلاعات مرتبط با نیروهای فعال این سازمان در چین.
این شناسایی، تنها بخشی از پرونده کشف شبکه جاسوسی چین در سازمان‌های امنیتی آمریکا به شمار می‌رفت؛ پرونده‌ای که طی سال‌های گذشته منجر به دستگیری چندین نیروی اطلاعاتی آمریکا شده است. اگرچه لی بسیاری از اتهامات طرح‌شده علیه خود را رد کرده بود اما سرانجام در ‌ماه می ‌گذشته «افشای اطلاعات محرمانه امنیت ملی برای کمک به کشور خارجی» را پذیرفت؛ امری که صدور حکم 19ساله برای وی را به‌دنبال داشت.
زاکری تیرویلیگر، نماینده دادستانی آمریکا در دادگاه ویرجینیا بعد از اتمام دادگاه شنگ‌لی به رسانه‌ها گفت: این مأمور سابق سیا به جای پذیرش مسئولیت و وفای به عهدی که برای عدم‌افشای اطلاعات محرمانه امنیت ملی کرده بود، کشورش را فروخته و برای بیگانگان جاسوسی کرد. او حتی بعد از کشف این خیانت هم حاضر به همکاری نشده و برای مدتی طولانی، بازجوها و محققان را با دروغ‌های خود گمراه می‌کرد.
از سوی دیگر، جان براوو، نماینده اف‌بی‌آی در دادگاه ویرجینیا نیز ضمن بیان اظهارات مشابه تأکید کرد: بدون‌شک اقدامات لی تبعات خطرناکی را متوجه امنیت ملی آمریکا کرده است و مجازات او امری طبیعی به شمار می‌رود. لی علاوه بر خیانت به کشورش، جان بسیاری از همکاران خود را هم در معرض خطر قرار داد. چین در سال‌2011 موفق به کشف و انهدام یک شبکه جاسوسی آمریکا شده و در نتیجه آن، 12 تا 30نفر را اعدام کرده بود. روزنامه واشنگتن‌پست در گزارش ویژه خود درباره این پرونده، یکی از دلایل کشف شبکه جاسوسی یادشده را نفوذ چینی‌ها در سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا عنوان کرده بود.