عناصر نامطلوب جامعه ضدقهرمان‌های جذاب سینما

شهاب مهدوی_ روزنامه نگار

یاغیان هرقدر که در عالم واقعیت، به‌عنوان عناصر ضداجتماع زیرسوال می‌روند در عالم درام، شخصیت‌هایی جذاب و در مواردی دوست‌داشتنی هستند. در تعدادی  از بهترین‌ فیلم‌های تاریخ سینما کاراکترهای محوری همین یاغیان ضداجتماع هستند؛ شخصیت‌هایی اغلب کاریزماتیک که درام را پیش می‌برند. از بانی و کلاید و بوچ کسیدی و ساندنس کید گرفته تا آل‌کاپون و دلینجر؛ سینما وامدار یاغیان و خلافکاران بوده است. 
      
آل کاپون 

آل‌کاپون احتمالا مشهورترین تبهکار یکصد سال اخیر است؛ تبهکاری که یک تنه نظم و قانون را در آمریکا به بازی گرفته بود. آلفونسو گابریل کاپون معروف به آل‌کاپون در دوران رکود بزرگ آمریکا با فعالیت‌های تبهکارانه‌اش، نمادی از وضعیت نامطلوب اجتماعی، اقتصادی بود. او که در دهه 20 به شهرت رسیده بود در اوایل دهه 30 سرانجام به دام قانون افتاد و به 11سال حبس محکوم شد. زندان، کلک آل‌کاپون را کند.  او که دچار مشکلات روحی بود بیماری‌اش شدت گرفت و از زندان به بیمارستان روانی انتقال یافت و سال 1947 بر اثر ایست قلبی درگذشت.  زندگی پرماجرای آل‌‌کاپون دستمایه فیلم‌ها و سریال‌های زیادی شده. اما آنچه در حافظه جمعی بیشتر ثبت شده فیلم «تسخیرناپذیران» (برایان دی‌پالما 1987) است که در آن رابرت دنیرو نقش آل‌کاپون را بازی می‌کند. در تسخیرناپذیران پلیس‌ها (شون کانری، کوین کاستنر و اندی گارسیا) شخصیت‌های محوری هستند و حجم حضور آل‌کاپون در فیلم خیلی زیاد نیست.  با این همه کاراکتر آل‌کاپون در تسخیرناپذیران به لطف درخشش دنیرو در بهترین دوران فعالیت حرفه‌ای‌اش، در یادها می‌ماند. 
      
بانی و کلاید

بانی الیزابت پارکر و کلاید چستنات بارو، زوج سارقی بودند که در نیمه اول دهه 30 میلادی بارها به صفحه اول روزنامه‌ها راه یافتند. بانی و کلاید عاقبت سال 1934 کشته شدند. فیلم «بانی و کلاید» (آرتور پن 1967) براساس زندگی این زوج ساخته شد و با اکرانش فصل تازه‌ای را در هالیوود رقم زد. وارن بیتی در نقش کلاید بارو و فی داناوی در نقش بانی پارکر در فیلم آرتور پن تبدیل به ضدقهرمان‌هایی جذاب و سمپاتیک شدند. سکانس خشونت‌بار پایانی فیلم که در آن بانی و کلاید زیر رگبار گلوله‌های پلیس سوراخ‌سوراخ می‌شوند در سال 1967 حکم یک انقلاب سینمایی را داشت.
      
سالواتوره جولیانو

سالواتوره جولیانو، یاغی مشهور سیسیلی، سال‌ها به جنایت و راهزنی مشغول بود و تحت حمایت دولت دست‌راستی با احزاب کمونیست مبارزه می‌کرد. قتل او حکم پاک کردن ردپایی را داشت که ممکن بود پای آدم‌های بانفوذ سیاسی را به پرونده‌های جنایی باز کند.  فرانچسکو رزی سال 1962 «سالواتوره جولیانو» را کارگردانی کرد. فیلم با نمایش جسد سالواتوره جولیانو آغاز می‌شود و به زندگی این تبهکار مشهور می‌پردازد. فیلم رزی در رده آثار سینمای سیاسی قرار می‌گیرد و منتقدان آن را از بهترین ساخته‌های این کارگردان می‌دانند.
      
اسکوبار

سلطان کوکایین جهان در دوره‌ای به ثروتمندترین خلافکار تاریخ بدل شد. پابلو امیلیو اسکوبار مدت‌ها تحت تعقیب بود و سرانجام در دسامبر 1993 با همکاری ارتش آمریکا، اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا، پلیس آمریکا و یک گروه تبهکار به دام افتاد و کشته شد.  سینما و تلویزیون بارها به زندگی پرماجرای پابلو اسکوبار گریز زد.  میان اینها سریالی که نت‌فلیکس با نام «نارکوها» تولید کرد و توسط ژوزه پادیلا ساخته شد بیشتر از بقیه گل کرد و دیده شد. واگنر مورا، بازیگر برزیلی در نقش اسکوبار حضوری چشمگیر دارد. کارگردان بعدها اعلام کرد سریال نارکوها را تحت‌تأثیر فیلم «رفقای خوب» (مارتین  اسکورسیزی 1990) ساخته است.