جواد عزیزی| دبیر گروه حوادث:
«امروز با توجه به شرایط جوی مناسب، دید افقی مناسبی برای ادامه جست و جوی هوایی هواپیمای سانحه دیده در منطقه کوهستانی پادنای سمیرم فراهم شده است... . شواهد عینی و صحبتهای افراد محلی حاکی از این است که هواپیما در ارتفاع پایین پرواز میکرده و بنابراین امکان اینکه هواپیما از کوه دنا رد شده باشد وجود ندارد...».
بهنظرتان راوی این خبر کیست؟ فرمانده عملیات جستوجوی هواپیمای سانحه دیده؟ رئیس ستاد بحران؟ سخنگوی هلالاحمر یا فرمانده تکاوران اعزامی ارتش به ارتفاعات دنا؟ احتمالا جوابی که به این سؤال دادهاید غلط است چراکه منبع خبر کسی نیست جز سخنگوی اورژانس کشور هنگام گفتوگو با خبرنگار ایرنا. حالا اینکه اظهارنظر درباره این موضوع چه ارتباطی به اورژانس دارد و چرا آقای سخنگو به جای ارائه اطلاعات درباره اقدامات اورژانس باید درباره عملیات جستوجو و تحقیقات انجام شده درباره محل سقوط هواپیما توضیح دهد بماند برای فرصتی دیگر.
مسئله مهم این است که این روزها تا دلتان بخواهد از این اظهارنظرها در خبرگزاریها و شبکههای اجتماعی به چشم میخورد. انگار مسابقهای برگزار شده و در آن برنده کسی است که بیشتر از بقیه بتواند درباره حادثه سقوط هواپیما اظهارنظر و اطلاعرسانی کند. اما اینکه اطلاعاتش چه باشد و چند ثانیه بعد تکذیب شود یا نه، یا اینکه اصلا صلاحیت اظهارنظر درباره موضوع را دارد یا نه، مهم نیست.
بهعنوان یک خبرنگار که سالها حوادث مهمی از سقوط هواپیما گرفته تا سیل، زلزله، بهمن و... را پیگیری کرده، در هیچ حادثهای مثل حادثه سقوط هواپیما و مرگ دردناک 66سرنشین آن شاهد اخبار ضدو نقیض یا بیربط به منبعی که آن را اعلام کرده نبودهام. هر چند در حوادثی که در سالهای اخیر رخ داده این اتفاق بارها رخ داده و خبرهای ضدونقیض بارها توسط منابع خبری مختلف منتشر شده اما شاید حادثه سقوط هواپیما را بتوان در انتشار این دست اخبار رکورددار دانست.
اینکه در هر حادثهای مدیریت بحران شرط اول است و اینکه اخبار باید دقیق و از مجاری مرتبط (سخنگوی بحران) اطلاعرسانی شود نهتنها دغدغه من و همکارانم، که همه مخاطبان است. بیتوجهی به این دغدغه باعث شده که این روزها بعضی خبرها دقایقی پس از انتشار توسط یک منبع، توسط منبعی دیگر تکذیب شوند و فضای شایعه و بیاعتمادی بیشتر شود.
همه این اتفاقات در حالی رخ میدهند که برای جلوگیری از آن یک سیکل و سیستم مشخص وجود دارد و این همان کاری است که در بقیه کشورها هنگام وقوع یک حادثه ملی رخ میدهد. اما اینکه چه زمانی ما از این اتفاقات درس خواهیم گرفت و رویه مدیریت بحران و مدیریت اطلاعرسانی در بحران را همانند دیگر کشورها در پیش خواهیم گرفت، معلوم نیست.