محیط مناسب برای سالمندان

پیام خانلرى
کارشناس ارشد ارگونومى دانشگاه علوم پزشکى ابن‌سینا


با توجه به این‌که جمعیت کشور ما به سمت سالمندى مى‌رود و به تعبیرى در 30 سال آینده سونامى سالمندى خواهیم داشت، بهتر است سازمان‌هاى متولى مانند وزارت بهداشت از اکنون برنامه‌ریزى درستى داشته باشند که این سونامى تبعات کمترى داشته باشد.

به طور متوسط بیش از 70 درصد سالمندان بالای 75 سال از 5/3 بیماری مزمن رنج می‌برند. سالمندی اگرچه بیماری نیست، اما بار بیماری‌های قلبی، تنفسی و مغزی، کاهش قدرت بینایی و شنوایی، ضعف‌ها و دردهای استخوانی – عضلانی و اختلالات روانی در آن خیلی بیشتر است. با افزایش سن، بدن انسان دچار تغییراتی مى‌شود و دیگر توان گذشته را ندارد به همین دلیل با کوچک‌ترین موردی آسیب مى‌بیند.

با افزایش سن، سیستم‌های قلبى، عروقى و تنفسى افراد سالمند کارایى خود را از دست مى‌دهد به نحوى که سیستم تنفسى در ٦٠ سالگى حدود 50 درصد کارایى خود را از دست مى‌دهد. بینایى و شنوایى افراد سالمند رو به کاهش مى‌رود و تشخیص رنگ‌ها براى افراد سخت مى‌شود.

قدرت ماهیچه‌ها با افزایش سن کاهش می‌یابد و استخوان‌ها به دلیل تخلل شکننده مى‌شوند. شایع‌ترین علل حوادثی که در منزل برای سالمندان رخ می‌دهند لغزندگی و ناهموار بودن کف، کمبود نور، نبودن دستگیره در کنار پله‌ها و محل‌های رفت و آمد، چیدمان نامناسب وسایل در منزل و مواردی مانند این است.

بنابراین با رعایت نکاتی ساده می‌توان از حوادثی که برای سالمندان اتفاق می‌افتد، جلوگیری کرد. در صورتی ‌که سالمند از عصا یا صندلی چرخدار استفاده می‌کند، چیدمان وسایل در منزل باید به گونه‌ای باشد که همواره مسیر رفت و آمد برای او باز باشد.

همچنین، با توجه به این‌که معمولا کف‌ خانه‌ها سرامیکی و صاف است، توصیه می‌شود از دمپایی با کف لاستیکی در منزل استفاده شود. در کنار تختخواب سالمند کلیدی برای خاموش و روشن کردن چراغ وجود داشته باشد تا سالمند مجبور نشود بعد از خاموش کردن چراغ در تاریکی راه برود. همچنین در مسیرهایی که رفت و آمد زیاد است، دستگیره‌هایی به دیوار نصب شود.

نور کافی - ترجیحا نور خورشید - برای اتاق سالمندان فراهم شود. رنگ مورد استفاده برای دکوراسیون باید شاد، امیدوار‌کننده و انرژی‌بخش باشد. توصیه می‌شود به جای چندین فرش کوچک، از یک فرش بزرگ در اتاق‌های سالمندان استفاده شود تا هنگام رفت و آمد پا یا عصای آنها به لبه‌های فرش گیر نکند. بهتر است برای جلوگیری از لغزش و سُر خوردن هنگام استحمام، دستگیره‌ها و میله‌هایی در حمام تعبیه شود.