ظریف رسانه ملی ماست
مجید مهرابی دلجو/ دبیر گروه سیاسی
نشست محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران در روزی که قرار بود او درباره دلایل تحریمش از سوی آمریکا با خبرنگاران رسانههای ایران و دنیا سخن بگوید، در رسانه ملی بهصورت گزینشی پخش شد. مواجهه صداوسیما با رویدادی که حدود 200 خبرنگار از رسانههای داخلی و خارجی آن را پوشش میدادند، بهنوعی بود که در شبکههای اجتماعی بهخصوص در توییتر از تعبیر «سانسور» برای این نوع مواجهه استفاده شد؛ در واقع اگر علی ربیعی، سخنگوی دولت یک روز قبلتر درباره تصمیم وزیر خارجه ایران برای تشریح دلایل تحریمش از سوی آمریکا، اطلاعرسانی نکرده بود، پخش گزینشی نشست 2ساعته ظریف در رسانه ملی با اغماض بهحساب برخی بیبرنامگیهای معمول نوشته میشد، اما درک اهمیت این نشست خبری در برخی رسانههای دنیا و تلویزیونهای اینترنتی، حضور خبرنگاران صداوسیما در نشست خبری ظریف و ارزش خبری بالای این نشست، جایی برای توجیه نادیدهگرفتن سهچهارم سخنان ظریف در این نشست خبری باقی نمیگذارد.
چرا باید صداوسیما حداقل دیروز به ظریف بها میداد؟ چیزی که باید مدیران صداوسیما را برای پوشش کامل برنامه خبری ظریف مجاب میکرد، دقیقا همان دلیلی بود که وزیر خارجه ایران را در فهرست تحریمهای آمریکا قرار داده بود. تنها بهانهای که آمریکا برای تحریم ظریف داشت، این بود که او از طرف مردم ایران در عرصه جهانی صحبت میکرد. ظریف تلاش میکند که صدای مردم ایران باشد.ظریف با وجود اعمال محدودیتهایی برای او در سفرش به نیویورک، از رسانههای آمریکا برای افکارعمومی این کشور حرف زد، درباره جنگطلبی آمریکا افشاگری کرد و یادآوری کرد چگونه آمریکا تروریسم اقتصادی را علیه مردم ایران و نه حکومت ایران بهکار گرفته است. چنین هم بود که مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در مقام انفعال قرار گرفت و با عصبانیت از این اتفاقها اعلام کرد او هم قصد دارد با رسانههای ایران صحبت کند. ظریف دیروز از تهدید تحریم بهعنوان فرصت استفاده کرد. او همین تحریم را مبنای دروغگویی آمریکا قرار داد و از تریبونی که دیروز دستوپاکرده بود، گفت که با این تحریم آمریکاییها نشان دادند به دیپلماسی و گفتوگو علاقه ندارند؛ جملهای که تیتر رسانههای دنیا شد.
چرا صداوسیما نشست ظریف را بهطور کامل پخش نکرد و پخش برنامه ضبطشده شبقبل را ترجیح داد؟
براساس روایتهای خبرنگار همشهری حاضر در نشست خبری، بخش اول از نشست خبری ظریف به سخنرانی سیدمحمود دعایی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات، علی ربیعی سخنگوی دولت و همچنین محمدخدادی معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد گذشته است. بنابراین انصاف حکم میکند که تأیید شود روایت شبکههای اجتماعی از برخورد صداوسیما با نشست ظریف با کمی اغراق هم همراه بود؛ اما نادرست هم نبود، ظریف دیروز حدودا 100دقیقه در نشست خبری سخنرانی کرد و به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد که صداوسیما بهصورت مقطع چیزی در حدود 25دقیقه از آن را پخش کرد. روز گذشته خبرنگار شبکه خبر صداوسیما فرصت طرح سؤال را پیدا نکرده و بعد از بگومگو با سخنگوی وزارت خارجه به حالت قهر بیرون رفته است! در پایان از او دعوت میشود که برای طرح سؤال به محل نشست برود که امتناع میکند. اگر پخش مقطع و گزینشی نشست ظریف ریشه در این اتفاق داشته باشد، باید رسانه ملی را بازخواست کرد چگونه منافع سازمانی را به منافع ملی ترجیح داده است؟
فرض بدبینانه در کنار پخش سریالی مثل گاندو و نمایش دستگاه دیپلماسی بهعنوان یک ارگان منفعل و واداده در این سریال، قوت میگیرد، و آن اینکه پخش گزینشی نشست ظریف معلول نگاههای جناحی است. در این نگاه، برجام چاه ویل است و دستپخت ظریف؛ اگر او تحریم میشود، این تحریم محصول اعتماد او به غرب است و مقصر خودش است. در این دیدگاه، ظریف بهعنوان رقیب داخلی یک جریان هم تعریف میشود و اینچنین منافع جناحی جای منافع ملی را میگیرد. طبعا محصول چنین نگاهی این است که ظریف - صدای ایران - در نیویورک تحریم میشود و در صداوسیما سانسور می شود. ظریف خود یک رسانه است و آمریکا این رسانه را تحریم کرده است. او دیروز تضمین داد که برای 1400 تصمیمی برای حضور در انتخابات ندارد و از مخالفان داخلیاش خواست بگذارند تا او کارش را انجام دهد. او امروز کار خود را علاوه بر رئیس دستگاه دیپلماسی، بهعنوان سخنگوی ایران و رسانه ملی ایران هم انجام میدهد، شاید دلیل سانسور ظریف همین است: رسانه ملی او را رقیب خودش میداند.