ریزگردهای بومی در گلوی چهارمحال و بختیاری

   پدیده ریزگردها از جمله مهم‌ترین معضلاتی است که این روزها مردم بسیاری از مناطق کشور به‌ویژه استان‌های غرب و جنوب غرب را به ستوه آورده و به یکی از گسترده‌ترین معضلات زیست‌محیطی کشور تبدیل شده است.  به گزارش ایسنا، چندین سال است که ریزگردها میهمان چهارمحال و بختیاری شده‌اند. منشا ریزگرد‌های استان داخلی و خارجی است به طوری که آمارها نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از ریزگردها منشا داخلی داشته است، همچنین وجود ریزگرد در آسمان استان بی‌تاثیر از خشکسالی‌های پی‌درپی نبوده است. 


406 روز ناسالم

«مهرداد قطره»، معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: از ابتدای امسال تاکنون مجموع روزهای ناسالم استان در ایستگاه‌های شهرکرد، اردل، لردگان، فارسان، سامان، ایلبگی، فرخشهر، بروجن و کوهرنگ 243 روز بوده و در مدت مشابه سال گذشته این عدد 406 روز گزارش شده است. 

وی افزود: به دلیل بارش‌های مطلوب در زمستان سال گذشته و فروردین‌ امسال، تعداد روزهای ناسالم استان کاهش 50 درصدی داشته است.  قطره با اشاره به این‌که در گذشته منشا بروز گرد و غبار در استان عمدتا خارجی و از کشورهای عراق، ترکیه و سوریه به سمت ایران بوده است، تصریح کرد: امسال منشا گرد و غبار در استان داخلی بوده که از سمت مناطق مرکزی و کویری ایران به استان وارد شده است. 

وی خاطرنشان کرد: به دلیل خشک بودن دشت‌ها، انتظار می‌رود مرداد و شهریور با آغاز بادهای ملایم، هوای استان در وضعیت ناسالم قرار گیرد.  همچنین «حسن جهانبازی»، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: عمده ریزگردهایی که این روزها در آسمان چهارمحال و بختیاری به‌خصوص در شهرکرد معلق و مشاهده می‌شوند، منشا داخل استانی داشته که آن هم ناشی از دشت‌های استان است.  وی افزود: زمانی دشت‌‎های استان دارای منابع آبی فراوان و پوشش گیاهی بودند که از گرد و غبار به آسمان جلوگیری می‌کردند، ولی به دلیل این‌که سالیان متوالی از منابع آب زیرزمینی استفاده شده، حاصلخیزی دشت‌های استان از بین رفته است.  جهانبازی گفت: باید شرایطی استفاده از کشت‌ گونه‌های چند ساله، کشت گیاهان دارویی، تغذیه مصنوعی، اجرای طرح‌های آبخوان‌داری و آبخیزداری بیشتر در استان فراهم شود تا بتوان گرد و غبار را کنترل کرد. 


اجرای طرح‌های آبخیزداری

وی با توجه به این‌که استان در زمینه اجرای طرح‌های آبخوان‌داری و آبخیزداری موفق است، تصریح کرد: لازم است منابع آبی سرگردان به سمت آبخوان‌ها هدایت شود تا از این طریق بتوان ریزگردها را تا حدودی کنترل کرد. 
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بیان کرد: موضوعی که می‌تواند گرد و غبار را در استان به‌خصوص در مرکز استان مهار کند، ایجاد کمربند سبز قوی با استفاده از گونه‌های درختی مقاوم به کم‌آبی و تثبیت پوشش گیاهی با گونه‌های سازگار است تا درصدی از گرد و غبار توسط این گونه‌ها جذب شوند. 

وی با اشاره به این‌که سال‌هاست گرد و غبار سلامتی مردم را با خطر مواجه کرده، خاطرنشان کرد: لازم است اعتباری برای اجرایی شدن طرح‌های مذکور اختصاص یابد، گرچه باید دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط و سایر دستگاه‌ها نیز برای محقق شدن برنامه‌ها و مهار ریزگردها در استان مشارکت لازم را داشته باشند.


   خشکسالی عامل بروز ریزگردها

مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری گفت: هرچقدر دمای هوا افزایش پیدا کند ظرفیت پذیرش بخار آب نیز افزایش می‌یابد و در این صورت یا بارش صورت نمی‌گیرد یا سیل‌آسا و خسارت‌زا خواهند بود.

«شاهرخ پارسا» با بیان این‌که طی ۱۰ سال اخیر آستانه بارش‌های سنگین و سیل‌آسا افزایش یافته است و هر بارشی موجب جاری شدن سیل می‌شود، گفت: استان چهارمحال و بختیاری نیاز به نصب سامانه هشدار سیل دارد.

وی گفت: به دلیل خشکسالی، تغییر کاربری اراضی، سوء‌مدیریت منابع آب و انتقال بین حوضه‌ای بدون کار کارشناسی، منطقه و استان چهارمحال و بختیاری گرفتار پدیده مخرب گرد و خاک شده است.

مدیرکل هواشناسی استان گفت: همین ذرات گرد و خاک به عنوان ذرات جذب‌کننده رطوبت بر بارش‌های این منطقه نیز بی‌تأثیر نیست.
پارسا در پایان افزود: پیش‌بینی‌های اقلیمی و خروجی مدل‌ها  حاکی از روند کاهش بارش و افزایش دما است که نیاز به مدیریت منابع آب، اصلاح الگوی کشت، صرفه‌جویی و استفاده بهینه از آب دارد.