
دومین سفر ترامپ به لندن؛ پرحاشیه، پرتنش

انگلیس و آمریکا همیشه یکدیگر را «متحد قدیمی» میخواندهاند اما اختلافات میان این دو همزمان با دومین سفر دونالد ترامپ به لندن بیش از هر زمان دیگری به چشم میآید.
رئیسجمهور آمریکا امروز در چارچوب یک سفر 3روزه وارد پایتخت انگلیس میشود؛ درحالیکه غیر از مقامهای دولتی، کسی برای او فرش قرمز پهن نکرده است. فضای این روزهای لندن یادآور تجمعهای گسترده سال گذشته در آستانه نخستین سفر دونالد ترامپ به این شهر است. سال گذشته هزاران نفر همزمان با ورود ترامپ به لندن در اعتراض به این سفر در خیابانهای شهر تجمع کرده بودند. پیش از آن حتی 2میلیون نفر هم با امضای طوماری خواستار لغو سفر بودند. امسال از تجمعهای هزاران نفری خیابانی خبری نیست اما گروههای حقوق بشری بسیاری ضمن اعلام مخالفت با حضور ترامپ در انگلیس، برای امروز و فردا تجمعهایی در شهرهای مختلف ترتیب دادهاند. بسیاری از انگلیسیها نیز در شبکههای اجتماعی دست به اعتراض بیسابقه زدهاند و دولت ترزا می را به باد انتقاد گرفتهاند.
ترزا می که 2 هفته پیش تحت فشار مخالفان و همحزبیهایش از نخستوزیری استعفا داده، در پاسخ به انتقادها سفر دونالد ترامپ به انگلیس را برای تقویت بیش از پیش «روابطی که به اندازه کافی مستحکم است» لازم دانسته است. جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر اما پیش از ورود ترامپ به لندن اعلام کرد که قصد ندارد در ضیافت شامی که رئیسجمهور آمریکا در سفارت این کشور ترتیب داده شرکت کند؛ چرا که او را یک «نژادپرست» میداند.
اتحاد یا اختلاف؟
در میان کشورهای اروپایی، انگلیسیها همیشه گفتهاند که نزدیکترین متحد آمریکا هستند. این گفته آنقدر در تاریخ 2 کشور تکرار شده که به بخش جدانشدنی روابط سیاسی آنها تبدیل شده است. اما 2 کشور هرگز تا به این حد در سیاستهای جهانی دور از یکدیگر قرار نداشتهاند؛ فاصلهای که دلیل تنها سیاستها و رویکرد دونالد ترامپ در تعامل با جهان بوده است.
حواشی مربوط به این سفر اما قبل از آنکه دونالد ترامپ پایش به انگلیس برسد، آغاز شد. این روزها انگلیسیها درگیر ماجرای خروج کشورشان از اتحادیه اروپا هستند و «برگزیت» به کلیدواژه مهم تمامی اتفاقات این کشور تبدیل شده است. ترامپ هم از این موضوع غافل نبود و پیش از رسیدن به انگلیس در اظهارنظری جنجالی در گفتوگو با روزنامه سان لندن عملکرد ترزا می را زیر سؤال برد و گفت که دولت انگلیس نباید همه کارتهایش را در اختیار اتحادیه اروپا قرار میداد. ترامپ همچنین در گفتوگو با روزنامه ساندی تایمز به دولت انگلیس پیشنهاد داد، نایجل فاراژ را وارد دولت کند تا مذاکرات برگزیت را پیش ببرد. فاراژ که یکی از سرسختترین منتقدان خانم می به شمار میرود، جزو سیاستمداران انگلیسی است که باعث شد مردم در همهپرسی سال 2016به خروج این کشور از اتحادیه اروپا رأی دهند. ترامپ پیش از این هم با حمایت از فاراژ، گفته بود که او «یک قدرت بزرگ» در میدان سیاست انگلیس است.
دونالد ترامپ به دعوای داخلی حزب محافظهکار برای تعیین جانشین ترزا می نیز وارد شده است. او در گفتوگو با روزنامه سان، اعلام کرد که در این کشمکش سیاسی از بوریس جانسون حمایت میکند. جانسون پیش از این در دورهای وزیر خارجه انگلیس بود و او نیز جزو چهرههایی است که در بسیج مردم برای رأی مثبت به برگزیت دخالت داشت. ترامپ در حمایت از جانسون گفت: «او نخستوزیر خوبی میشود.» بسیاری از مردم انگلیس، حمایت رئیسجمهور آمریکا از یکی از نامزدهای حزب محافظهکار و پیش از آن سخنانش در مورد فاراژ را دخالت آشکار او در امور داخلی این کشور دانستهاند.
اگرچه ترزا می تا چند روز دیگر دفتر نخستوزیری انگلیس را ترک میکند اما پیشبینی میشود دونالد ترامپ با او در مورد مسائل مهم سیاست خارجی نیز بحث و تبادلنظر کند. طی 2سال و نیمی که از حضور ترامپ در کاخ سفید میگذرد، مسائل خاورمیانه همیشه یک پای اختلافات میان او و دولت انگلیس بوده است. ماجرای ایران و توافق هستهای مهمترین آنهاست که انگلیس بارها اعلام کرده همچنان به آن متعهد است اما آمریکا براساس تصمیم ترامپ از آن خارج شده است. 2 کشور در مورد فلسطین هم دچار اختلاف عمیق هستند. ابتدا انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل از تلآویو به بیتالمقدس مورد اعتراض انگلیسیها واقع شد و اکنون هم دوطرف بر سر طرح پیشنهادی ترامپ برای حل مسئله فلسطین، موسوم به معامله قرن اختلافنظر دارند.
انگلیس و آمریکا متحد قدیمی هستند اما بر سر چین هم دچار اختلافات متعددند. جنگ تجاری میان آمریکا و چین، صدای اعتراض اروپاییها را بلند کرده است اما اختلاف نظر لندن و واشنگتن فراتر از موضوع اثرگذاری جنگ تجاری بر اقتصاد اروپاست. انگلیسیها برای توسعه نسل پنجم شبکه تلفن همراه خود روی تکنولوژی شرکت هواوی حساب باز کردهاند اما آمریکا با این تصمیم مخالف است. آمریکا میگوید حضور هواوی در زیرساختهای شبکه تلفن همراه انگلیس بهمعنای نفوذ دولت چین در ساختارهای مهم ارتباطی انگلیس و در نتیجه آسیبپذیر شدن آمریکا خواهد بود. کاخ سفید بر همین اساس اعلام کرده قصد دارد همکاریهای اطلاعاتی و امنیتی خود را با انگلیس محدود کند تا مانع نفوذ چین به شبکه خود شود.
سفر دونالد ترامپ به انگلیس، پس از سفر او به ژاپن انجام میشود. رئیسجمهور آمریکا بعد از این هم به ایرلند و فرانسه میرود تا در مجمع در قالب یک سفر 2هفتهای اندکی از هیاهوی سیاسی و فشارهای مخالفانش در آمریکا دور باشد.
برای ترامپ، فرش قرمز پهن نکنید
یادداشت صادقخان، شهردار لندن در گاردین
ترامپ فردی است که پس از حمله تروریستی در لندن مردم را تحریک کرد، توییت گروههای راستافراطی انگلیسی را بازنشر داد، هشدار دانشمندان درباره تغییرات آب و هوایی را جعلی مینامد و تلاش میکند تا در انتخابات حزب محافظهکار با حمایت از بوریس جانسون دخالت کند. ترامپ فکر میکند که از این طریق میتواند برای اهداف نفرتانگیزش یک متحد در خانه دفتر نخستوزیری انگلیس مستقر کند. برخی در انگلیس بهویژه سیاستمداران از طیف حزب محافظهکار معتقدند که بهخاطر حفظ روابط اقتصادی و نظامی با آمریکا، باید سکوت کرد. باید پرسید چه زمانی مماشات با آمریکا را متوقف خواهیم کرد؟ بهجای اعتباربخشی به ترامپ بایستی اعتراض و اعلام کنیم که رفتار او غیرقابلقبول است. او تهدید جدی علیه ارزشهایی است که دههها برای رسیدن به آن مبارزه کردهایم. تردید ندارم در آینده، به این سفر با افسوس نگاه خواهیم کرد و اعتراف میکنیم که در سمت اشتباه تاریخ ایستادهایم. اکنون دیگر برای لغو سفر ترامپ خیلی دیر شده اما تراز می هنوز هم میتواند کار درست را انجام دهد. او باید در بیانیهای تمامی سیاستهای افراطی ترامپ را محکوم کند. تاریخ به ما نشان داده که سکوت در برابر قدرت گرفتن راستافراطی خطرناک است؛ آن هم در شرایط امروز جهان.