ورود جلیلی به مذاکرات

محسن تولایی؛ خبرنگار

  فروردین: نیروهای نظامی انگلیس که از بعد حمله2003 ائتلاف ایالات‌متحده و بریتانیا همچنان در عراق حضور دارند، در آب‌های اروند دیده می‌شوند. 15تفنگدار نیروی دریایی این کشور روز سوم فروردین بازداشت می‌شوند؛ 12روز بعد نیز با بدرقه محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور،  با یک دست کت‌وشلوار بر تن و هدایایی در دست آزاد می‌شوند. 4فروردین‌ماه قطعنامه1747، سومین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد با رأی موافق تمامی 15عضو شورای امنیت به تصویب می‌رسد. در این قطعنامه از تمامی کشورهای جهان خواسته شده تا همکاری خود را  باشرکت‌های ایرانی که در زمینه هسته‌ای فعالیت دارند، محدود کنند. ممنوعیت صادرات و واردات سلاح‌های سنگین به ایران نیز از دیگر موارد مذکور در این قطعنامه است. همچنین 60روز به ایران مهلت داده می‌شود تا با پیروی از این قطعنامه و درخواست‌های قطعنامه1737 که پیش از این تصویب شده بود، به فعالیت‌های حساس اتمی خود ازجمله غنی‌سازی اورانیوم پایان دهد. در دومین سالروز ملی فناوری هسته‌ای، ایران آغاز تولید صنعتی سوخت هسته‌ای خود را اعلام می‌کند و فرایند تزریق گاز به 3هزار سانتریفیوژ نطنز آغاز می‌شود.

  اردیبهشت: علی لاریجانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مذاکرات فشرده‌ای را در آنکارا برگزار می‌کنند. طرف مقابل از ایران می‌خواهد قطعنامه‌ها را اجرا کند و پیشنهاد یک دوره 30روزه تعلیق غنی‌سازی را می‌دهد. انقلاب به پایان سومین دهه عمر خود رسیده و آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب برای نخستین‌بار به‌طور جدی به تبیین گفتمان پیشرفت و عدالت برای یک دهه آینده در جمع دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد می‌پردازند. ایشان می‌فرمایند: «تنها راه پیشرفت، الگوی اسلامی- ایرانی است».

  خرداد: محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور در سفر استانی خود به اصفهان تأکید می‌کند: «ایران امروز، ایران هسته‌ای است و هیچ‌کس حق ندارد از توقف و یا کوتاه‌آمدن در این زمینه دم بزند». مقامات رسمی ایران و آمریکا برای نخستین‌بار پس از انقلاب، هفتم خردادماه درباره برقراری صلح در عراق پای میز گفت‌وگو می‌نشینند. این مذاکرات به پیشنهاد عبدالعزیز حکیم، رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق برگزار می‌شود. حسن کاظمی قمی و رایان کروکر سفرای ایران و آمریکا در عراق، روسای هیأت‌های مذاکراتی هستند. علی لاریجانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا این بار در مادرید اسپانیا مذاکرات هسته‌ای می‌کنند. لاریجانی در پایان این نشست گفت: «در حال عبور از بحث تعلیق غنی‌سازی هستیم. اروپا دریافته قطعنامه‌ها تأثیر ندارد». آیت‌الله محمدفاضل لنکرانی از مراجع تقلید دار فانی را وداع می‌گوید.

  تیر و مرداد: مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سر گرفته می‌شود. محمود احمدی‌نژاد در سفر به دمشق، پایتخت سوریه با سران گروه‌های فلسطینی ازجمله خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی حماس و رمضان عبدالله، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی به گفت‌وگو می‌نشیند. آیت‌الله علی مشکینی، نخستین رئیس مجلس خبرگان رهبری ایران از زمان تأسیس، 8مردادماه فوت می‌کند.

  شهریور: رهبر انقلاب با اعطای درجه سرلشکری به سردار محمدعلی عزیز جعفری وی را به فرماندهی کل سپاه منصوب کردند. همچنین ایشان سرلشکر یحیی صفوی را که تا پیش از این 10سال فرماندهی کل سپاه را به‌عهده داشت به سمت مشاور و دستیار نظامی خود منصوب کردند. اجلاس غیرمتعهدها با حضور 113هیأت عالی‌رتبه و 56 وزیر از کشورهای مختلف در تهران آغاز به‌کار می‌کند. 110کشور از توافقات اخیر تهران و آژانس حمایت می‌کنند. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در اجلاسیه شهریورماه خبرگان با 41رأی مثبت از میان 76 نماینده حاضر در جلسه به‌عنوان دومین رئیس مجلس خبرگان پس از انقلاب انتخاب می‌شود و آیت‌الله جنتی دیگر نامزد ریاست مجلس 34رأی به‌دست می‌آورد. در سالگرد شروع جنگ تحمیلی و آغاز هفته دفاع‌مقدس، موشک پیشرفته قدر با برد 2هزار و 500کیلومتر در مراسم رژه نیروهای مسلح به نمایش درمی‌آید.

  مهر: محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور که برای سخنرانی در شصت و دومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد به آمریکا سفر کرده بود، پیشنهاد ایران برای تشکیل جبهه همبستگی برای صلح در جهان را مطرح می‌کند. سرلشکر محمدعلی جعفری به فاصله چندی پس از انتصابش به فرماندهی کل سپاه درباره راهبرد تازه سپاه می‌گوید: «در استراتژی فعلی که از سوی رهبر انقلاب مشخص شده، استراتژی راهبردی سپاه با آن سال‌ها فرق کرده است. بدین‌ترتیب که مأموریت اصلی سپاه هم‌اکنون مقابله با تهدیدهای داخلی است و سپس درصورت تهدید نظامی خارجی سپاه به کمک ارتش خواهد شتافت». روسای جمهور ایران، روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان در دومین نشست کشورهای ساحلی دریای خزر در تهران با یکدیگر به مذاکره پرداختند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در حاشیه این نشست با رهبر انقلاب نیز دیدار کرد. آیت‌الله محمد یزدی پس از فوت آیت‌الله مشکینی، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم می‌شود. علی لاریجانی از سمت خود کناره‌گیری می‌کند و سعید جلیلی که معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه است از سوی محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور نهم به سمت دبیری شورای‌عالی امنیت ملی انتخاب می‌شود. علی لاریجانی سال‌ها بعد درباره علت استعفایش گفت: «من حس می‌کردم یک نوع اختلاف جدی مدیریتی با آقای احمدی‌نژاد دارم. مسائل استراتژیک کشور باید با تأنی و حساب‌شده پیش برود و احتیاج دارد همه بخش‌های مختلف همگرایی داشته باشند. تا مدتی تحمل بود و بحث می‌کردیم، اما از یک زمانی به بعد من دیدم به هر حال ایشان رئیس‌جمهور است و حق دارد و لزومی ندارد که بنده مزاحم ایشان باشم و نمی‌خواستم حضور تحمیلی داشته باشم. در واقع سطح من این نبود».

  آبان و آذر: سعید جلیلی در رم با خاویر سولانا دیدار و گفت‌وگو می‌کند. لاریجانی در این سفر دبیر شورای‌عالی امنیت ملی را همراهی می‌کند. احمدی‌نژاد ضمن سفر به بحرین و عربستان با شبکه العربیه گفت‌وگو می‌کند. عربستان از او دعوت می‌کند در مراسم حج تمتع این سال شرکت کند. آذرماه اجلاس سران کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با حضور محمود احمدی‌نژاد و مقامات عالی‌رتبه قطر، عمان، بحرین، امارات و کویت برگزار می‌شود. او نخستین رئیس‌جمهور ایرانی است که در این نشست سالانه شرکت می‌کند. احمدی‌نژاد که به دعوت پادشاه عربستان به سفر حج می‌رود در جمع حجاج ایرانی در منا می‌گوید: «ایران مخالف مدیریت آمریکا بر جهان است».

  دی: روند برگزاری انتخابات مجلس هشتم آرام‌تر از هر دوره دیگری است. زمان ثبت‌نام‌ها فرارسیده و این بار نیز اصولگرایان امید دارند با یک مشارکت معمولی و رو به پایین در انتخابات مجلس پیروز شوند. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب که به یزد سفر کردند در اجتماع مردم این شهر می‌فرمایند: «انسان غصه می‌خورد که بعضی‌ها به‌خاطر ملاحظات سیاسی-ملاحظات جناحی باید بگویم- جوری حرف می‌زنند که گویی در این مملکت دمکراسی، مردم‌سالاری نیست. این بی‌انصافی است». رهبر انقلاب در دیدار محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌فرمایند: «باقی‌ماندن پرونده هسته‌ای ایران در شورای امنیت هیچ توجیهی ندارد».

  بهمن و اسفند: اختلافات محمود احمدی‌نژاد با اصولگرایان 2سال پس از انتخابات ریاست‌جمهوری به‌تدریج در مخالفت‌هایش با قوانین مصوب مجلس آشکار می‌شود. او در نامه‌ای به مجلس مصوبه‌ای در ارتباط با گازرسانی به روستاها را خلاف قانون اساسی اعلام می‌کند و غلامعلی حدادعادل، رئیس مجلس نیز در نامه‌ای موضوع را به رهبر انقلاب منعکس می‌کند و آیت‌الله خامنه‌ای نیز در پاسخ به نامه حدادعادل می‌نویسند: «مصوبات مجلس برای همه قوا لازم‌الاجرا است». 13اسفند86 شورای امنیت سازمان ملل متحد چهارمین قطعنامه خود را به شماره1803 علیه ایران صادر می‌کند. این قطعنامه 14رأی مثبت دارد و تنها اندونزی به آن رأی ممتنع می‌دهد. انتخابات مجلس 24اسفند برگزار می‌شود و از تهران غلامعلی حدادعادل، مرتضی آقاتهرانی، علی مطهری، احمد توکلی و حسن غفوری‌فرد به‌عنوان 5نفر نخست به مجلس بعد راه می‌یابند. با اعلام نتیجه بررسی صلاحیت‌ها، اصلاح‌طلبان مهره‌های شاخص خود را برای شرکت در این انتخابات از دست می‌دهند. آنها ائتلافی مقابل جبهه متحد اصولگرایان ندارند.  روزنامه کیهان پیروزی مجدد اصولگرایان در مجلس بعد را تیتر می‌کند.