فوقالعاده | با صدای بیصدا
جواد نصرتی | روزنامهنگار
تجربه خواندن ترانه «اگه یه جو شانس داشتیم» در «بانوی زیبای من» موزیکال محبوب و موفق جرج کیوکر آنقدر برای فرهاد تلخ بود که تا سالها حاضر نشد ترانه فارسی بخواند؛ آن هم درحالی که دوبله بانوی زیبای من یکی از بهترین دوبلههای قبل از انقلاب بود و اجرای ترانه معروف «اگه یه جو شانس داشتیم» هم با صدای خواننده جوان و گمنامش، خوب از کار درآمده بود. پرهیز از خواندن به فارسی، پس از مشارکت در دوبله بانوی زیبای من، نشان از کمالگرایی خواننده جوانی داشت که در همان سالها، تالار «کوچینی» را به پایگاهی برای علاقهمندان ترانههای خارجی، بهخصوص جاز آمریکایی تبدیل کرد. سال1349، مسعود کیمیایی و اسفندیار منفردزاده به کوچینی رفتند تا از فرهاد بخواهند در فیلم «رضا موتوری» ترانه «مرد تنها» را بخواند.
در شرایطی که «قیصر» شهرت فراگیری پیدا کرده بود، فرهاد پیشنهاد کارگردان و آهنگساز این فیلم را برای خواندن در کار تازهشان نپذیرفت. اینطور که بعدها کیمیایی روایت کرد، فرهاد از خواندن ترانه فارسی هراس داشت و از تنها تجربهاش در این زمینه هم راضی نبود. درنهایت فرهاد راضی شد ترانه مرد تنها را در رضا موتوری بخواند؛ اتفاقی که به شروع فصل تازهای در ترانه فارسی منجر شد. درواقع تقریبا همزمان با آغاز موج نوی سینمای ایران، ترانه فارسی هم تحول تازهای را تجربه کرد و فرهاد با صدای زخمی و عصیانگرش شد منادی اعتراض در عرصه ترانه. وقتی صفحه موسیقی «خداحافظ رفیق» با استقبال گسترده مواجه شد (درست برخلاف خود فیلم که در گیشه شکست خورد) فرهاد بهعنوان خوانندهای بیبدیل به جایگاهی دست یافت که حالا و پس از گذشت 47سال همچنان دستنیافتنی بهنظر میرسد.
در فاصله کمتر از یک دهه (از 1349 تا 1358) فرهاد توانست معیارهای تازهای را وارد عرصه خوانندگی کند، اشعار بزرگترین شاعران معاصر را به بهترین شکل ممکن اجرا کرد؛ هرگز تن به ابتذال نداد، از اصولش عدول نکرد و دوران طولانیای که مورد بیمهری قرار گرفت، حاضر به ترک وطن نشد. انتشار آلبوم «خواب و بیدار» در ابتدای دهه70، نشانهای از آغاز فصلی تازه در عرصه سیاست و فرهنگ نامیده شد و اقبال مردمی گسترده از این آلبوم نشان داد فرهاد در طبقه متوسط شهری چه جایگاهی دارد و سالها سکوت، نهتنها به فراموشیاش نینجامیده که محبوبیتش را بیشتر کرده است؛ خوانندهای که از فرصتهای بسیار محدودش برای خواندن، بیشترین بهره را گرفت و با «صدای بیصدا» قلهای را در ترانه فارسی فتح کرد که با گذشت 15سال از درگذشتش همچنان دستنیافتنی بهنظر میرسد.