گناهکار بهدنبال اسکار 2019
آرش نهاوندی/روزنامهنگار
فیلم «گناهکار» در سال2018 توسط گوستاو مولر، سینماگر دانمارکی کارگردانی شده است. این فیلم در ژانر تریلر (فیلمهای وحشت دارای صحنههای پر از تعلیق و پرتنشی که در تماشاگران هیجان ایجاد میکنند) ساخته شده است. «گناهکار» برای نخستینبار در بخش رقابتهای سینمای دراماتیک جهان در جشنواره فیلم ساندنس به نمایش درآمد و برای نمایش در آمریکا توسط کمپانی ماکنولیا پیکچرز انتشار یافت. گناهکار، نماینده سینمای دانمارک در رشته بهترین فیلم خارجی در مراسم اسکار2019 خواهد بود. فیلم گناهکار جایزه مخاطبان جشنواره فیلم ساندنس و جایزه مخاطبان جشنواره بینالمللی فیلم روتردام را در سال2018 از آن خود کرده است. در این فیلم جاکوب سدرگون و جسیکا دینیج ایفاگر نقشهای اصلی هستند. داستان فیلم درباره افسر پلیسی وظیفه به نام آسکر هولم است. او در اداره پلیس مسئول پاسخگویی به تماسهای اورژانسی است. آسکر هولم در تمام طول مدت کارش تماسهای غیرضروری و گاهی مسخره و ظنزآمیزی دریافت میکند. این مسئله باعث بیحوصلگی او میشود و به مرور زمان احساس میکند افسر پلیسی بیمصرف است. اما ناگهان یک تماس تلفنی از طرف یک زن همهچیز را عوض میکند.
نظر گوستاو مولر درباره گناهکار
گوستاو مولر، کارگردان گناهکار در گفتوگو با سایت جشنواره بینالمللی فیلم روتردام درباره منبع الهامش برای ساخت این فیلم، میگوید: اصل داستان ما برگرفته از یک حادثه جنایی واقعی درباره دختری به نام «هائه مین لی» بود که در سال1999 کشته شده بود. مظنون به این قتل دوستش بود که اکنون در زندان است و کارآگاهان همچنان درصدد پیبردن به این موضوع هستند که آیا او «هائه مین لی» را کشته یا نه. در آن زمان بررسیهای تحقیقاتی یکی از خبرنگاران که روی اسناد صوتی این پرونده متمرکز شده بود دستمایه ساخت سریال پادکست قرار گرفت. خیلی جالب بود که در جریان هر فصل از این سریال که برمبنای پادکستهای موجود از صداهای ضبطشده در مدرسه در موقع حادثه ساخته شده بود اطلاعات جدیدی در رابطه با این پرونده و مظنون به قتل آن فاش میشد. هربار اطلاعات درباره این قتل تغییر میکرد، تصاویری که شما از محل وقوع حادثه در ذهن خود ترسیم کرده بودید نیز تغییر میکرد. مسائل مطرحشده در این سریال درباره پرونده قتل این دختر الهامبخش من برای ساخت فیلم گناهکار بود. من میخواستم در ابتدا در فیلم گناهکار یک تصویر از این جنایت در ذهن مخاطبان ایجاد کنم و سپس بهتدریج اطلاعات بیشتر و بیشتری درباره پرونده به تماشاگران فیلم ارائه دهم. اما سؤال اینجا بود که چگونه میتوانستیم قدرت یک رسانه دیگر مانند پادکست را با قدرت سینما ترکیب کنیم. من برای انطباق و ترکیب این دو با یکدیگر تمام فیلمهایی را که در آنها بهنوعی موضوع اصلی داستان تلفن و مکالمات تلفنی بود نگاه و بررسی کردم. پس از دیدن این فیلمها به این نتیجه رسیدم که صدای باران بهترین صدایی است که ما میتوانیم توسط آن احساسات مخاطبان را برانگیخته کنیم. ما از صداهای مختلف باران در طول فیلم استفاده کردیم. در ابتدای فیلم از صدای خشن استفاده کردیم. در پایان فیلم نیز از صدای باران آرام برای ایجاد فضایی غمآلود استفاده کردیم.
مولر درباره گناهکار توضیح میدهد: گناه، امری نسبی است و همه ما میتوانیم گناهکار باشیم. بسیاری گناه را بسیار سیاه و سفید میبینند؛ هم در جامعه هم در فیلم. ما میخواستیم درکی از گناه و خیر و شر بدهیم. به همینخاطر ما الگوها را درنظر گرفتیم. شخصیت اصلی ما ضدقوانین جاری عمل میکند. در فیلمها اغلب زمانی که قهرمانان یا شخصیتهای فیلم خلاف جهت قانون حرکت میکنند، این کار آنها موجه جلوه داده میشود. در فیلم ما نیز افسر پلیسی وجود دارد که میگوید من به آنچه سیستم میخواهد عمل نخواهم کرد و میخواهم قانونشکنی کنم. ما در جایگاه مخاطب این طرز تفکر و عمل قهرمان فیلم را اغلب تأیید میکنیم. این نوع قضاوت را ما براساس آموزههای اخلاقی خود و آنچه در فیلمها دیدهایم و میبینیم، آموختهایم. در واقع این تفکر در ما ایجاد شده که هرگاه فردی یا قهرمان فیلمی قانونشکنی کرد، دارد درست عمل میکند. البته این تفکر بیشتر در ذهن مخاطبان فیلمهای سینمایی و خوانندگان کتابها شکل میگیرد و در دنیای واقعی افراد مسائل را از این زاویه نمیبینند. در این فیلم ما این نوع تفکر را زیر سؤال بردهایم و تلاش کردهایم آنچه به لحاظ رفتاری و اخلاقی در دنیای واقعی رخ میدهد را نمایش دهیم. دنیای واقعی ما خیلی خاکستری است.
نظرات منتقدانه
سایت روتن تومیتوز به فیلمهای مهم سال با استناد بهنظرات منتقدان امتیاز میدهد و براساس نظر 88منتقد، به گناهکار 99درصد امتیاز داده است. روتن تومیتوز با درنظر گرفتن مجموع نظر منتقدان اینطور مینویسد: گناهکار فیلمی زیباست که بازیگران آن به خوبی در نقش خود ظاهر شدهاند و کاگردان بهطور هوشمندانهای این فیلم را ساخته است. متاکریتیک دیگر سایتی که به فیلمها براساس نقدهای کارشناسان امتیاز درنظر میگیرد، به گناهکار بر پایه نظر 23نفر از منتقدان 83امتیاز از مجموع 100 امتیاز داده است.