ریل‌باس و بی‌آرتی به اهواز می‌آیند

سیدعلیرضا شریفی|  اهواز- خبرنگار:

کمبود شدید تاکسی و اتوبوس و فرسودگی حجم زیادی از ناوگان حمل ‌و ‌نقل عمومی در اهواز سبب بروز مشکلات متعددی در جابه‌جایی شهروندان شده است. 
کمبود و فرسودگی ناوگان حمل ‌و ‌نقل عمومی در این کلانشهر در فصل گرما که گاهی گرم‌ترین شهر جهان معرفی می‌شود، بیشتر خود را نشان می‌دهد. اما در فصل زمستان نیز کمبودهای آن شهروندان را به شدت کلافه می‌کند و آزار می‌دهد.

این مسائل موجب می‌شود بسیاری از اهوازی‌ها عطای ناوگان‌ عمومی را به لقایش ببخشند و با وجود ترافیک سنگین حاکم بر شهر، برای جابه‌جایی از خودروهای شخصی استفاده کنند. 

به منظور کاهش مشکلات حوزه حمل ‌و ‌نقل عمومی، پروژه قطار شهری اهواز در دهه 80 کلید زده شد. اما با گذشت بیش از یک دهه از عمر این پروژه، شهروندان در حسرت شنیدن صدای سوت قطار مانده‌اند. مدیران شهری نیز که پیش‌تر مدام درباره زمان تکمیل و استفاده از آن وعده‌های متعددی می‌دادند، به دلیل مسائل مربوط به پیمانکار و نیز مشکلات مالی فراوانی که بر سر راه پروژه است از تکمیل و بهره‌برداری آن در آینده نزدیک ناامید شده‌اند.

پیشرفت کُند پروژه متروی اهواز و مشکلات پیش روی آن سبب شد شورای شهر اهواز برای افزایش راندمان حمل ‌و‌ نقل عمومی و کاهش مشکلات جابه‌جایی مسافران به سیستم‌های جایگزین ازجمله «ریل‌باس» و «بی‌آرتی» روی بیاورد.

هرچند ریل‌باس نیز در ابتدای راه است و پیدا نیست با وضعیت بودجه‌ای و مشکلات مالی شهرداری به موقع به سرانجام برسد یا خیر، اما فعلا تمرکز مدیران شهری بر این پروژه است.

ریل‌باس نوعی قطار مسافربری است که ۴ واگن با ظرفیت ۳۳۶ مسافر نشسته‌ دارد و با سرعت ۱۲۰ کیلومتر در ساعت (با اعمال تغییراتی تا ۱۶۰ کیلومتر در ساعت) در مسیرهای کوتاه حومه شهرهای بزرگ به کار گرفته می‌شود.
این قطارها خودکشش هستند و برای حرکت به لکوموتیو نیازی ندارند. اتوبوس‌های ریلی دارای سرعت مناسب، ترافیک پایین و ایمنی بسیار بالایی هستند و قابلیت جابه‌جایی تعدادی زیادی از مسافران را دارند.


پروژه جدید ریل‌باس

رئیس شورای شهر اهواز با اشاره به طراحی سیستم ریل‌باس برای شهر اهواز اظهار می‌کند: ۲ ماه پیش یک دستگاه قطار ریل‌باس به قیمت ۵۰ میلیارد تومان توسط شرکت راه‌آهن به شهر اهواز اختصاص داده شد.«عبدالزهرا سنواتی» می‌گوید: در بسیاری از شهرها برای ساخت راه‌آهن درون‌شهری هزینه‌های زیادی صورت می‌گیرد در حالی ‌که در اهواز ۳۰ کیلومتر خط‌آهن وجود دارد که یک سرمایه ملی است و با مذاکراتی که انجام داده‌ایم، می‌توانیم از این ساختار برای خدمات درون‌شهری بهره ببریم.

وی با بیان این‌که در سیستم فعلی ۳ ایستگاه ریل‌باس در اهواز وجود دارد، می‌افزاید: مرکزی، کارون و قدس 3 ایستگاه فعلی ریل‌باس هستند که 35 درصد جمعیت این کلانشهر را پوشش می‌دهند و با یک پیاده‌روی 15 دقیقه‌ای بسیاری از محلات اهواز به این ایستگاه‌ها متصل می‌شوند. البته هنوز ایستگاه‌ها افتتاح نشده‌اند.


ایستگاه‌های ریل‌باس

رئیس شورای شهر اهواز ادامه می‌دهد: اخیرا تفاهمنامه‌ای بین استانداری خوزستان، شهرداری اهواز و شرکت راه‌آهن منعقد و قرار شده که شهرداری اهواز تا زمانی که بخواهد، بتواند از امکانات ریلی برای ساماندهی حمل‌ و ‌نقل عمومی بهره ببرد.
سنواتی با بیان این‌که ایستگاه‌های ریل‌باس اهواز در فواصل ۲ کیلومتری طراحی شده‌اند، عنوان می‌کند: این ایستگاه‌ها در مناطق قدس، ملاشیه، دانشگاه پیام نور، دانشگاه آزاد، کوی علوی، کوی انقلاب، اهواز مرکزی، کیان‌آباد، کیانپارس، علی‌ بن مهزیار اهوازی، کارون، زیباشهر، باهنر و بازار بنکداران پیش‌بینی شده‌اند.


فرهنگ‌سازی عمومی

 رئیس شورای شهر اهواز می‌گوید: در حال حاضر اقداماتی به منظور فرهنگ‌سازی برای استفاده از سیستم ریل‌باس انجام داده‌ایم و در مرحله نخست به سراغ دانشگاه‌ها رفته‌ایم. برای دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز تور اهوازگردی برپا کردیم و حالا هم در حال هماهنگی برگزاری تورهای تفریحی برای دانشجویان دانشگاه پیام نور و آزاد هستیم.
وی اضافه می‌کند: در مرحله بعد به سراغ مدارس می‌رویم و برای دانش‌آموزان هم تور تفریحی درون‌شهری رایگان برگزار می‌کنیم تا آنها هم با سیستم حمل ‌و ‌نقل ریلی آشنا شوند و نحوه استفاده از آن را یاد بگیرند.

سنواتی با اشاره به این‌که در فاز اول ریل‌باس ۵ سکو در نظر گرفته شده است، اظهار می‌کند: در فاز اول جنب دانشگاه پیام نور، دانشگاه آزاد، پل علوی، پل راهنمایی و علی بن مهزیار ۵ سکو با طراحی ساده در نظر گرفته‌ایم.
به گفته وی، هزینه ساخت هر سکو حدود ۱۳۰ میلیون تومان محاسبه شده است.

سنواتی با بیان این‌که مطالعه طرح جامع حمل ‌و‌ نقل اهواز سال ۸۵ انجام شده است، می‌افزاید: بر اساس این طرح، حدود ۳۰ درصد سفرهای شهر اهواز در حوزه پوشش ریل‌باس قرار خواهند گرفت.


راه‌اندازی خطوط بی‌آرتی

رئیس شورای شهر اهواز در ادامه به راه‌اندازی خطوط بی‌آرتی نیز اشاره می‌‌کند و می‌گوید: در این زمینه هم مطالعاتی انجام شده است. در برخی نقاط شهر اهواز تجمع خطوط اتوبوسرانی وجود دارد، مثل میدان چهارشیر، نمایشگاه، جمهوری و کارگر. یک ضعف اساسی ساختار اتوبوسرانی شهر اهواز این است که تعداد زیادی از اتوبوس‌ها مسیر مشترکی را طی می‌کنند.
وی می‌افزاید: به طور کلی، ایده‌ای که برای آینده حمل ‌و نقل همگانی اهواز ترسیم کرده‌ایم، این است که به جای این‌که همه خطوط به مرکز شهر ختم شوند و هزینه بسیار سنگینی برای احداث پایانه در مرکز شهر صرف کنیم، پایانه‌ها را به نقاط حاشیه شهر انتقال دهیم و مردم با یک سری خطوط سریع‌السیر به مرکز شهر منتقل شوند.


حذف 20 خط اتوبوس از مرکز شهر

سنواتی با بیان این‌که در طراحی سیستم بی‌آرتی اهواز 4 خط در نظر گرفته شده ولی در حال حاضر فقط یک خط آن در دستور کار قرار دارد، عنوان می‌کند: با راه‌اندازی خط یک بی‌آرتی، زمان سفر در این مسیر ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش پیدا می‌کند.به گفته وی، خط یک بی‌آرتی از پایانه شهید بندر آغاز می‌شود و ۸ ایستگاه میانی این خط در نقاط پرتراکم و با تقاضای بالای شهر پیش‌بینی شده‌اند. رئیس شورای شهر اهواز می‌گوید: ایستگاه‌ها به دلیل کاهش هزینه‌ها در سمت راست و پیاده‌رو طراحی شده‌اند.

وی می‌افزاید: بر اساس مطالعات ما، ۳۲ درصد از شهروندانی که در خیابان اصلی نادری تردد می‌کنند، برای تردد بین‌پایانه‌ای‌ این مسیر را طی می‌کنند و با اجرای این طرح ۲۰ خط اتوبوس از مرکز شهر اهواز حذف خواهند شد.


نیاز به ۳۰ دستگاه اتوبوس مفصلی

رئیس شورای شهر اهواز با اشاره به این‌که برای راه‌اندازی خطوط بی‌آرتی در اهواز به ۳۰ دستگاه اتوبوس مفصلی نیاز داریم، عنوان می‌کند: اگر بخواهیم از اتوبوس‌های معمولی استفاده کنیم، به حدود ۵۰ دستگاه اتوبوس نیازمندیم.
سنواتی با بیان این‌که کل هزینه زیرساختی این پروژه از قبیل احداث پایانه ایستگاه و خدمات پشتیبانی ۱۵ میلیارد تومان است، می‌گوید: برای اجرای این پروژه از اوراق مشارکت که دولت متعهد به پرداخت ۵۰ درصد آن شد است، استفاده می‌کنیم.

 وی اظهار می‌کند: اگر این سیستم جایگزین سیستم فعلی اتوبوسرانی اهواز شود، آمار مسافران این ناوگان حدود ۶۱ درصد افزایش پیدا می‌کند. به گفته رئیس شورای شهر اهواز، ظرفیت این سیستم در هر جهت (مسیر رفت و مسیر برگشت) در هر ساعت ۸ هزار مسافر است و پیش‌بینی ما این است که حدود ۱۰۰ هزار مسافر در روز از این سیستم استفاده کنند، یعنی حدود ۴۰ هزار نفر افزایش سفر خواهیم داشت.