سبد شعر مردم

شبنم سیدمجیدی

«مرگ در قاموس ما از بی‌وفایی بهتر است/ در قفس با دوست مردن از رهایی بهتر است»؛ این بیتی از مجموعه اشعار فاضل نظری است. کتاب او با نام «ضد» را لابد خیلی‌هایتان تا به حال خریده و خوانده‌اید. آمار گواهی می‌دهد که از اردیبهشت سال92 که این کتاب شعر برای نخستین بار از طرف انتشارات سوره مهر منتشر شد تا پاییز امسال 55  هزار نسخه از آن فروش رفته است. این مجموعه شعر، پرفروش‌ترین کتاب شعر دهه 90 شده است.

شعرهای پرفروش دهه 90

در فهرست مجموعه شعرهای پر فروش دهه‌90 برخی اسامی تکرار شده‌اند؛ مثلا فاضل نظری با مجموعه شعر «کتاب» و 55هزار نسخه فروش، رتبه دوم پرفروش‌ترین کتاب شعر دهه اخیر را نیز به‌خود اختصاص داده است. «قبله مایل به تو» از حمیدرضا برقعی که ناشر آن فصل پنجم است، 34 هزار نسخه فروش داشته و در رتبه سوم قرار گرفته است. برقعی کتاب دیگری هم دارد به نام «رقعه» که در رتبه سیزدهم است. «فیض بوک» ناصر فیض‌باز هم از سوره مهر 27هزار نسخه فروخته و رتبه چهارم پرفروش‌ترین‌ها را دارد. در 15کتاب شعر پرفروش، نام علیرضا آذر 3 بار تکرار شده است؛ با آثار «آتایا»، «اسمش همین است» و «اثر انگشت» که رتبه‌های پنجم، یازدهم و پانزدهم را دارند. بیت معروف «چمدان دست تو و ترس به چشمان من است/ این غم‌انگیزترین حالت غمگین‌شدن است» از اشعار علیرضا آذر است. کامران رسول‌زاده هم با 2کتاب «فکر کنم باران دیشب مرا شسته / امروز توام» و «کوتاه بیا عمرم به نیامدنت قد نمی‌دهد»، از نشر مروارید، در رتبه‌های هشتم و نهم ایستاده است. او در کتاب فکر کنم باران... می‌گوید: «جهان چیزی شبیه موهای توست، سیاه و سرکش و پیچیده/ خیال کن چه بی‌بختم من/ که به نسیمی حتی/ جهانم آشوب می‌شود». کاظم بهمنی هم با 2کتاب شعر «پیشامد» و «عطارد» رتبه‌های هفتم و دوازدهم را دارد. سجاد افشاریان با کتاب «اسکارلت دهه 60» با 12هزار نسخه فروش، رتبه چهاردهم را به‌خود اختصاص داده است. این کتاب را نشر چشمه به بازار کتاب عرضه کرده است. اما جدا از این موارد که پرفروش‌های دهه 90 را نشان می‌دهد، امسال کتاب‌های شعر دیگری نیز از سوی انتشاراتی‌ها به‌عنوان پرفروش‌های سال معرفی شده‌اند که در ادامه به بعضی از آنها اشاره‌ای می‌کنیم.

انتشارات مروارید

کامران رسول‌زاده با مجموعه شعر فکر کنم باران دیشب مرا شسته/ امروز توام، امسال نیز یکی از پرفروش‌ترین‌های نشر مروارید است. از آن طرف «گزینه اشعار» گروس عبدالملکیان که گزیده‌ای از اشعار او در 5 کتاب دیگر و منتخبی از 20سال فعالیت شاعری اوست، در رتبه دوم پرفروش‌های مروارید است: «آخرین پرنده را هم رها کرده‌ام/ اما هنوز غمگینم/ چیزی در این قفس خالی هست/ که آزاد نمی‌شود».

روزبه سوهانی دیگر شاعر ایرانی است که میان علاقه‌مندان شعر طرفداران زیادی داشته است. مجموعه اشعار او با نام «برسد به استخوان‌هایت» از پرطرفدارترین کتاب‌های شعر است. «دوربین قدیمی»عباس صفاری نیز با گذر سال‌ها همچنان می‌فروشد.

میان خارجی‌ها اشعار نزار قبانی همچنان طرفدار دارد. او در کتاب پرفروش «عشق ما روی آب راه می‌رود»، ترجمه مجتبی پورمحسن می‌گوید: «وقتی لباس نو می‌پوشم/ و تماشایم می‌کنی/ احساس باغبان را درک می‌کنم/ وقتی که درختی در باغش شکوفه داده است». «ای آنکه اکنون مرا در دست داری»، گزیده اشعار والت ویتمن با ترجمه سیروس پرهام از دیگر مجموعه شعرهای خارجی پرفروش در نشر مروارید است.

به گفته مدیرفروش نشر مروارید، اشعار قیصر امین‌پور، شاملو، فروغ، منزوی، مشیری و مصدق در همه دوران فروش می‌روند و هرگز از سبد شعر مردم خالی نمی‌شوند.

نشر چشمه

«پشیمانم کن» از عباس صفاری، مجموعه شعر جدیدی است که امسال فروش خوبی داشته است و شامل 69 شعر از سروده‌های سال‌های اخیر اوست. در بخشی از کتاب می‌خوانیم:‌ «نه داوودم که حنجره‌ام را از گل بهشت سرشته باشند/ نه از فرشتگانم که خلقتم/ ابتدا به ساکن/ سرشته از خاک همین خراب شده‌ام/که در مرداب‌هایش/ شاداب‌‌ترین گل جهان هم بروید/ نامش پسوند مرگ را/ تا ابدالدهر یدک خواهد کشید».

«حفره‌ها» از گروس عبدالملکیان و «اسکارلت دهه 60» از سجاد افشاریان که میان پرفروش‌های دهه90 قرار داشتند، در ماه‌های اخیر هم همچنان پرفروش بوده‌اند. «به رنگ دانوب» از واهه آرمن نیز به تازگی وارد بازار نشر شده و مخاطبان خود را پیدا کرده است. همچنین کتاب «اسب من» نوشته معین دهاز از سوی این انتشارات جزو پرمخاطب‌ها بوده است. در شعری از این کتاب آمده است: «خیره‌ام به قاصدک/ این گیاه غریب/ که پس از مرگ به راه می‌افتد». «بی نظمی» از آرمین یوسفی و «نامی نمی‌توان گذاشت» از آریا صدیقی نیز پرفروش‌های شعر سال در نشر چشمه بوده‌اند. نشر چشمه در چاپ اشعار خارجی نیز بسیار فعال است. اما همچنان یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌ها، همان مجموعه شعر معروف پابلو نرودا با عنوان «هوا را از مین بگیر، خنده ات را نه» به شمار می‌آید. کتاب اشعار واسکو پویا - شاعر صربستانی با عنوان «میان بازی‌ها»، ترجمه سینا کمال‌آبادی و فرامرز الهی نیز مورد توجه خیلی‌ها قرار گرفته است. فضای اشعار او مدرن و سوررئالیسم است و در فضای شعری اروپای شرقی سروده شده است.

انتشارات فصل پنجم

«هوت» از مهدی فرجی، «اعداد» از بابک زمانی و «حرف خصوصی» از علی عطری از تازه‌های نشر فصل پنجم و پرطرفدارترین‌ها هستند. میان شاعران خارجی هم کتاب شعر جان لنون با عنوان «یکشنبه، یکشنبه خونین» با ترجمه محمد بیگی از پرفروش‌های شعر جهان در این انتشارات است.

نشر نیماژ

انتشارات نیماژ میان 10کتاب پرفروش شعر دهه 90 دارای 2کتاب است؛ یکی از علیرضا آذر و دیگری از کاظم بهمنی. محمد گنابادی، مسئول اجرایی این انتشارات می‌گوید که از اشعار خارجی اصلا استقبال نمی‌شود و انتشارات در تولید و چاپ این کتاب‌ها تجدیدنظر کرده است. از هر کدام از کتاب‌های خارجی 100نسخه هم فروش نمی‌رود. اما «منجنیق» از حسین صفا، «بیمار بعدی» از یاسر قنبرلو، «سیب هوس» از امیر صباغ‌نو و «آتایا» از علیرضا آذر، از پرفروش‌های شعر کلاسیک این انتشارات است. قنبرلو در بخشی از کتاب «بیمار بعدی» آورده است:«آسمان را تنگ دیدم/ در خودم پرواز کردم/ اولش پایان گرفتم/ آخرش آغاز کردم/ خیر بود آن شر مطلق/ استخاره باز کردم: /دوستم دارد؟ ندارد؟ دوستم دارد؟ ندارد؟». در زمینه شعر آزاد هم «آواز کرگدن» از لیلا کردبچه و «نرگس» از حسین صفا طرفداران زیادی دارند. لیلا کردبچه در بخشی از کرگدن سروده است: «تو بیشتر از من عمر خواهی کرد/ و با زبان نارنجی برگ‌هایت/ به ساکنان بعدی این خانه خواهی گفت:/ روزی زنی کنار همین پنجره ایستاد و به من گفت:/ تو بیشتر از من عمر خواهی کرد».

نشر ثالث

«بعد از 73 پروانه» گزینه شعرهای هلندی است به ترجمه امیرحسین افراسیابی، «مثل خواب دم صبح» عباس صفاری، «رودخانه در بهار» شیون فومنی و «کتاب کوچک معصومیت و امید» از سیدعلی صالحی، از پرفروش‌ترین کتاب‌های شعر نشر ثالث هستند.    

کتاب «زنی عاشق زیر باران» غاده السمان -شاعر و رمان نویس مشهور سوری- با ترجمه ستار جلیل‌زاده نیز سال‌هاست که جزو پرفروش‌های نشر ثالث به شمار می‌آید؛ «از روزی که تو را شناختم/ ماهی‌ها در هوا پرواز می‌کنند/ گنجشک‌ها زیر آب شنا/ و خروس نیمه‌شب بانگ بر می‌زند/ غنچه‌ها، شاخه‌های زمستان را غافلگیر می‌کنند/ و لاک‌پشت‌ها مثل خرگوش‌ها می‌جهند/ و مرگ خودکشی می‌کند و نمی‌میرد/ از روزی که تو را شناختم/ همزمان می‌خندم و می‌گریم/ نیمی از عشقت نور است و باقی ظلمت/ تابستان و زمستان یکی است/ شاید برای همین/ هنوز هم دوستت دارم...».