محمدتقی حاجیموسی
در آغاز، صفحه بود؛ یعنی هیچ کارگردان ایرانیای برای فیلمهایش موسیقی نمیساخت و فقط صفحه انتخاب میکرد. آن وقت یک فردی به نام صداگذار، این صفحات را به فیلم سنجاق میکرد و این میشد موسیقی فیلم. قیصر کیمیایی اما این روند را تغییر داد و میشود از آن بهعنوان نقطه عطف تاریخ موسیقی فیلم ایرانی نام برد. از آن موقع تا حالا این بخش از موسیقی یا سینما دستخوش تغییرات زیادی شده که بخشی از آن متاثر از اتفاقات جهانی بوده و بخشی متاثر از دگرگونیهای داخلی. این گزارش میخواهد همین مسیر پرپیچوخم را نشان دهد.
دهه 20
سال1327 روحالله خالقی و ابوالحسن صبا موسیقی فیلم «طوفان زندگی» را ساختند. از اینجا ساخت آهنگ برای فیلمهای فارسی رایج میشود.
مورد ویژه: آغاز ساخت موسیقی متن
دهه 30
در این دهه با اوج گرفتن فیلمهای فارسی، موسیقیهای مجید وفادار با اشعاری از کریم فکور پای ثابت این نوع فیلمها میشود. سال1335 روبیک منصوری کار جدیدی میکند و برای فیلم «در جستوجوی داماد» موسیقی متن انتخاب میکند.
مورد ویژه: انتخاب موسیقی برای فیلم توسط روبیک منصوری
دهه 40
قیصر کیمیایی کار خودش را میکند. موسیقی متن اسفندیار منفردزاده بهشدت مورد استقبال قرار میگیرد و برای نخستین بار صفحه موسیقی یک فیلم منتشر میشود و فروش زیادی میکند. در همین سال هرمز فرهت موسیقی متن فیلم گاو داریوش مهرجویی را میسازد.
مورد ویژه: فروش خارقالعاده صفحات موسیقی متن فیلم قیصر
دهه 50
آهنگسازان بزرگ دهههای بعدی در این دوره شروع بهکار میکنند. بابک بیات، ناصر چشمآذر، مجتبی میرزاده، لوریس چکناواریان و خیلیهای دیگر با ساخت موسیقی متن فیلمهای ایرانی شروع بهکار میکنند و کمکم مشهور و محبوب میشوند.
مورد ویژه: ظهور آهنگسازان جدید
دهه 60
بعد از انقلاب موسیقی دچار تحول شد و تغییراتی در موسیقی فیلم شکل گرفت. کامبیز روشنروان اما کسی بود که با گلهای داوودی یکی از نخستین موسیقی متنهای به یاد ماندنی بعد از انقلاب را ساخت. بعد از آن مجید انتظامی و بایسیکل ران توانستند سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را بگیرند اما میتوان اواخر دهه60 را به موسیقی در آثار علی حاتمی اختصاص داد و اوج آن را در فیلم مادر و موسیقی به یاد ماندنی ارسلان کامکار دید؛ آهنگی که هنوز هم هواداران بسیاری دارد. در این سالها محمدرضا علیقلی با شهرموشها نامی برای خودش دست و پا کرد و بعدا با دزد عروسکها به شهرت بیشتری رسید. عروس بابک بیات آخرین موسیقی متنی است که در دهه60 سیمرغ گرفت.
مورد ویژه: استفاده چشمگیر علی حاتمی از موسیقی در آثارش
دهه 70
نیمه اول دهه70 را میتوان به نام مجید انتظامی سند زد. بعد از فیلم دلشدگان حاتمی و موسیقی حسین علیزاده، از کرخه تا راین بود که چشمها را بهخود خیره کرد و یکی از نخستین آلبومهای موسیقی متن فیلم هم از همین جا گل کرد. در عین ناباوری اما انتظامی برای این موسیقی فقط دیپلم افتخار گرفت و سیمرغ بلورین به سایههای هجوم کیوان جهانشاهی رسید. حالا اما تقریبا هیچکس اثر جهانشاهی را به یاد ندارد و این از کرخه تا راین است که همچنان یکی از رکوردداران پخش از تلویزیون و رسانههای دیگر است. 2سال بعد انتظامی روز واقعه را ساخت و بار دیگر نشان داد چه تبحری در موسیقی فیلم دارد. این همان زمانی بود که فرهاد فخرالدینی در حال ساخت موسیقی سریال امامعلی(ع) بود. فخرالدینی آهنگی ساخت که حالا به نماد این سریال تبدیل شده و البته آلبومش هم حسابی موردتوجه قرارگرفت. قبل از این اما فخرالدینی با روزی روزگاری و موسیقی معروفش شناخته میشد. بوی پیراهن یوسف و آژانس شیشهای 2 اثر دیگر انتظامی بود که دومی سیمرغ دیگری را نصیب او کرد و این پایان سلطنت او بر موسیقی متن فیلمها بود. در این سالها بابک بیات موسیقی سریال پهلوانان نمیمیرند را ساخت که با صدای محمداصفهانی ماندگار شد. اواخر دهه 70 بیات موسیقی سریال ولایت عشق را هم ساخت که جزو کارهای ماندگار او بهحساب میآید.
مورد ویژه: یکهتازی مجید انتظامی با ساخت موسیقیهای ماندگار
دهه 80
محمدرضا علیقلی که یکی از پرکارهای این سالها بود در ابتدای این دهه موسیقی متن سریال خاک سرخ را ساخت که هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرد. موسیقی سریال کیف انگلیسی ساخته فرهاد فخرالدینی هم در همین سالها شنیده شد. اواخر سال85 فیلم اخراجیها در سینما اکران شد و بهار سال بعد آلبوم موسیقی این فیلم ساخته فریدون شهبازیان روانه بازار شد. قبل از آن موسیقی سریال شب دهم توسط فردین خلعتبری ساخته شده بود اما انتشار آلبوم این سریال تا سال89 طول کشید. در میانههای دهه80 سریال زیر تیغ و موسیقی غمگین حسین علیزاده طرفداران زیادی داشت. بعد از پایان پخش این سریال، آلبومی با همین نام از موسیقی متن فیلم منتشر شد. سال85، آریا عظیمینژاد آلبوم موسیقی متن فیلم میم مثل مادر را منتشر کرد و در سینما کارن همایونفر پای ثابت نامزدی سیمرغ بلورین در جشنواره فیلم فجر شد. از دهه 80 به بعد نامهای جدید وارد دنیای موسیقی شدند.
مورد ویژه: انتشار آلبوم موسیقی سریالهای تلویزیونی و ظهور نامهای جدید
دهه 90
آریا عظیمینژاد و موسیقی سریال پایتخت بخش زیادی از خاطرات دهه90 را ساختهاند. موسیقی سریال مختارنامه هم در اواخر دهه80 و اوایل دهه90 مورد توجه قرارگرفت. آهنگساز این کار امیر توسلی بود که آلبوم آن را هم منتشر کرد. در این سالها سالار عقیلی با ترانههایی که روی سریالهای محمدرضا ورزی میساخت مشهور شد و در سینما کریستف رضاعی با موسیقی فیلم اژدها وارد میشود همه را مبهوت کرد. هرچند در این سال محمدرضا علیقلی برای ساخت موسیقی فیلمهای دختر و امکان مینا برنده سیمرغ شد. یک سال بعد از این یعنی سال95 کارن همایونفر آلبوم فیلم بادیگارد را منتشر کرد. از این سال موسیقی سریالهای پخش شده در شبکه نمایش خانگی موردتوجه بیشتری قرار گرفتند و آلبوم شهرزاد ساخته امیر توسلی با صدای محسن چاوشی به بازار آمد و با استقبال خوبی مواجه شد.
مورد ویژه: توجه به موسیقی در شبکه نمایش خانگی
کدام فیلمهای ایرانی با موسیقیشان ماندگار و کدام آلبومهای موسیقی فیلم پرفروش شدند؟
همه زمزمههای این سالها
موسیقی متن فیلمهای ایرانی روی دور تند
در همینه زمینه :