بودا و سرودههایش
بیژن تلیانی
بوداییگری، حداقل به شکل قدیمیتر و واقعیتر آن دین نیست، بلکه یک نظام اخلاقی و فلسفی است. بدون شک نیت بنیانگذار این دین نیز بنیان یک مذهب جدید نبوده است، بلکه تاکید عمده روی نجات فرد از دنیایی بوده که سراسر درد و غم و رنج و بدبختی است. بودا به ترویج یک خدای شخصی، نپرداخت. با این حال او به تعلیم یک قانون اخلاقی در عالم پرداخت که از نظر اخلاقی بر هستی متعالی متافیزیکی مورد تعلیم دین هندویی که وی به اعتراض علیه آن برخاسته بود، افضل بود. پس از درگذشت بودا شخصی او را به مقام اولوهیت رسانید و خدایان بیشمار دیگری نیز مورد اعتقاد بوداییان قرار گرفتند و در آیین بودا پرستش و نیایش نیز به وجود آمد. نگاهی به زندگی بودا نشان میدهد نام اصلی او به زبان سانسکریت، گائوتاما، یا به زبان پالی گوتاما بود. او به عنوان تنها پسر و وارث راجه ثروتمند هندوی طایفه ساکیاست.
ادبیات بودایی به نام «سه زنبیل» معروف است که اولی را «زنبیل تربیت» ، دومی را «زنبیل سورهها» و سومی را «زنبیل تفاسیر آیین» گویند. کتاب حاضر حاصل پژوهشی است درباره افکار و اندیشه بودا و نگاهی به سرودههایش از بعد ادبی که در 26 فصل گنجانده شده است. کتاب «راه حق بودا و سرودههایش» را رضا علوی به فارسی برگردانده و نشر فروزان روز منتشرش کرده است.