ثبت بالاترین رکورد زیان در صنعت خودرو

شرکت ایران‌خودرو تحت‌تأثیر کاهش مقدار تولید و فروش در نیمه نخست امسال 2567میلیارد تومان زیان کرد. درصورت تداوم این روند تا پایان سال مالی جاری ایران‌خودرو مشمول ماده 141قانون تجارت خواهد شد. این برای نخستین‌بار در طول نیم‌قرن فعالیت ایران‌خودروست که این شرکت مشمول ماده 141قانون تجارت می‌شود. طبق ماده 141قانون تجارت، سهامداران ایران‌خودرو از امکان انحلال شرکت برخوردار می‌شوند.
به گزارش همشهری، در یک رویداد بی‌سابقه درآمد شرکت ایران‌خودرو در نیمه نخست امسال به‌شدت کاهش یافت. هم‌اکنون حجم زیان این شرکت به 1.7برابر سرمایه آن رسیده است. مطابق ماده 141قانون تجارت، چنانچه زیان یک شرکت به 50درصد سرمایه شرکت برسد، این شرکت علنا ورشکسته محسوب می‌شود؛ به این ترتیب چنانچه بر اثر زیان‌های وارد شده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود، هیأت‌مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را برگزار کند تا در مورد انحلال یا بقای شرکت تصمیم‌گیری شود.
در تازه‌ترین گزارش شرکت ایران‌خودرو که در سامانه کدال منتشر شده، هیأت مدیره این شرکت تأیید کرده که ایران‌خودرو نه فقط در 6‌ ماه امسال سودی کسب نکرده بلکه در این مدت 2567میلیارد تومان زیان شناسایی کرده است. این زیان در حالی به ثبت رسیده که نرخ فروش محصولات شرکت ایران‌خودرو در نیمه نخست امسال به‌طور میانگین 7درصد رشد کرده اما به‌دلیل کاهش مقدار تولید و فروش، درآمد عملیاتی ایران‌خودرو که در نیمه نخست سال قبل 13هزار و 348میلیارد تومان بود، در نیمه اول امسال به 11هزار و 290میلیارد تومان رسیده است.

گمانه‌های آماری
اکنون پرسش این است که چرا با وجود گران‌تر شدن محصولات شرکت ایران‌خودرو، درآمد این شرکت کاهش یافته است؟ برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که درآمد این شرکت تحت‌تأثیر کاهش تولید و فروش ناشی از افزایش هزینه تولید نزول کرده است. مطابق آمار‌های ارائه شده ایران‌خودرو، علت اصلی کاهش درآمد‌های عملیاتی این شرکت، کاهش مقدار تولید و فروش است اما این شرکت به‌طور دقیق اعلام نکرده چرا مقدار تولید و فروش کاهش یافته، درحالی‌که حجم تقاضا برای خرید خودرو در ماه‌های گذشته به حدی افزایش یافته که در تاریخ اقتصاد ایران بی‌سابقه است و در تمام پیش‌ثبت‌نام‌های اینترنتی انجام شده حجم تقاضا چند صد برابر بیش از عرضه بوده است. با این حال برخی کارشناسان صنعت خودرو معتقدند این کاهش تولید و فروش ناشی از افزایش قیمت نهاده‌های تولید است که به کاهش تولید و همین‌طور بهای تمام‌شده تولید منجر شده است.

شایعات بدبین‌ها
دیروز برخی سرمایه‌گذاران بدبین شایعه‌ای را در بازار سهام منتشر کردند مبنی بر اینکه ایران‌خودرو می‌خواهد از طریق دستکاری در آمار تولید و فروش خود، مسئولان نظارتی را برای صدور مجوز افزایش قیمت خودرو مجاب کند. آنها مدعی‌اند بخشی از آمارهای مالی در حساب‌های ایران‌خودرو منظور نشده و در واقع نوعی حساب‌سازی برای دریافت مجوز افزایش قیمت در شرکت ایران‌خودرو صورت گرفته است؛ البته این گمانه به تأیید اغلب کارشناسان مستقل نرسیده و راستی‌آزمایی آن نیز برای همشهری امکان‌پذیر نیست.
هم‌اکنون فاصله قیمت محصولات ایران‌خودرو با قیمت فروش کارخانه تفاوت آشکاری دارد. شرکت‌های تولید‌کننده خودرو معتقدند نرخ فروش خودرو باید به‌دلیل افزایش قیمت نهاده‌های تولید، افزایش یابد اما مقامات دولتی که روی نرخ فروش خودرو حساسند همواره با اعمال نظارت‌های مستمر سازمان حمایت مانع از افزایش قیمت خودرو شده‌اند. این رویه که به سیاست سرکوب قیمت‌ها مشهور است موجب شده فاصله قیمت فروش یک خودرو در بازار آزاد با قیمت کارخانه بسیار زیاد شود و حتی در برخی موارد از 30درصد فراتر رود.

آمار‌های مالی چه می‌گویند؟
مطابق تازه‌ترین اطلاعات ارائه شده ایران خودرو که در سامانه کدال درج شده است، مقدار فروش این شرکت در نیمه نخست امسال نسبت به‌ مدت مشابه سال قبل 20درصد کاهش یافته و از 9504میلیارد تومان به 7هزار و 557 میلیارد تومان رسیده است. همچنین جمع کل درآمد‌های عملیاتی این شرکت در نیمه اول امسال به 11هزار و 290میلیارد تومان رسیده که این مقدار نسبت به سال قبل 15.4درصد یعنی 2هزار و 508 میلیارد تومان کاهش نشان می‌دهد.
مطابق صورت‌های مالی 6ماهه ایران‌خودرو، این شرکت در نیمه نخست امسال برای تولید محصولاتش 12هزار و 278 میلیارد تومان هزینه کرده و با توجه به اینکه درآمد‌های این شرکت نسبت به هزینه‌های آن کمتر بوده، درنتیجه با زیان مواجه شده است. پارسال هم مقدار هزینه‌های تولید این شرکت همین مقدار بود، اما با توجه به آنکه مقدار درآمدها 2هزار میلیارد تومان بیشتر از امسال بود، ایران‌خودرو با زیان مواجه نشد.
مدیران ایران‌خودرو در اطلاعیه خود به بورس اعلام کرده‌اند برخی‌ هزینه‌های عملیاتی این شرکت 283درصد رشد کرده و از 89 میلیارد تومان در نیمه نخست پارسال به 342میلیارد تومان در سال‌جاری افزایش یافته است. آنها در عین حال نگفته‌اند این هزینه‌های عملیاتی شامل چه مواردی است.
مطابق این آمارها همچنین هزینه‌های مالی ایران‌خودرو که عمدتا شامل پرداخت سود وام‌های دریافتی می‌شود، با 29درصد افزایش به 1346میلیارد تومان رسیده است. این هزینه‌های مالی سالانه بخش زیادی از سود ایران‌خودرو را می‌بلعد زیرا ایران‌خودرو باید بخش زیادی از درآمدهایش را صرف پرداخت سود‌های بانکی کند.
شرکت ایران‌خودرو هم‌اکنون 350 میلیارد تومان وام از بانک مهر اقتصاد، 300 میلیارد تومان از بانک ملی و 200 میلیارد تومان از بانک‌های آینده و رفاه (هرکدام 100میلیارد تومان) دریافت کرده است. ایران‌خودرو همچنین اعلام کرده قصد دارد 700میلیارد تومان اوراق رهنی از آذر‌ماه امسال با نرخ سود 21درصد را منتشر کند که هزینه تأمین مالی آن 37میلیارد تومان است. این شرکت همچنین در گزارش‌های تفسیری خود اعلام کرده، با توجه به افزایش قابل توجه قیمت ارز و نهاده‌های تولید در سال‌جاری، موضوع افزایش نرخ فروش محصولات در سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان (کمیته خودرو) در حال بررسی است که این موضوع تا‌کنون به نتیجه قطعی نرسیده است. ایران‌خودرو همچنین در نکته با اهمیت دیگری تأکید کرده، با توجه به شرایط اقتصادی موجود، تغییرات افزایشی نرخ ارز و نهاده‌های تولید احتمال تغییر ترکیب تولیدات و فروش محصولات در نیمه دوم سال ۹۷ وجود خواهد داشت.