بحران قریب الوقوع در کمین ۷۵۰ شهر

مجید جباری؛روزنامه‌نگار

 ۷۵۰ شهر ایران زیر سایه فرونشست زمین هستند و حدود ۴۰ میلیون نفر در پهنه‌های فرونشستی یا اطراف آن زندگی می‌کنند. پدیده‌ای که ناشی از برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی است و کلانشهرها، آثار تاریخی و زیرساخت‌های حیاتی کشور را تهدید می‌کند، حالا با سرعت نگران ‌کننده‌ای رو به گسترش است.‌ رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به گسترش فرونشست زمین در ایران گفت: این پدیده از اواسط دهه ۵۰ با کاهش منابع آب زیرزمینی شروع شد و اوایل دهه ۷۰ شدت بیشتری گرفت. اکنون به جز استان گیلان، همه استان‌ها با درجات مختلف با این مخاطره مواجه هستند. علی بیت‌اللهی در‌گفت‌وگو با همشهری‌ افزود: از نظر وسعت، دشت‌های خراسان رضوی بیشترین محدوده‌های فرونشست را دارند و بیش از ۲۵ محدوده در این استان شناسایی شده است. دشت مشهد حتی محدوده‌های مرکزی شهر را درگیر کرده و جمعیتی بیش از3 میلیون نفردر کنار تاسیسات صنعتی و سوخت در معرض خطر این پدیده خطرناک قرار دارند.
او با بیان اینکه فارس، کرمان، تهران و گلستان هم با نرخ بالای فرونشست زمین مواجه هستند با تأکید بر وضعیت بحرانی دشت قهرمان رفسنجان گفت: نرخ فرونشست زمین در دشت صفایی قهرمان رفسنجان به ۴۰ سانتی‌متر در سال رسیده و در جنوب کرج و مناطق جنوبی تهران این عدد تا ۳۰ سانتی‌متر در سال نیز گزارش شده است. بیت‌اللهی به اهمیت مخاطره برای کلانشهر اصفهان اشاره کرد و افزود: فرونشست زمین بخش اعظم مساحت شهری اصفهان و شهرهای اطراف را دربر گرفته است.
رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تصریح کرد: در کنار این مناطق، گلستان، مازندران و محدوده‌های ساحلی دریای مازندران و دریاچه ارومیه نیز با توسعه فرونشست مواجه شده‌اند. همچنین فروریزش‌ها و فروچاله‌های گسترده در استان‌هایی مانند همدان و فارس رخ داده است.‌