همه بدهی‌های پرسپولیس

پس از انتشار جزئیات بدهی 170 میلیاردی باشگاه استقلال در همشهری‌ورزشی و بازتاب گسترده این خبر در محافل ورزشی، ترازنامه مالی باشگاه پرسپولیس را بررسی کرده‌ایم. برخلاف ترازنامه استقلال، در ترازنامه پرسپولیس توضیح شفافی در مورد میزان بدهی به هر فرد، نهاد، شرکت یا سازمان وجود ندارد. حسابرسی که این ترازنامه را تنظیم کرده، توضیح مشخصی درمورد دلیل افزایش هزینه‌های پرسپولیس در یک مقطع خاص زمانی نداده و به‌همین دلیل برخی نکات درمورد این گزارش مالی، در مقایسه با گزارش استقلال، مبهم مانده است.  براساس این ترازنامه، زیان انباشته باشگاه پرسپولیس در سال 96 به 132 میلیارد تومان رسیده است و این درحالی است که در ترازنامه باشگاه استقلال هیچ اشاره‌ای به زیان انباشته این باشگاه نشده بود. روبه‌رو شدن با رقم‌های واقعی بدهی‌های استقلال و پرسپولیس، نشان می‌دهد که تسویه‌حساب این دو باشگاه با همه طلبکارها، اتفاقی کاملا دست‌نیافتنی‌است و حداقل در سال‌های پیش‌رو، ممکن نخواهد شد. قبل از مروری بر نکات ترازنامه پرسپولیس باید بدانید زیان انباشته هیچ ارتباطی با میزان بدهی‌های باشگاه ندارد و فقط نشان می‌دهد باشگاه در هر سال به چه اندازه زیان‌ده بوده است.

  بدهی‌های نامعلوم
همان‌طور که عنوان شد در ترازنامه باشگاه پرسپولیس هیچ نامی از بازیکنان، مربیان و سایر طلبکاران به‌میان نیامده اما بااین وجود به میزان دقیق بدهی‌های باشگاه تا پایان آبان‌ماه سال 96 اشاره شده است. براساس اطلاعات ثبت شده در جدولی که در خلاصه وضعیت ترازنامه آمده، پرسپولیس مجموعا 146‌میلیارد بدهی دارد، یعنی 24‌میلیارد کمتر از استقلال! این درحالی است که پیش از این عنوان می‌شد باشگاه پرسپولیس به مراتب بدهی‌های بیشتری نسبت به استقلال دارد.  شاید برایتان جالب باشد در سال 82، میزان بدهی‌های باشگاه پرسپولیس مبلغی درحدود یک‌میلیارد و 657‌میلیون تخمین زده شده و این مبلغ سال به سال تغییر کرده است. نکته مهم‌تر اینکه در سال 86 رقم بدهی‌های باشگاه پرسپولیس به 9‌میلیارد افزایش پیدا می‌کند اما پس از آن و در سال 87 این مبلغ به 6‌میلیارد و 500‌میلیون تومان کاهش پیدا می‌کند. این تنها مقطعی است که بدهی‌های پرسپولیس در مقایسه با سال قبلش کاهش پیدا کرده است.  بیشترین رشد بدهی هم به سال 92 برمی‌گردد، جایی که بدهی‌های پرسپولیس مبلغی درحدود 96‌میلیارد افزایش پیدا کرده است. باشگاه پرسپولیس در سال 93، بدهی 33‌میلیاردی داشته و این رقم در سال 94 و با حضور طاهری به 129‌میلیارد تومان می‌رسد.

  سال بلوا
بی‌سابقه‌ترین میزبان رشد زیان انباشه باشگاه پرسپولیس، به سال 1393 مربوط می‌شود. در این سال زیان انباشه باشگاه ناگهان 96 میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است. زیان انباشه پرسپولیس تا پایان سال 92،  مبلغ 29 میلیارد تومان بوده و ناگهان در سال 93 به 125 میلیارد تومان رسیده است. به‌نظر می‌رسد بخشی از این زیان انباشه، مربوط به دوران محمد رویانیان باشد. او بهمن‌ماه 92 سکان مدیریت باشگاه را ترک کرد اما قراردادهای پرسروصدایی که به‌ امضا رسانده بود، کمی بعد از استعفایش برای قرمزها دردسرساز شدند.  بعد از رویانیان، علیرضا رحیمی، حمیدرضا سیاسی، بهروز منتقمی و علی اکبر طاهری در سال‌های ملتهب بعدی، مدیریت پرسپولیس را بر عهده گرفتند. رشد باورنکردنی ضررهای باشگاه در دوران مدیریت رحیمی اتفاق افتاده اما تنها به این دوران تعلق ندارد. در حساب‌های مالی ارائه‌شده از سوی باشگاه پرسپولیس، دلیل این رشد ناگهانی مشخص نشده است. این بزرگ‌ترین ضعف ترازنامه قرمزها به‌شمار می‌رود.

  بدهی صد برابری
رقم زیان‌انباشه باشگاه پرسپولیس در 14 سال گذشته، 100 برابر شده است. در سال 1382، زیان‌انباشه باشگاه مبلغ یک‌میلیارد و 300 میلیون تومان ارزیابی شده اما حالا این رقم به 132 میلیارد تومان رسیده است. البته که مبلغ یک‌میلیارد نیز در سال 82 عدد قابل توجهی محسوب می‌شد اما میزان رشد آن در این 14 سال به‌شدت غیرمنطقی به‌نظر می‌رسد. در ترازنامه پرسپولیس که مربوط به سال 96 است، اظهارنظرهای حسابرس و بازرس قانونی در مورد تخلفات مالی باشگاه در سال‌های گذشته نیز دیده نمی‌شود.

  تشکیلات پرهزینه 
هزینه‌های اداری باشگاه پرسپولیس رشدی به‌مراتب سریع‌تر از قرارداد بازیکنان این تیم داشته‌اند. این هزینه‌ها در بازه زمانی بین سال‌های 90 تا 96، 10 برابر شده‌اند. در سال 1390 هزینه‌های لازم برای اداره تشکیلات مدیریتی پرسپولیس 670 میلیون تومان بود و این رقم در سال 1396 به عدد سرسام‌آور 7 میلیارد و 200 میلیون رسیده است. آیا باشگاه پرسپولیس در این سال‌ها کارمندان بیشتری استخدام کرده است؟ آیا بین سال‌های 90 تا 96 حقوق کارکنان باشگاه به شکل قابل توجهی افزایش یافته است؟ 

  هزینه‌های تیمداری
مجموع هزینه‌های تیمداری در پرسپولیس در 12 سال گذشته، با افزایش 10 برابری همراه شده است. خلاصه صورت وضعیت سود و زیان باشگاه پرسپولیس نشان می‌دهد که هزینه‌های لازم برای اداره باشگاه به‌مراتب بیشتر از  گذشته شده است. در سال 1384، رقم 3 میلیارد و 200 میلیون تومان برای خرید بازیکن‌ها، جذب سرمربی، هزینه اردوها و ...کافی بوده است اما در سال 96 این هزینه به 32 میلیارد تومان رسیده است. میزان تورم و شرایط اقتصادی کشور نیز در این رشد چشمگیر سهم عمده‌ای دارند اما نمی‌شود تاثیر ضعف مدیریتی را نیز در این مسئله نادیده گرفت. تنها نکته مثبت در مورد ترازنامه باشگاه شاید این باشد که پرسپولیس هزینه‌های تیمداری را در سال‌های 95 و 96 تقریبا در یک‌سطح حفظ کرده و میان رقم‌های هزینه‌شده این تیم در این دو سال، فقط یک‌میلیارد تومان تفاوت وجود داشته است.

  درآمدها
میزان درآمدهای باشگاه پرسپولیس از محل فعالیت‌های ورزشی، اسپانسرها و سایر کمک‌های دریافتی در 4 سال گذشته 7 برابر شده است. شاید یک‌دهه قبل، تنها مبلغ ناچیزی از سوی حامیان مالی و دولت به باشگاه می‌رسید اما اسپانسرهای جدید، رقم‌های به‌مراتب بیشتری را در اختیار پرسپولیس قرار داده‌اند. درآمد پرسپولیس در 4 سال گذشته از 100 میلیارد تومان نیز فراتر رفته که در تاریخ باشگاه بی‌سابقه به‌نظر می‌رسد. البته مفهوم درآمدزایی در باشگاه‌های حرفه‌ای، بیشتر بودن درآمد از هزینه است اما با توجه به هزینه 32 میلیاردی قرمزها در هر فصل، تراز مالی باشگاه همچنان منفی به‌نظر می‌رسد. اجرای طرح‌های اسپانسری-پیامکی تاثیر زیادی در رشد درآمد پرسپولیس داشته اما این درآمد، همچنان باید افزایش پیدا کند تا کفاف همه هزینه‌های تیم را دهد.

  خرج‌های دادگاهی 
اسناد مالی باشگاه پرسپولیس نشان می‌دهد که این باشگاه مبالغ بسیار زیادی را به‌عنوان هزینه‌های دادرسی جرائم و پرونده‌های حقوقی هزینه کرده است. در فاصله سال‌های 85 تا 95، پرسپولیس ناچار شده مبلغ 5/2 میلیارد تومان را در دادگاه‌های ورزشی خرج کند. این هزینه تنها مربوط به برگزاری دادگاه است و ارتباطی با نتیجه و رای نهایی دادگاه ندارد. پرسپولیس تقریبا در همه پرونده‌ها شکست خورده و جریمه‌های بسیار زیادی را به بازیکنان سابقش پرداخت کرده است. این جریمه 5/2 میلیاردی درمقابل ارقام پرداخت شده به بازیکنان خارجی شاکی، کاملا ناچیز به‌نظر می‌رسد. در مورد جریمه‌های ناشی از دیرکرد در پرداخت دستمزد بازیکنان، هیچ اشاره‌ای در ترازنامه پرسپولیس وجود ندارد.