ورودی های هوشمند برای بازار تهران
ساماندهی هوشمند تردد موتورسیکلت‌ها و چرخ‌دستی‌های بازار درحال اجراست
مهدی اسماعیل پور-روزنامه‌نگار
سال‌هاست که جولان موتورسیکلت‌ها و چرخ دستی‌ها درمعابر باریک و غالبا شلوغ بازار بزرگ تهران مورد مناقشه است. درسال‌های گذشته طرح‌ها و تدبیرهای مختلفی به اجرا گذاشته شد تا بلکه این اوضاع آشفته سر و سامانی بگیرد. تلاش‌هایی که بی‌ثمر نبود، اما این گره کهنه و کور را باز نکرد. از ابتدای خرداد‌ماه امسال طرح تازه‌ای برای ساماندهی ورود موتورسیکلت‌ها به محدوده بازار و همچنین چرخ‌دستی‌ها آغاز شده است. طرحی نو که کنترل مکانیزه و هوشمند، مدیریت واحد گیت‌ها و همکاری و تعامل اصناف و کسبه و ارگان‌های ذیربط آن را از طرح‌های قبلی متمایز می‌کند. با حضور در بازار، نحوه اجرای این طرح و بازخورد آن بین مردم و کسبه را رصد کرده و جویا شدیم.
قبل از 8صبح، بعد از ساعت 17
ساعت 7:30 گیت صوراسرافیل مثل همیشه یکی از شلوغ‌ترین و پرتردد‌ترین ورودی بازاربزرگ تهران است. تا قبل از ساعت 8صبح ورود موتورسیکلت‌ها و خودروها به محدوده بازار آزاد است. ورود روزانه بار و کالا هم باید قبل از این ساعت انجام شود. با رد شدن عقربه ساعت از 8، حالا ورود به بازار فقط برای موتورسیکلت‌ها و خودروهایی که کارت تردد دارند مجاز می‌شود. روی گیت ورودی هم یک بنر با خط درشت نوشته
« ورود به محدوده بازار فقط قبل از ساعت 8و بعد از ساعت 17مجاز است.»
دعوا و چاقوکشی برای ورود به بازار
با وجود نصب دوربین‌ها، میزان مراجعه موتورسیکلت‌ها بسیار زیاد است و گیت برای یک لحظه هم خلوت و خالی نمی‌شود. فقط آن دسته از موتورسیکلت‌سوارانی که در بازار کار می‌کنند یا در محدوده سکونت دارند و به آنها کارت تردد داده شده مجاز به ورود هستند. البته آنهایی هم که کارت ندارند، به هر ترفندی شده می‌خواهند عبور کنند. یکی خواهش و تمنا می‌کند و دیگری با صدا کلفت کردن و قلدری می‌خواهد راهش را باز کند. کنترل موتورسیکلت و سر و کله زدن با این افراد چندان راحت نیست. همیشه هم موضوع با آرامش حل و فصل نمی‌شود. گیت‌بان‌ها گاهی باید سماجت و داد و بیداد و فحاشی‌ها را تحمل کنند و گاهی هم کار به تهدید و زد و خورد و چاقوکشی می‌رسد!
دوربین‌های پلاک‌خوان در کنار نیروی انسانی
تقاطع خیام و صوراسرافیل، با استفاده از چند بلوک بتنی، ورودی بازار از بخش اصلی خیابان جدا شده است تا توقف خودروها و موتورسیکلت‌ها برای بررسی کارت تردد آنها باعث ایجاد ترافیک و بی‌نظمی نشود. علاوه بر نیروهای انسانی، دوربین‌های کنترل مکانیزه هم به‌صورت هوشمند اوضاع را تحت کنترل دارند. در واقع وسایل نقلیه که بدون مجوز وارد محدوده بازار می‌شوند، جریمه می‌شوند. با این شیوه اگر در گذشته مدیریت ورودی‌های بازار بین شهرداری منطقه 12و شرکت شهربان و حریم بان شهرداری تهران بود و دوگانگی و ناهماهنگی‌هایی هم وجود داشت، حالا با سپردن مسئولیت گیت‌ها به شهرداری منطقه، مدیریت واحدی شکل گرفته است.
چرخ دستی‌های بازار پلاک‌دار می‌شوند
از گیت‌های ورودی به سمت دالان‌های بازار بزرگ تهران می‌رویم، جایی که ساماندهی بارها و چرخ دستی‌ها درحال اجراست. دراین طرح برای ورود و خروج وانت بارها بازه زمانی مشخص شده و همچنین ازحمل بارنامتعارف با چرخ دستی جلوگیری می‌شود. مهرشاد الله وردی، شهردار منطقه بازار درباره نحوه اجرای این طرح می‌گوید:«در طرح ساماندهی بارها و چرخ دستی‌های بازار، موضوع تردد وانت بارها در داخل بازار و مزاحمت‌ها و مخاطرات چرخ‌دستی‌ها برای شهروندان با کمک و همکاری هیأت امنا، اتحادیه‌ها و اصناف بازار رفع شده است. بنابراین وانت بارها تنها بعد از ساعت 6بعدازظهر مجازند برای بارگیری یا تخلیه بار وارد محدوده بازار شوند. چرخ دستی‌ها هم اجازه بارگیری غیرمتعارف و بیش از اندازه ظرفیت چرخ دستی را ندارند. این کار ابتدا از طریق اطلاع‌رسانی، آموزش چهره به چهره آغاز شد و در ادامه با افراد متخلف برخورد‌های انضباطی صورت می‌گیرد. همچنین با ثبت مشخصات و اطلاعات، چرخ‌دستی‌های بازار پلاک‌دار خواهند شد.»
روزانه با 3هزار نفر سر و کله می‌زنیم
آثار مشتی که چند روز قبل از موتورسواران خورده هنوز زیر چشمش پیداست. می‌گوید:«مشکلات ما که زیاد است. آنهایی که مجوز تردد ندارند فحش می‌دهند، چاقو می‌کشند و تهدیدمان می‌کنند. چند روز قبل یکی ازموتورسوارها با ما درگیر شد و برایمان چاقوکشید.» بعد با دست به ورم و کبودی زیر چشم چپش اشاره می‌کند:«درنهایت کار به آمدن پلیس و رفتن به کلانتری کشید. اینکه دوربین گذاشته‌اند خیلی خوب است، کاش نیروهای گیت را هم بیشتر کنند. روزانه بین 2تا 3هزار موتورسوار می‌آیند اما فقط 500تا هزار نفرآنها کارت تردد دارند و باید جلوی بقیه را بگیریم که گاهی کار به درگیری لفظی و فیزیکی هم می‌کشد.»
هوشمندسازی 6گیت ورودی بازار
محسن رضایی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه 12:تا چندی پیش گیت‌های بازار تحویل شرکت شهربان و حریم بان بود، اما باتدبیر شهرداری تهران این مسئولیت به شهرداری منطقه سپرده شد. از اردیبهشت‌ماه پروژه هوشمندسازی گیت‌های بازار با هدف نظم بخشیدن به تردد خودرو و موتورسیکلت‌ها، کنترل ورود و خروج بار و کالا و کاهش دخالت نیروی انسانی در این فرایند آغاز شده است. 6گیت اصلی برای ورودی خودرو و موتورسیکلت به محدوده بازار وجود دارد که تاکنون 2گیت مکانیزه و هوشمند شده و این موضوع در4گیت دیگر هم به‌زودی اجرا خواهد شد.
کدام گیت‌های اصلی بازار مکانیزه می‌شوند؟
صوراسرافیل/ انجام شده
داور/ انجام شده
ناصرخسرو/در دست اقدام
بازار حضرتی/ در دست اقدام
پاچنار / در دست اقدام
چهارراه سیروس/ در دست اقدام
کاهش مداخله انسانی در بازار تهران
محمد آیینی، شهردار منطقه12: تهران حدود 420هزار واحد کسبی دارد که 90هزار واحد آن در محدوده بازار بزرگ تهران قرار دارد. بازار تهران علاوه بر مرکز اقتصادی کشور، از نظر فرهنگی و تاریخی، یک مجموعه ارزشمند است. دنبال این هستیم که محدوده بازار به‌عنوان یک مقصد گردشگری با امنیت و آرامش باشد. در نتیجه با هدف ایجاد آرامش خاطر برای بازارگرد و گردشگر و عابران پیاده، راهبرد ما این است که ورود وسایل نقلیه چه خودروها و چه موتورسیکلت‌ها به حداقل برسد. اجرای طرح ساماندهی ازحدود 2هفته پیش دربخش اصلی بازار که 120هکتار مساحت دارد آغاز شده است. به این ترتیب که جز در ساعت‌های مشخص، از ورود هرگونه موتورسیکلت و خودرو به داخل بازار جلوگیری به عمل می‌آید. خوشبختانه در این مدت هم بازخوردهای بسیار خوبی از طرف مردم و کسبه دریافت کرده‌ایم. نقش اجرایی در بازار برعهده شهرداری منطقه است، اما درواقع بدون مشارکت و همکاری دستگاه‌هایی مانند قوه قضاییه، دادستانی و نیروی انتظامی مستقر در بازار نمی‌شود این موضوع را به خوبی مدیریت و اجرا کرد.از طرفی با الکترونیکی کردن گیت‌ها نیز به‌دنبال این هستیم تا مداخله انسانی را به حداقل برسانیم.
مردم چه می‌گویند؟
حاکم شدن آرامش بر بازار
مسعود حیاتی، عضو هیأت امنای بازار:در گذشته موتورسواران بدون رعایت ایمنی و امنیت مردم در بازار تردد داشتند و به شکل نامتعارف بار جابه‌جا می‌کردند و باعث ایجاد مزاحمت برای مردم می‌شدند. حالا با اجرای این طرح هم موتورسیکلت‌ها و چرخ‌دستی‌های بازار ساماندهی شده‌اند و آرامش نسبی در جغرافیای بازار حاکم است.
سر و سامان گرفتن بازار
حسین کلاری، عضو هیأت امنای بازار:با اجرای طرح ساماندهی تردد موتورسیکلت‌ها شرایط بسیار بهتر شده است و این موضوع جای تقدیر و تشکر دارد. اکنون حمل و نقل بار و تردد موتورسیکلت‌ها در داخل بازار سر و سامان گرفته است. این طرح با موافقت و خواست هیأت امنا و اتحادیه‌ها و کسبه بازار شکل گرفت.
امیدوارم تداوم داشته باشد
اصغرپورمهدی، عضو هیأت امنای بازار تهران:روزانه بین یک تا یک و نیم میلیون نفر به بازار می‌آیند. ورود موتورسیکلت‌های متفرقه به بازار چه برای کسبه و چه برای مردم مشکلاتی را ایجاد کرده بود. همه از مردم گرفته تا کسبه و هیأت امنا از اجرای طرح ساماندهی و نتایج آن رضایت دارند. البته مهم این است که تداوم داشته باشد.
