ثبت ملی «خداحافظی با سرما»

راحله عبدالحسینی ، روزنامه‌نگار

آیین سنتی کرده به کوه در روستای ورکان شهرستان کاشان در فهرست میراث ناملموس کشور ثبت شد تا بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی ورکان ماندگار شود. به گزارش همشهری، آیین سنتی کرده به کوه در روستای ورکان به کردعلی به کوه مشهور است و در فرهنگ و باورهای مردم منطقه ریشه دارد. گواه این ادعا هم این است که علاوه بر مردم روستای ورکان، اهالی روستاهای اطراف ازجمله آزران، تجره، پنداس، آرنجن، شهر برزک و روستاهای بخش برزک نیز برای بزرگداشت این مراسم به روستای تاریخی ورکان می‌روند.

رسم خداحافظی با سرما
کرده به کوه، جشن سنتی خداحافظی با سرماست که از پنجم تا پانزدهم بهمن‌ برگزار می‌شود. در این آیین شخصی به نام کردعلی یا عمو کردعلی در روز پنجم بهمن‌، بار و بندیل و آذوقه و توشه سفر خود را برمی‌دارد و روانه کوه معروف کمر شمع می‌شود. اهالی معتقدند، کردعلی پسر پیرزنی بوده که با چرخ نخ‌ریسی می‌کرد، اما در زمستان که پنبه‌اش تمام می‌شود و چیزی برای رشتن و تابیدن ندارد از کردعلی می‌خواهد برایش پنبه فراهم کند. کردعلی برای آوردن پنبه به کوه می‌رود.
در همین روزهای بهمن که برف با دانه‌های درشت می‌بارد، مردم روستای ورکان می‌گویند کردعلی دارد برای مادرش پنبه می‌ریزد. چون مدتی می‌گذرد و کردعلی به خانه‌بر نمی‌گردد پیرزن، چوب و چماق را در تنور آتش زده به‌طرف کوه پرتاب می‌کند و می‌خواهد سرما شدتش کاهش یابد و کردعلی به ده برگردد.

بازگشت کردعلی
کردعلی در شب دهم بهمن به قله کوه می‌رسد و تا صبح داخل غاری استراحت می‌کند. صبح روز بعد راهی را که رفته برمی‌گردد. این ۱۰ روز را کرده به کوه می‌گویند. عصر روز پانزدهم بهمن، عمو کردعلی از کوه پایین می‌آید و به ده می‌رسد. 10روزی که کردعلی در کوه است، نشان‌دهنده سرماست و به‌محض ورود به چهل ‌و پنجمین روز زمستان، چون کردعلی از کوه پایین آمده، سرما فروکش می‌کند و هوا رو به گرما می‌رود. نزدیک ظهر پانزدهم بهمن، اهالی روستای ورکان در محلی به نام دروازه جیر در پای کوه، دور هم جمع می‌شوند و با شور و هیجان آتش روشن‌می‌کنند و به جشن و پایکوبی می‌پردازند.
در این آیین سنتی، دعا، نیایش، شکرگزاری و جمع‌آوری گیاهان دارویی انجام می‌شود.‌