مقبره رو به ویرانی زنی که شیراز را از حمله مغول نجات داد
«آبشخاتون» تنها زن حمکران فارس و آخرین فرمانروا از سلسله اتابکان فارس بود؛ زنی که دوره حکمرانی‌اش همزمان با حمله مغول به ایران آغاز شد و آبش خاتون برای حفظ شیراز و فارس با پسر هلاکوخان ازدواج کرد تا فارس را از گزند مغولان در امان نگاه دارد. حالا اما مقبره آبشخاتون در گوشه‌ای از بافت تاریخی شیراز، تخریب شده و مهجور رها شده است.
«سیامک بصیری» کارشناس فنی میراث فرهنگی در استان فارس به ایلنا گفت: آبشخاتون به‌عنوان شخصیت ارزشمند تاریخی در حافظه جمعی مردم شیراز ماندگار شده و مقبره او یکی از بناهای تاریخی ارزشمند ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور است که متأسفانه سال‌هاست این بنای تاریخی مهجور مانده و اقدام مرمتی برای حفاظت و نگهداری این اثر صورت نگرفته است. براساس تصاویر ارسال شده به ایلنا، مقبره زیبای آبش خاتون که در قرون گذشته فروریخته، هنوز مرمت نشده و کاشی‌کاری‌های منحصربه‌فرد این مقبره که مزین به آیات قرآنی است، در حال تخریب است.
بخش‌هایی از مقبره آبش خاتون بیش از ۱۰۰سال قبل و در زلزله بزرگ شیراز در دوره قاجار تخریب شد، اما هنوز اقدام جدی برای مرمت این اثر صورت نگرفته است.
10سال قبل نیز بخشی دیگر از دیوار مقبره فروریخت که برای جلوگیری از ریزش کامل دیوار استحکام بخشی‌هایی صورت گرفت که کافی نبود و حالا مقبره آبش خاتون نیازمند مرمت جدی است. آبش خاتون در سال ۶۲۲ هجری قمری فرمانروایی فارس را برعهده گرفت و براساس مستندات موجود او در زمان حکمرانی خود فعالیت‌های زیادی برای پیشرفت شهر انجام داد. ساختمان آرامگاه او نیز ۱۵ دی‌ماه سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ثبت شد.
