زندگی
زایشگاه درخت‌ها
زایشگاه کرج؛ پرورشگاه سبزینه‌های چهار گوشه ایران
رابعه تیموری- روزنامه نگار
روز جدایی‌شان نزدیک است و در آستانه رسیدن نوروز باید راهی سفری دور یا نزدیک شوند، اما مقصد همه آنها یکی نیست و تعدادی عازم شهرهای گرمسیر و شماری هم راهی نقاط سردسیر می‌شوند تا چند ماه دیگر در باغ و ویلاهای کوچک و بزرگ به درخت و درختچه‌هایی پر بر و بار تبدیل شوند. در یکی از نهالستان‌های جاده محمدشهر قد کشیده‌اند و آب و هوای معتدل کرج از آنها نهال‌هایی پرقوت ساخته که هر جای ایران دوباره به زمین بنشینند، آب و هوا و شرایط جغرافیایی آنجا را خوب تاب می‌آورند. قصه قد کشیدن و سفر این نهال‌های مسافر تماشایی است و ایرج لشگری، عمری شاهد تکرار این قصه بوده است. او یکی از پرورش‌دهندگان نهال پایتخت است.
سفرهای زمستانی
از اول جاده محمدشهر نهالستان‌های کوچک و بزرگ کنار هم ردیف شده‌اند. با آنکه هنوز روز به نیمه نرسیده، دراغلب نهالستان‌ها لااقل یکی دو کامیون بارگیری شده تا پیش از غروب بار را به دست مشتری برسانند. مقصد کامیون‌هایی که توسکا، بلوط، داغداغان و سرو کوهی بار زده‌اند یا درختچه بادامک و زرشک و انار حمل می‌کنند نزدیک است و باید نهال‌ها را به باغ‌ها یا محوطه‌های جنگلکاری تهران برسانند.
کارگران ایرج لشگری مشغول بار زدن نهال‌های هلو، سنجد و شلیل قرمز هستند که یکی از باغداران گیلانی سفارش داده است.کارشان را بلدند و خوب می‌دانند گلدان‌های پلاستیکی را چطور کنار هم بچینند که شاخه‌های عریان و بی‌برگ نهال‌ها در هم نپیچند. از اول تا انتهای محوطه 11هزار متری نهالستان نهال‌های درخت و درختچه ردیف شده‌اند و راهروهای باریک بین دسته نهال‌ها تنها فضای خالی نهالستان است. در دوطرف این راهروها نهال‌هایی که ریشه‌های نازک‌شان در خاک خیس پنهان شده، منظم و کم‌فاصله شانه به شانه هم داده‌اند و در همسایگی آنها نخل‌های بادبزنی، شامادورا و دیگر درختچه‌های تزیینی چیده شده‌اند و برای دور ماندن از گزند سرمای زمستان به نایلون‌هایی ضخیم پناه برده‌اند.
از عناب اوکراینی تا سرو نقره‌ای
شاخه‌های ترد نهال‌های کم‌بار درختان گردو، انگور و انبه که در گلدان‌های پلاستیکی کاشته شده‌اند، خود را تا لبه دیوارهای بلند نهالستان بالا کشیده‌اند و نهال‌های گیلاس که کپه خاک زیر پای‌شان برای برقرار نگهداشتن قد و بالای‌شان کفایت نمی‌کند، لابه‌لای نهال‌های ایستاده لمیده‌اند. در میان نهال‌های جورواجور نهالستان از عناب اوکراینی تا سرو نقره‌ای و سیب توسرخ یافت می‌شود، اما زیبایی نهال‌های صنوبر اصلاح‌شده خیره‌کننده و چشمنواز است. خزینه‌ای که در آن نهال‌ها را دپو و ذخیره می‌کنند با نهالستان فاصله زیادی ندارد. درختان کهنسال و پرشاخ و برگ افرا، عرعر و زیتون خزینه را احاطه کرده‌اند و نهال‌های صنوبر رشید وسط خزینه را به زیبایی در برگرفته‌اند. برگ‌های خشک زرد و قرمز زمین خزینه را فرش و ترکیب رنگ خاکستری شاخ‌های صنوبر با آبی آسمانی فضای خزینه را وهم‌آلود و خاص کرده است.
خزینه‌هایی که تخلیه می‌شوند
تراکتور کوچکی که به چرخ‌های سمت راست آن اهرم ضخیمی متصل است، کند و آهسته در خزینه‌ها پیش می‌رود و ردیف نهال‌هایی که در کمند اهرم آن گرفتار می‌شوند با ریشه از خاک بیرون می‌آیند. کارگرانی که خط حرکت تراکتور را دنبال می‌کنند، به محض افتادن نهال با تبر به سراغش می‌روند و خاک اطراف ریشه را می‌تکانند تا موقع بار زدن وزن کمتری داشته باشند.کندن نهال‌های چندخزینه (محلی که درخت ها در آن کاشته می‌شوند)به پایان رسیده و نهال‌هایی که با ریشه از خاک درآمده‌اند آماده انتقال به نهالستان هستند. در آنجا به محض رسیدن دپو می‌شوند و ریشه‌های‌شان زیر خاکی نرم و مرطوب پنهان می‌شوند تا سوز هوا به آنها آسیب نرساند.
شاخه‌های ترد نهال‌های کم‌بار درختان گردو، انگور و انبه که در گلدان‌های پلاستیکی کاشته شده‌اند، خود را تا لبه دیوارهای بلند نهالستان بالا کشیده‌اند و نهال‌های گیلاس که کپه خاک زیر پای‌شان برای برقرار نگهداشتن قد و بالای‌شان کفایت نمی‌کند، لابه‌لای نهال‌های ایستاده لمیده‌اند
