ازسهل‌انگاری تا فاجعه

ته سیگار روشن، جرقه‌های جوشکاری، اتصال سیم برق و... اینها فقط بعضی از دلایل کوچک و پیش پا افتاده برای وقوع آتش‌سوزی‌های بزرگ هستند. شاید به همین دلیل است که آتش‌نشانان می‌گویند بزرگ‌ترین حوادث، در دل کوچک‌ترین سهل‌انگاری‌ها نهفته است. در سال‌های اخیر آتش‌سوزی‌های بزرگی در جای جای کشور اتفاق افتاده است. از مراکز خرید و کارگاه‌های صنعتی تا ساختمان‌های مسکونی و مراکز درمانی. در بررسی علت وقوع این حوادث همیشه سرنخ‌هایی از سهل‌انگاری و بی‌توجهی‌های کوچک که به حوادثی بزرگ منجر شده دیده می‌شود. در این گزارش به 10مورد از مهم‌ترین حوادث آتش‌سوزی سال‌های اخیر پرداخته‌ایم.

36 جان  قربانی  یک اختلاف
«با مدیر کمپ ترک اعتیاد دچار اختلاف شده بودم، آنجا را آتش زدم». این اعترافات جوانی است که در لنگرود کمپ ترک اعتیادی موسوم به گام اول رهایی را شبانه به آتش کشید و باعث شد 36نفر در شعله‌های آتش جان‌شان را از دست بدهند. این حادثه بامداد 12آبان‌ماه سال 1402اتفاق افتاد. آن روز به آتش‌نشانی شهر خبر رسید که کمپ ترک اعتیاد گام اول رهایی دچار آتش‌سوزی شده و حریق هر لحظه گسترده‌تر می‌شود. دقایقی بعد آتش‌نشانان به محل حادثه رسیدند و توانستند آتش‌سوزی را مهار کنند اما 36نفر در بین شعله‌های آتش جان خود را از دست داده بودند و شواهد اولیه از عمدی بودن حادثه حکایت داشت. به همین دلیل تحقیقات پلیسی در این‌باره آغاز شد تا اینکه جوانی که از مددجویان سابق این کمپ بود به اتهام آتش زدن کمپ دستگیر شد. او گفت چون با مدیر کمپ اختلاف داشتم تصمیم به انتقام‌جویی گرفتم و یک ظرف بنزین داخل کمپ انداختم و آنجا را به آتش کشیدم. قصدم انتقام‌گیری از مدیر کمپ بود و فکر نمی‌کردم بقیه مددجویان هم در آتش بسوزند. این پرونده در نهایت با صدور کیفرخواست برای متهم به دادگاه فرستاده شد.

فاجعه در کلینیک
شامگاه دهم تیرماه سال 99انفجار در کلینیک سینااطهر در نزدیکی میدان قدس یک فاجعه به بار آورد. در جریان این حادثه 19نفر شامل 15زن و 4مرد جان خود را از دست دادند و شمار زیادی مصدوم شدند. این آتش‌سوزی از حیاط کلینیک شروع شده و در ادامه به بخش‌های دیگر سرایت کرده بود. اما هنوز به درستی ابعاد حادثه مشخص نبود. در این شرایط تحقیقات فنی آغاز و معلوم شد که انفجار کپسول‌هایی که در طبقه همکف نگهداری می‌شد دلیل وقوع انفجار اولیه و در ادامه آتش‌سوزی بوده است. در این شرایط هیأت کارشناسی 15نفره که مسئول بررسی ابعاد حادثه بودند مقصران حادثه را شناسایی کردند و پرونده به دادگاه فرستاده شد. براساس رأی دادگاه متهمان این پرونده که 31نفر بودند اتهامشان تسبیب در قتل بود. 10متهم اول پرونده 8مرد و 2 زن که از پزشکان و سهامداران کلینیک بودند هر کدام به میزان قصوری که در مرگ 19نفر داشتند به پرداخت دیه در حق اولیای دم و هرکدام از یک سال و نیم تا 3سال حبس محکوم شدند. علاوه بر این، وزارت بهداشت و درمان به میزانی که مقصر است به پرداخت دیه محکوم و موظف شده تا مقاله و کار تحقیقی در زمینه نحوه نظارت بر کلینیک‌های مشابه را انجام دهد تا از بروز چنین حوادث مشابهی جلوگیری شود.

هیتربرقی پلاسکو را سوزاند
یکی از تلخ‌ترین حوادث آتش‌سوزی سال‌های اخیر، آتش‌سوزی در ساختمان پلاسکو است؛ ساختمانی که سال‌ها از ساختش می‌گذشت و پیش‌بینی می‌شد سالیان سال پابرجا باشد اما یک سهل‌انگاری حادثه بزرگی را در آنجا رقم زد و موجب شهادت 16آتش‌نشان و جان باختن 6شهروند شد.
این حادثه صبح پنجشنبه ۳۰ دی‌ماه سال 95با آتش‌سوزی در تولیدی نسترن در طبقه دهم ساختمان آغاز شد. دقایقی از اعلام این خبر گذشته بود که آتش‌نشانان خود را به محل حادثه رساندند و عملیات آغاز شد اما دقایقی بعد ساختمان ریزش کرد و به‌طور کلی ویران شد. بعد از آن بود که عملیات آواربرداری به‌طور شبانه‌روزی آغاز شد و تیم‌های جست‌وجو موفق شدند پس از حدود 9شبانه‌روز تلاش پیکر قربانیان را از زیر آوار بیرون بکشند. با وجود این یکی از مهم‌ترین سؤالات، دلیل وقوع این حادثه بود. با آغاز تحقیقات معلوم شد پشت پرده این فاجعه ‌استفاده غیراصولی از هیتربرقی بوده است. شواهد به‌دست آمده حاکی از این بود که روز حادثه سیستم گرمایشی ساختمان پلاسکو قطع بوده و به‌دلیل سردی هوا ۲ کارگری که ‌ساعت ۵ صبح در مغازه‌ای در طبقه دهم حاضر شده بودند از هیتربرقی ناایمن استفاده کرده بودند و همین بی‌احتیاطی باعث وقوع این حادثه شده است.

حادثه‌ای که به خیر گذشت
شامگاه پنجم بهمن‌ماه سال 1402خبری به سرعت فضای مجازی را پر کرد:« بیمارستان گاندی آتش گرفته است» تصاویری که از این حادثه در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شد از ابعاد گسترده حادثه حکایت داشت. شعله‌های آتش از نمای بیمارستان زبانه می‌کشید و هر لحظه بخش‌های بیشتری از آنجا را در بر می‌گرفت. آتش‌سوزی از نمای کامپوزیت ساختمان هتلینگ (مهمانپذیر) آغاز شده و با توجه به اینکه کامپوزیت به‌شدت قدرت اشتعال دارد و به سرعت می‌تواند آتش را گسترش دهد، آتش در طبقات بالا به داخل ساختمان نیز سرایت کرده بود. احتمال اینکه آتش از ساختمان هتلینگ به ساختمان اصلی سرایت کند و جان بیماران را به خطر بیندازد نیز وجود داشت. در این شرایط آتش‌نشانان 12ایستگاه خود را به محل حادثه رسانده و عملیات اطفای حریق آغاز شد. همزمان برای حفظ ایمنی بیمارستان، آنجا تخلیه و بیماران به مراکز درمانی دیگر منتقل شدند. این عملیات حدود 5ساعت طول کشید و در نهایت بدون اینکه به هیچ‌کدام از بیماران آسیبی برسد آتش‌سوزی مهار و این حادثه ختم به خیر شد.

آتش‌سوزی در بیمارستان قائم رشت
یکی دیگر از آتش‌سوزی‌های مرگبار که در مراکز درمانی رخ داد به آتش‌سوزی در بیمارستان قائم رشت مربوط می‌شود. ساعت 1:30دقیقه بامداد سه‌شنبه ۲۹ خرداد 1403بیمارستان خصوصی قائم(عج) رشت دچار آتش‌سوزی شد. دقایقی از وقوع این حادثه گذشته بود که با تلاش نیروهای آتش‌نشانی، آتش‌سوزی مهار شد اما به‌دلیل قطع دستگاه تنفسی ۹ نفر از بیمارانی که در بخش مراقبت‌های ویژه تحت درمان بودند جان خود را از دست دادند. همچنین۱۴۲ بیمار دیگری که در آنجا بستری بودند بدون هیچ‌گونه آسیبی به مکانی امن منتقل شدند. با آغاز تحقیقات درباره این حادثه معلوم شد که اتصالی در اتاق یوپی‌اس بیمارستان دلیل وقوع آتش‌سوزی بوده.

آتش‌ در مخزن 10هزار تنی
آتش‌سوزی مخزن10هزار تنی نفتی؛ حتی تصور چنین حادثه‌ای هم وحشتناک است اما روز 16تیرماه سال 95مخزن 10هزارتنی پتروشیمی ماهشهر دچار حریق شد و تلاش آتش‌نشانان برای مهار شعله‌های این آتش‌سوزی عظیم 3شبانه‌روز ادامه پیدا کرد. ماجرا از این قرار بود که یکی از برج‌های این مجتمع که 121متر ارتفاع داشت و از بلندترین برج‌های پتروشیمی بود دچار حریق شد. آتش ساعت‌ها از این برج زبانه می‌کشید تا اینکه آتش‌سوزی این برج به‌طور کامل مهار شد؛ اما هیچ‌کس نمی‌دانست که این آرامش پیش از طوفان است و حادثه بزرگ‌تری در راه است. این بار آتش به جان مخزن 10هزار تنی این مجتمع افتاد. حادثه دوم ناگهانی و غافلگیر‌کننده بود. آتش از مخزن عظیم مواد نفتی زبانه می‌کشید و حادثه آنقدر وسیع بود که کاری از دست آتش‌نشانان بر نمی‌آمد. این بار دود ناشی از آتش‌سوزی به بیشتر مناطق ماهشهر سرایت کرد. آتش‌نشانان 3شبانه‌روز برای مهار آتش‌سوزی تلاش کردند تا اینکه در نهایت آتش‌سوزی مهار شد.

حادثه آتشین در زندان اوین
شامگاه شنبه 23مهر‌ماه سال1401چند فیلم کوتاه در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که از وقوع آتش‌سوزی در بخشی از زندان اوین حکایت می‌کرد. در این تصاویر علاوه بر شعله‌های آتش و دود صدای انفجار نیز به گوش می‌رسید. این، همه آن چیزی بود که در ساعت‌های اولیه در رسانه‌ها منتشر شد و هیچ‌کس به‌طور دقیق نمی‌دانست در آن سوی دیوارهای اوین چه حادثه‌ای رقم خورده است. در این شرایط بود که خانواده زندانیان محبوس در اوین نگران و دلواپس، خود را به نزدیکی زندان رساندند. این در حالی بود که همزمان با این حادثه شمار زیادی از نیروهای انتظامی نیز برای حراست از زندان و جلوگیری از فرار احتمالی زندانیان، کنترل خیابان‌های اطراف زندان را به‌دست گرفتند و در نهایت آتش‌سوزی به‌طور کامل مهار شد. شواهد نشان می‌داد شماری از زندانیان بندهای مالی و سرقت با یکدیگر درگیر شدند و قصد فرار داشتند و به همین دلیل کارگاه خیاطی کارآفرینی زندان را به آتش کشیدند. در جریان این آتش‌سوزی 4نفر جان خود را از دست دادند و 61نفر مجروح شدند.

2قربانی در بازار گل
تحقیقات درباره انفجار مرگبار در بازار گل شهید محلاتی که به جان باختن 2نفر و مصدومیت شمار دیگری از شهروندان انجامید با دستور ویژه دادستان تهران آغاز شد  و هیأت کارشناسی 9نفره‌ای از محل حادثه بازدید کردند.
حدود ساعت 16:50دقیقه روز دوم دی‌ماه 1400به آتش‌نشانی تهران خبر رسید که انفجار مهیبی در بازار گل شهید محلاتی واقع در شرق تهران اتفاق افتاده و موجب آتش‌سوزی در چند مغازه شده است. هنوز ابعاد این حادثه به درستی مشخص نبود اما وقتی آتش‌نشانان از 4ایستگاه خود را به بازار گل رساندند با 3مغازه که بر اثر انفجار منهدم شده و کاملا شعله‌ور بودند مواجه شدند و از همان زمان تلاش‌ها برای اطفای حریق و نجات حادثه‌دیدگان آغاز شد. آتش‌نشانان همزمان با خاموش کردن شعله‌های آتش مشغول جست‌وجو در آنجا شدند و دقایقی بعد پیکرهای 2نفر را از زیر آوار بیرون کشیدند که یکی از آنها در دم فوت شده بود و دیگری پس از انتقال به مرکز درمانی جانش را از دست داد.

ساختمان 50ساله 3روز در آتش
یکی دیگر از آتش‌سوزی‌های مهم سال‌های اخیر صبح روز دوشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۶در ساختمان برق حرارتی وزارت نیرو در حوالی میدان ولیعصر(عج) اتفاق افتاد. این ساختمان با 13طبقه شامل ۸ طبقه روی زمین و ۵ طبقه زیر زمین عمری 50ساله داشت. آتش‌سوزی از طبقه منفی 4 این ساختمان و قسمت بایگانی شروع شده بود؛ هر چند پس از چند ساعت تلاش تصور می‌شد مهار شده است اما دوباره شعله‌ور شد و آتش‌نشانان را راهی عملیاتی سخت و نفسگیر کرد. به‌دلیل احتمال ریزش، 5ساختمان مجاور به دستور معاون دادستان و به‌صورت اضطراری تخلیه شد. قدیمی بودن ساختمان باعث شده بود دسترسی به کانون آتش‌سوزی دشوار باشد. با وجود این آتش‌نشانان بعد از 3روز تلاش موفق شدند آتش‌سوزی را به‌طور کامل مهار کنند. در این حادثه 2آتش‌نشان مصدوم شدند و حادثه به خیر گذشت.

عزا  در    شادآباد
تازه‌ترین آتش‌سوزی گسترده و مرگباری که اتفاق افتاد به ظهر روز 21مهرماه امسال در بازار آهن شادآباد برمی‌گردد. جایی که سهل‌انگاری هنگام جوشکاری موجب ایجاد آتش‌سوزی در یکی از مغازه‌های این بازار شد و در ادامه کار به جایی رسید که بیش از 100 مغازه در آتش سوخت و 3نفر نیز جان خود را از دست دادند. آن روز حدود ساعت 14بود که کارگری در یکی از مغازه‌ها مشغول جوشکاری بود. این مغازه مملو از چسب، اسپری‌های رنگ و مواد سریع‌الاشتعال بود. لحظاتی از شروع جوشکاری نگذشته بود که جرقه‌ها به چسب‌ها رسید و نخستین شعله‌های آتش را ایجاد کرد. وقتی این مغازه دچار آتش‌سوزی شد، کمتر کسی فکر می‌کرد در چند لحظه شعله‌های آتش به سایر مغازه‌ها سرایت کند. شاید به همین دلیل بود که خیلی از مغازه‌‌داران با گوشی‌هایشان مشغول فیلمبرداری از این صحنه شدند اما دقایقی بعد شعله‌های آتش به مغازه‌های آنها نیز سرایت کرد. هرچند آتش‌نشانان به سرعت خود را به محل حادثه رساندند اما وجود اسپری‌های رنگ، تینر، چسب و... مهار شعله‌های آتش را دشوار کرده بود. در این شرایط بود که جدال آتش‌نشانان با آتش تا بامداد روز بعد ادامه پیدا کرد و بیش از 100مغازه در آتش سوخت و خسارت سنگینی به جا ماند. همچنین 3نفر که برای در امان ماندن از شعله‌های آتش در یک مغازه پناه گرفته بودند جان‌شان را از دست دادند و تحقیقات قضایی برای روشن شدن ابعاد این حادثه آغاز شده است.

  داغ شین‌آباد

ساعت ۸ صبح چهارشنبه، ۱۵ آذر ۱۳۹۱، یک کلاس درس مدرسه ابتدایی روستای شین‌آباد از توابع شهرستان مرزی پیرانشهر به‌دلیل نقص در بخاری نفتی دچار آتش‌سوزی شد. در این حادثه از ۳۷ دانش‌آموزی که در کلاس حضور داشتند۲۹ نفر دچار سوختگی شدند که 2 نفر از آنها جان خود را از دست دادند.

   فاجعه در مسجد ارگ

یکی دیگر از آتش‌سوزی‌های هولناک سال‌های اخیر آتش‌سوزی در مسجد ارگ تهران بود که 78قربانی گرفت و 350مجروح برجا گذاشت. این حادثه شامگاه ۲۶ بهمن ۱۳۸۳ اتفاق افتاد و تحقیقات اولیه نشان داد انفجار کپسول گاز موجب آتش‌سوزی برزنت سقف که به پارافین آغشته بود شده‌ است.

  مرگ هولناک2زن در خیابان جمهوری


ساعت ۱۱ صبح ۲۹ دی ۱۳۹۲ ساختمانی ۵ طبقه در خیابان جمهوری طعمه حریق شد. محل حادثه یک کارگاه تولید پوشاک بود و زمانی که آتش‌نشانان در حال امدادرسانی بودند، ۲ نفر از کارگران زن کارگاه که برای نجات خود از پنجره‌ها آویزان شده ‌بودند در نهایت سقوط کردند و جان باختند.

  انتقام آتشین در کافه نوارس

۱۴ فروردین ۱۳۹۷ کافه نوارس واقع در کوی علوی اهواز طعمه حریق شد و در جریان آن 11نفر جان خود را از دست دادند. شواهد به‌دست آمده نشان داد که پسری 17ساله که با صاحب کافه دچار اختلاف شده بود به آنجا حمله کرده است. او ظرف بنزینی را داخل کافه انداخته و موجب آتش‌سوزی مرگبار شده بود.