کاتب به املاکی‌ها آمد

احمد میرخدایی- روزنامه‌نگار

با اجرای قانون الزام به ثبت سند اموال غیرمنقول و فعال‌شدن سامانه کاتب، فرآیند ثبت معاملات املاک و صدور اسناد آنها نیز تغییر کرده و به‌تدریج باید همه معاملات به سامانه جدید منتقل شود.به گزارش همشهری، در سامانه کاتب به‌واسطه اتصال مستقیم بنگاه‌های مشاور املاک به دفاتر ثبت اسناد رسمی و قوه قضاییه، مسیری امن‌تر و شفاف‌تر برای معاملات ملکی مهیا خواهد شد. فایده سامانه جدید برای مردم این است که هم از اصالت مورد معامله اطمینان بیشتری حاصل می‌کنند، هم خیال‌شان بابت فروش همزمان یک ملک آسوده خواهد بود و هم هزینه‌های انجام و ثبت معامله را براساس قانون و به‌صورت سیستمی پرداخت می‌کنند و بساط نرخ‌های غیرقانونی حق کمیسیون جمع خواهد شد.

مزیت کاتب برای مردم
کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران با اشاره به اینکه با فعال‌شدن سامانه کاتب، قرار نیست سایر سامانه‌ها به‌خصوص خودنویس حذف شود، گفت: طبق قانون الزام به ثبت سند معاملات غیرمنقول، پیش‌نویس معاملات اموال غیرمنقول باید توسط دلالان قانونی یعنی مشاور املاک با شناسه صنفی در سامانه کاتب ثبت شود و برای این کار دسترسی مستقیم برای مردم ایجاد نخواهد شد. گودرزی با تأکید بر اینکه سامانه کاتب منجر به رضایتمندی مردم خواهد شد، افزود: در موضوع حق کمیسیون معاملات مسکن که همواره حواشی برای آن ایجاد می‌شود، گرچه در قوانین فعلی نیز باید طبق مصوبه حق کمیسیون دریافت شود اما در قانون جدید، این تعرفه ضریبی از ارزش معاملاتی ملک است که در متن قرارداد و در کارتخوان متصل به سیستم ثبت می‌شود و امکان تغییر آن وجود ندارد. او همچنین انجام سیستمی مسائل مربوط به اهلیت مالک، اصالت ملک و نبود پرونده قضایی برای ملک را از مزایای ثبت معامله در سامانه کاتب عنوان کرد که اطمینان مردم را در معاملات ملکی افزایش می‌دهد.

تفاوت خودنویس و کاتب
سامانه خودنویس که بیشتر با عنوان ثبت رایگان قرارداد اجاره معروف است، نمونه تکاملی از سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور بود که در دهه 80راه‌اندازی شد؛ با این تفاوت که در سامانه خودنویس، امکان ورود طرفین معامله برای ثبت قرارداد و دریافت کد رهگیری رایگان نیز میسر شده و از این بابت توانسته است به کاهش هزینه معاملاتی مردم کمک کند. البته کارشناسان معتقدند به‌واسطه ناآگاهی عامه مردم از مسائل حقوقی، ورود مستقیم آنها به سامانه خودنویس و ثبت قراردادها می‌تواند در آینده به بروز مشکلات حقوقی منجر شود و بار دستگاه قضایی را سنگین کند.

آشنایی با سامانه کاتب
سامانه کاتب برای ارائه همه خدمات ثبتی اعم از استعلام ملک، مالک، اسناد رسمی، ازدواج و طلاق، مالکیت معنوی، تعیین نام شرکت و... به‌صورت برخط و غیرحضوری 24ساعته ایجاد شده است. همزمان، معاملات املاک و مستغلات، به‌ویژه مسکن نیز به این سامانه متصل شده و مشاوران املاک بعد از دریافت مجوز الکترونیک و شناسه یکتا، با اتصال به این سامانه، باید پیش‌نویس معاملات را در این سامانه ثبت کنند تا مابقی امور مربوط به ثبت معامله و صدور سند در دفاتر ثبت اسناد رسمی انجام شود. درحقیقت، با ثبت معامله در سامانه کاتب علاوه بر هویت طرفین معامله، اطلاعات مشاور املاک و مجوز او نیز به ثبت می‌رسد.

نقشه اتصال بنگاه‌های ملکی به کاتب
سامانه کاتب از حدود 4‌ماه پیش به‌صورت تدریجي در حوزه املاک فعال شده و واحدهای صنفی مشاور املاک به‌تدریج در حال اتصال به این سامانه هستند. آنگونه که اشکان الماسی، مدیر حقوقی اتحادیه مشاوران املاک تهران می‌گوید: ازمجموع 175هزار واحد صنفی مشاور املاک فعال در کشور، تاکنون حدود 30هزار واحد معادل 17.1درصد از کل واحدها به کاتب واحدها نیز در حال طی مراحل پیوستن به این سامانه هستند. به‌گفته او، از آنجا ‌که با اجرای قانون جدید، همه معاملات ملکی باید از این مسیر انجام شود، اتصال به سامانه کاتب ناگزیر خواهد بود.