لطفاً والدین چمن‌زن نباشیم!
سیدسروش طباطبایی‌پور
این روزها در جشن تولد بچه‌ها، برخی والدین بادکنک را ممنوع می‌کنند. دلیل‌شان هم منطقی ساده دارد: «می‌ترسم بچه‌ها با بادکنک، بازی‌های خطرناک کنن... می‌ترسم با ترکیدنش، همدیگر رو بترسونن... می‌ترسم با ترکیدن بادکنک‌هاشون غمگین بشن و...»؛ امان از این «می‌ترسم»های بی‌فایده!
ترسیدم‌ها: قبول؛ احتمالاً در تولدی بدون بادکنک، یک نیمچه اشک هم از گونه متولد‌شده و هم‌سالانش جاری نمی‌شود و خلاصه همه‌‌چیز طبق برنامه و بدون کوچک‌ترین چالش پیش می‌رود، اما از نگاه برخی کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت، فرزندی که بدون هیچ چالشی تولدش را پشت سر بگذارد، معلوم نیست واقعاً متولد شده باشد؟ یا معلوم نیست واقعاً یک‌سال به سن و تجربه‌اش اضافه شده باشد؟
کباب است؛ کباب: روان‌شناسان حوزه کودک و نوجوان معتقدند تلاش برای از بین بردن غم و اندوه یا آسیب‌های پیش روی فرزندان، قبل از آنکه فرصتی برای رخ دادن و مواجه شدن مستقیم آنها پیش بیاید، ثواب که نیست؛ بلکه کباب است! یعنی وقتی در دنیای واقعی، حتی بادکنک‌های کم‌خطر را هم از جلوی راه فرزندان‌مان دور می‌کنیم ظاهراً برای‌شان قدم خیری برداشتیم و آنها را از خطرهای احتمالی دور کرده‌ایم، اما غافل از اینکه با این رفتار، آنها را از کسب تجربه‌های کودکانه هم محروم کرده‌ایم؛ تجربه‌هایی که در آینده از آنها انسان‌هایی بزرگ و انعطاف‌پذیر خواهد ساخت.
چمن‌زنی ممنوع: دکتر «دبورا گیلبوا» (Deborah Gilboa) کارشناس فرزندپروری و نویسنده کتاب آموزش انعطاف‌پذیری، در همین زمینه، کلید واژه والدین «چمن‌زن» را مطرح می‌کند. او قبول دارد که معمولاً والدین از سر مهربانی با ماشین چمن‌زن، حتی چمن‌های جلو پای فرزندان‌شان را هموار می‌کنند تا زمین نخورند، وی معتقد است با این لطف بی‌جا فرصت خطاکردن و چالش‌های پیش روی آنها را خواهند گرفت. به اعتقاد او بچه‌ها در روز تولدشان، باید بادکنک‌های فراوانی دم دست‌شان باشد تا اگر همه آنها هم ترکید، بچه‌ها بدانند با سوگ از دست دادن بادکنک‌های‌شان چگونه باید برخورد کنند و با این ناراحتی‌های کوچک و بزرگ، چگونه کنار بیایند و انعطاف‌پذیر شوند.
والدین بالگرد: این روان‌شناس کلید‌واژه «والدین بالگرد» را هم در مقاله خود به‌کار برده است؛ والدینی که همیشه همراه فرزندشان حرکت می‌کنند و با دیدن چالش‌های زندگی، البته فرزندشان را متوجه خطر می‌کنند و پس از تجربه ترس و اضطراب مواجهه با خطر، همراه با فرزندان‌شان از روی خطر می‌پرند. والدین بالگرد، البته یک قدم از والدین چمن‌زن جلوتر‌ند و به‌جای حذف موانع به فرزندان‌شان کمک می‌کنند تا پس از روبه‌رو شدن با چالش آنها را پشت سر بگذارند، اما گیلبوا معتقد است نه والدین چمن‌زن باشیم و نه والدین بالگرد.
راه‌حل: اگر شکست یک درس مهم زندگی است، پس اجازه دهیم فرزندان‌مان با خطرها و شکست‌ها مواجه شوند و خودشان برای حل چالش‌های کودکانه، فکر بکری کنند تا در دوران بزرگسالی آبدیده شوند.
در همینه زمینه :
