ختم غائله گواهی اسقاط برای واردات خودرو

پیکان رده خارج، نیم میلیارد تومان؛ این نتیجه غائله‌ای بود که عده‌ای با استناد نه‌چندان درست به الزام قانون برای دریافت گواهی اسقاط خودروی فرسوده برای شماره‌گذاری خودروهای وارداتی در فضای مجازی به راه انداختند؛ اما واقعیت ماجرا که البته سال‌هاست وجود دارد، چیز دیگری بود که انتشاردهندگان این آگهی‌ها نگفتند تا آب گل‌آلوده‌تر شود.
به‌گزارش همشهری، براساس ماده۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو و اصلاحیه آن، یکی از ارکان شماره‌گذاری وسایط نقلیه تولیدی یا وارداتی نوشماره، دریافت مجوز از ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده است؛ بنابراین تمامی وسایط نقلیه نوشماره اعم از سبک، سنگین و موتورسیکلت برای دریافت مجوز شماره‌گذاری باید گواهی اسقاط ارائه دهند یا عوارض مربوطه را به صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته وزارت صنعت، معدن و تجارت بپردازند. با این حساب، برای شماره‌گذاری خودروهای جدید وارداتی، نیازی به مالکیت خودروهای رده خارج نیست و فقط باید مسیر اداری برای ارائه یک گواهی اسقاط یا عوارض مربوط به آن طی شود.

ماجرای دروغ بزرگ
پس از ارسال آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده به مجلس، یک نماینده مجلس مفاد این آیین‌نامه ۷بندی را منتشر کرد که آخرین بند آن به موضوع الزام اسقاط یک خودروی فرسوده به ازای هر خودروی کارکرده وارداتی اشاره داشت. همین بند با سوءاستفاده عده‌ای در فضای مجازی و تغییر آن، بن‌مایه قیمت‌گذاری نجومی خودروهایی شد که تنها مزیت آنها عمر بالا و از رده خارج بودن است. این کار تا جایی پیش رفت که قیمت برخی خودروهای مدل‌پایین همچون پیکان‌های دهه ۵۰ و ۶۰ به شکل عجیبی افزایش یافت و به ۵۰۰ میلیون تومان هم رسید؛ چراکه شایعه کرده بودند: شرط ترخیص خودروهای وارداتی، اسقاط خودروی فرسوده است و همین کافی بود تا سایر دارندگان خودروهای فرسوده هم برای فروش ارابه‌های عتیقه خود به قیمت‌های نجومی به تب‌وتاب بیفتند.

اصل ماجرا
سال‌هاست که در ماده۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو، شماره‌گذاری وسایط نقلیه تولیدی یا وارداتی نوشماره، نیازمند دریافت مجوز از ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده است و هر وسیله نقلیه نوشماره برای پلاک شدن باید گواهی اسقاط متناسب با خود را ارائه کند. البته در اوایل دهه90 و به‌واسطه کاهش شدید تولید خودرو و متشنج شدن بازار، پرداخت عوارض نیز به‌عنوان جایگزین گواهی اسقاط در دستور کار قرار گرفت و از قضا در ماجرای آلودگی هوا، یکی از مسائل مورد بحث در مورد از رده خارج نشدن خودروهای قدیمی، همین موضوع جایگزینی عوارض با گواهی اسقاط است. نکته قابل‌توجه این است که حتی اگر شماره‌گذاری خودروهای وارداتی منوط به ارائه گواهی اسقاط خودرو باشد، هیچ‌یک از متقاضیان الزامی به مالکیت خودروی فرسوده و رده خارج ندارند و فقط با ارائه یک گواهی اسقاط که بهای آن به 45میلیون تومان هم نمی‌رسد، می‌توانند خودروی خود را شماره‌گذاری کنند. نکته‌ای مهم در مقابل فریب آگهی‌های اخیر، توجه به نص صریح آیین‌نامه خودروهای وارداتی و اطلاعیه‌های ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده است که تأکید دارد: ارائه گواهی اسقاط برای واردات ضروری است، نه خود خودروی فرسوده!

قیمت گواهی اسقاط
هرچه قیمت گواهی اسقاط بیشتر باشد، هزینه نوسازی ناوگان بالاتر خواهد رفت و هزینه‌های این اتفاق برای جبران تخریب‌های زیست‌محیطی، افزایش مصرف سوخت و کاهش ایمنی ناوگان حمل‌ونقل سر به فلک خواهد کشید. بر همین اساس قانونگذار و مجری قانون همواره تلاش کرده‌اند هزینه نوسازی ناوگان با اسقاط خودروهای فرسوده را کاهش دهند؛ اما نه با گران‌تر کردن خودروی فرسوده بلکه با اعطای تسهیلات و اولویت دادن به مالکان این خودروها برای تبدیل خودروی قدیمی به خودروی جدید. در روزهای اخیر هم، بعد از داغ شدن ماجرای درج قیمت غیرواقعی برای خودروهای فرسوده، انجمن صنفی مراکز اسقاط خودروهای فرسوده، اعلام کرد که این صنف اصلا تمایلی به افزایش قیمت خودروهای فرسوده و گواهی اسقاط ندارد و قیمت واقعی خودروهای فرسوده عددی بین ۳۵تا۴۲میلیون تومان (بسته به نوع و کیفیت خودرو) است. و حتی آماده عرضه 40هزار گواهی اسقاط دپو شده به قیمت مصوب به تولیدکنندگان و واردکنندگان است. سیدامیر احمدی، دبیر انجمن صنفی مراکز اسقاط و بازیافت خودرو، گفت: تولیدکنندگان و واردکنندگان می‌توانند برنامه تولید و واردات خود را به انجمن اعلام کرده تا انجمن ضمن برنامه‌ریزی برای تولید گواهی، نیاز آنها را تأمین کند. به عقیده او، قیمت‌های غیرواقعی خودروهای فرسوده ناشی از شیطنت عده‌ای است که قصد برهم زدن بازار را دارند و دستگاه‌های نظارتی باید به این موضوع رسیدگی کنند. محمود مشهدی شریف، رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط هم در واکنش به اتفاقات اخیر، گفت: این انجمن با پشتیبانی ۲۲۰مرکز اسقاط در سطح کشور، آماده عرضه ۴۰هزار گواهی اسقاط با نرخ ۳۵میلیون تومان به تولیدکنندگان و واردکنندگان خودرو و موتورسیکلت است.‌