شکر خدا که زیارت روزی‌ام شده

سعیده مرادی

در صفحه‌های قبلی ویژه‌نامه با امامزادگان گوشه وکنار تهران و ایران آشنا شدید، اما قلب تهران یکی از غنی‌ترین بخش‌های این سرزمین در بهره‌مندی از اماکن متبرکه است؛‌ چراکه تعدد امامزاده‌ها در این محدوده از شهر مامن امنی برای عاشقان اهل‌بیت(ع) و رونق صنعت گردشگری فراهم کرده‌است.

منطقه12
امامزاده زید

قدمت: صندوق منبت‌کاری شده روی مرقد به عهد صفوی برمی‌گردد.
پیشینه و نسب: به امام‌سجاد(ع) می‌رسد.
نشانی: بازار بزرگ تهران، خیابان خیاط‌ها و بازار زید.
ویژگی: مهم‌ترین مرکز عبادی، زیارتی و فرهنگی بازار بزرگ تهران و از ویژگی‌های بارز آن وجود مقبره لطفعلی‌خان زند در جوار قبر مطهر است. بارگاه سیدزید بن‌زین‌‌العابدین بن حسین بن علی(ع) که در سال ۱۳۱۵به شماره ۲۵۹ به ثبت ملی رسید، چون نگینی تابناک در میانه کسب‌وکار و تجارت می‌درخشد. در نخستین نگاه می‌توانید حیاط و حوض مستطیل‌شکل وسط آن را ببینید. ضریح در مرکز بنا قرار دارد و اطرافش ایوان و حجره‌ها ساخته شده‌اند. ایوان داخل صحن آن‌قدر بزرگ است که دو طبقه حجره را داخل خود جای می‌دهد. گنبد فیروزه‌ای امامزاده با تزیینات فراوان و آینه‌کاری و نورپردازی خاص آن در عین زیبایی، داخل حرم را پرنور و دلباز کرده است. در زمان فتحعلی‌شاه قاجار بقعه قدیمی اینجا به طور کل خراب و بنای فعلی به جای آن ساخته شد.

منطقه12

امامزاده چهل‌تنان
قدمت: بیش از 200سال
پیشینه و نسب: موسی بن‌جعفر (ع)
نشانی: خیابان ۱۵ خرداد، بازار تهران، کوچه بازار چهل‌تن
ویژگی: با گذر از در کوچک سبزرنگ وارد صحن کوچکی می‌شویم که با ۳ پله به داخل صحن امامزاده چهل‎تنان(ع) منتهی می‌شود. به محض ورود، لهیبی از خنکای عطر خوش از فضای داخل صحن به زائران می‌خورد؛ جایی که تا حدود 200سال پیش کسی از محل دفن این امامزادگان خبری نداشت تااینکه یکی از بازاریان تهران به نام کربلایی محمدباقر تاجر تهرانی خواب امام هفتم (ع) را دید و از وجود اینجا آگاه شد. براساس آنچه در کتاب‌های تاریخی آمده، در اینجا۴۰ تن از نوادگان موسی بن جعفر(ع) دفن هستند. زمانی که امام‌رضا(ع) راهی ایران شد، ۴۰ نفر از فرزندان و نوادگان امام موسی‌کاظم(ع) نیز رهسپار ایران شدند و به عشق دیدار ثامن‌الحجج مسیر مرو را پیش گرفتند. اما با طولانی‌شدن مسیر و شهادت امام‌رضا(ع)، مأمون به یکی از عمال خود دستور قتل این ۴۰ امامزاده را داد.

منطقه12
امامزاده روح‌الله


قدمت: ۴۰۰ سال
پیشینه و نسب: به امام حسن‌مجتبی(ع) می‌رسد.
نشانی: ضلع جنوبی میدان امام‌خمینی(ره)، پامنار، خیابان باب همایون
ویژگی: یکی از نخستین بناهای مقدس این شهر است که شهره خاص و عام دارد. ساختمان امامزاده در ابعاد 4در 5متر است که در جریان منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی به‌دلیل درگیری‌های میدان امام‌خمینی(ره) فعلی، اداره مخابرات وقت، دور تا دور ساختمان مخابرات را محصور کرد، به این ترتیب بقعه امامزاده که در نزدیکی ساختمان مخابرات قرار داشت داخل این حصار قرار گرفت. این امامزاده سال۱۳۹۰و پس از بررسی‌های بسیار از ساختمان مخابرات جدا شد. اتاق کوچک اینجا با انبوه تابلوهای مذهبی، تابلو‌فرش، کتیبه، لوستر عموماً قدیمی، تزیین‌شده و ضریح چوبی زیبایی در وسط اتاق، دریچه‌ای در کنار دیوار شرقی و روی زمین منتهی به سرداب بقعه وجود دارد. کف سرداب با کاشی‌کاری آبی فرش‌شده و دیوارهایش آجری است. این امامزاده سال ۱۳۱۵ جزو آثار ملی به ثبت رسید.

منطقه10
امامزاده معصوم

قدمت: ساختمان بقعه به دوره صفویه برمی‌گردد.
پیشینه و نسب: از نوادگان امام‌محمدباقر (ع)
نشانی: خیابان قزوین، بین سه‌راه آذری و میدان قزوین، روبه‌روی پل امامزاده.
ویژگی: ساختمان ساده و بی‌پیرایه‌ و گنبد فیروزه‌ای‌رنگ و کاشی‌کاری زیبایش یادآور عهد صفویه ‌است؛ امامزاده‌ای که بنایش در زمان شاه‌عباس به شکل بقعه درآمد و اکنون مساحتش به بیش از ۲ هزار مترمربع می‌رسد. دو رواق نسبتا کوچک نیز در ضلع شرقی و غربی داخل حرم وجود دارد. در محوطه بقعه، مزار برخی از رجال و افسران دوره قاجار به چشم می‌آید. آنچه بر نورانیت و قداست فضای ایوان جنوبی بقعه امامزاده معصوم(ع) افزوده است، وجود قبور پنج شهید گمنام دوران دفاع‌مقدس است. بقعه اما‌مزاده معصوم که از آثار دوره صفویه و قاجاریه به‌حساب می‌آید با شماره ۱۹۱۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. آینه‌کاری حرم امامزاده معصوم(ع) اثر مرحوم محمدرضا نوید، آینه‌کار هنرمند و پرآوازه کشور و سبک آینه‌کاری‌ها پر از حاشیه و مقرنس و گره‌کشی و رسمی‌بندی است و در لابه‌لای آینه‌ها، خطوط قرآنی گوشه  و کنار حرم جلوه‌گری می‌کنند.