یادداشت
راه‌حل عبور از مشکلات کشور
سید مهدی سیدی؛ کارشناس رسانه
کوهنوردانی که قله‌های بلندتری را هدف می‌گیرند پذیرفته‌اند با مشکلات پیچیده‌‌تری مواجه می‌شوند. پس لازم است در هنگامه فتح، شناخت واضحی از مشکلات و مصائب داشته باشند و همزمان مراقب باشند در هیچ لحظه‌ای از صعود، عزم و اراده‌شان دچار گسست یا تردید نشود وگرنه در سرمای کوهستان، جان می‌بازند.
ایران اسلامی بیش از 4دهه است که با قیامی مردم‌پایه و مکتبی در مسیر بزرگترین آرمان‌ها گام برمی‌دارد پس به‌ناچار در برابر کوهی از مشکلات و مسائل قرار می‌گیرد. حال در مقام حکمرانی باید دانست سرفصل اصلی‌ترین مشکلات کشور چیست و در چه طبقه‌بندی قرار می‌گیرد:
برخی از این مشکلات مزمن و برخی نوظهور است. برخی مشکلات ایرانی و بومی است و برخی دیگر مسائل مشترک جهان است. برخی مشکلات ریشه داخلی دارد و حاصل ضعف مدیریت و برنامه‌ریزی است و برخی دیگر در مداخلات استکباری و دسیسه‌های دشمن ریشه دارد. برخی مشکلات، خود معلول سایر مصائب است و برخی دیگر از مشکلات خود علت و یا علت‌العلل مصائب دیگر است. برخی مشکلات در محدوده زمانی معین، متوقف می‌ماند و بر حجم و گستره آن افزوده نمی‌شود اما برخی دیگر از مشکلات در حال زایش و فراگیری است و مثل ویروس خود را تکثیر کرده و تمام پیکره کشور را به سرطان می‌کشاند. برخی مشکلات، فرهنگی و اجتماعی است، برخی دیگر اقتصادی و سیاسی است و برخی دیگر اقلیمی و زیرساختی.
حال اگر بتوان ذیل طبقه‌بندی ذکر شده، مشکلات کشور را دسته‌بندی کرد و برای ساماندهی آن راه‌چاره‌های روشن و قاطع یافت حتما می‌توان مراحل بعدی صعود را پیمود. گرچه در سال‌های اخیر توسط نهادهای مسئول و البته پژوهشگاه‌ها و اندیشکده‌های مرتبط فهرست‌هایی از مسائل ایران ارائه شده است اما وقت آن است که سیاهه مشکلات در سرفصل‌های معینی، صورت‌بندی شده و نسبت آنها با یکدیگر سنجیده و ارزیابی شود.
با نگاهی حدودی می‌توان تشخیص داد که در عمده گزارش‌هایی که به مسائل پیش روی ایران پرداخته است، چند محور به‌صورت مشترک، نمایه‌بندی شده است:
مشکلات و تنگناهای اقتصادی نظیر ارزش پول ملی، تورم، رکود، بیکاری
مشکلات جمعیتی کشور و خطر بسته شدن پنجره جمعیت و افتادن به دام پیری فراگیر
مشکلات ناشی از تغییرات اقلیمی و سوء مدیریت‌ها نظیر مشکل آب و آلودگی هوا
مشکلات فرهنگی اجتماعی نظیر بحران هویت
مشکلات قانونگذاری نظیر تعدد و تورم قوانین
مشکلات حکمرانی نظیر ساختارهای موازی و یا تورم دولتی
مشکلات عمومی کشور نظیر فقر، شکاف طبقاتی، بحران مسکن و مواردی از این دست
حال جا دارد با تقاطع‌گیری از گزارش‌ها و تعیین اولویت‌ها و طبقه‌بندی آن برای برنامه‌های آتی توسعه (به‌ویژه برنامه هفتم) سنگ‌بناهای مستحکمی فراهم آورده شود تا با شناخت، اراده و برنامه عملیاتی، در افق‌های 5 الی 10 ساله بخش قابل توجهی از مشکلات فروکش کرده و کشور برای مقابله با مشکلات زیربنایی‌تر مجال بیشتری یابد.