شناسایی 120کتیبه فارسی در بنگلادش

در پژوهش میدانی بررسی کتیبه‌های فارسی بنگلادش، نزدیک به ۱۲۰ کتیبه شناسایی و مستند شد و آنطورکه مرتضی رضوانفر، مجری این طرح و عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اعلام کرده است، کتیبه‌های فارسی دوران اسلامی بر بناهای بنگلادش از لحاظ کیفی و محتوایی از فراوانی بسیار بیشتری نسبت به گذشته در کشورهای شبه قاره هند برخوردار هستند.
رضوانفر با اعلام این خبر به رسانه‌ها گفته است: بدون شک قدسی‌ترین هنر اسلامی، خوشنویسی و کتیبه‌نگاری است؛ نقشی که شمایل‌نگاری، نقاشی و مجسمه‌سازی برای عینیت بخشیدن به کلام الهی در معماری هندویی ایفا می‌کند، کتیبه و خوش‌نویسی نیز در معماری اسلامی ایفا می‌کند زیرا به‌دلیل کراهت و منع برخی هنرهای تصویری، در برهه‌ای از تاریخ دوران اسلامی، خوشنویسی این نقش را برعهده می‌گیرد و عطف به آن، زمینه پیدایش و تنوع خطوط و هنرهای تزیینی پس از اسلام فراهم می‌شود.
رضوانفر با بیان اینکه فتوحات اسلامی و ساخت بناهای مختلف مانند مسجد، خانقاه، مقبره، تکایا و مدارس دینی با معماری اسلامی یکی دیگر از دلایل رونق کتیبه در این دوران است، افزود: نهایتاً دلایل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مانند گسترش عرفان و تصوف اسلامی تأکید بر شناسنامه‌دار کردن بنا با کتیبه‌های بلاغی و اخلاقی برای تبلیغ دین با بهره‌بردن از متن و یا ترجمه آیات، روایات، اذکار و اشعار را می‌توان یادآور کرد.رضوانفر گفت: بررسی کتیبه‌های مستند شده می‌تواند به روشن شدن برخی موارد تاریک در تاریخ مشترک ایران و بنگلادش نظیر تاریخ و نحوه ورود زبان فارسی و فرهنگ ایرانی به بنگلادش، تحلیل محتوای متون کتیبه‌ها به‌منظور تأثیر آرا و افکار عرفای ایرانی، نقش زبان فارسی در گسترش اسلام، طبقه‌بندی آثار ادبی، مذهبی، عرفانی، اجتماعی و سیاسی و وزن بخشی هریک از موارد، تحلیل هنری خطوط به‌کار رفته در کتیبه‌ها و معماری مشترک و گستردگی و پراکندگی آثار و شیوه زمامداری حکام مسلمان در مناطق مختلف کمک کند.وی با اشاره به فعالیت‌های صورت گرفته با هماهنگی رایزنی فرهنگی و درخواست گروه‌های فارسی، طی این پژوهش، به سخنرانی در دانشگاه‌های چیتاگنگ، راجشاهی و برگزاری کارگاه آموزشی در رایزنی فرهنگی- داکا اشاره کرد و گفت: بررسی و مستندنگاری کتیبه‌های موزه ملی، موزه رانگپور، موزه دانشگاه چیتاگونگ و موزه راجشاهی در این پژوهش انجام شد.وی با اشاره به اینکه در مجموع نزدیک به ۱۲۰ کتیبه شناسایی و مستند شده است، تصریح کرد: شهر داکا و اطراف آن دارای بیشترین کتیبه‌های فارسی مربوط به دوره گورکانیان و بعد از شهر داکا، شهر راجشاهی و روستاهای اطراف آن، همچنین شهر بندری چیتاگونگ و رانگپور دارای بیشترین کتیبه فارسی است.
وی گفت: همراه با کتیبه‌ها و معماری مشترک، تعداد بسیار زیادی سکه، سند و نسخه به زبان فارسی در بنگلادش وجود دارد که می‌تواند زمینه همکاری‌های مشترک قرار گیرد.