استراتژی تهدید
مایک پمپئو دیروز طی سخنانی در بنیاد هریتیج در واشنگتن، استراتژی جدید دولت آمریکا پس از خروج از برجام برای مقابله با ایران را اعلام کرد؛ استراتژیای که روزنامه نیویورکتایمز روز شنبه طی گزارشی خبر داد که پیش از این به قدرتهای اروپایی ارائه شده اما با مخالفت آنها روبهرو شده است.
پمپئو که از حدود 4هفته پیش و با اخراج رکس تیلرسون از سوی ترامپ، جانشین او در وزارت خارجه آمریکا شده دلیل خروج این کشور از برجام را «عدمتامین امنیت مردم آمریکا» عنوان کرد و با زیر سؤال بردن رویکرد دولت باراک اوباما در مذاکرات هستهای با ایران گفت: «سازوکارهای برجام برای تامین امنیت جهانی قوی نبود.» مایک پمپئو سخن جان کری، وزیر خارجه پیشین این کشور که برجام را «پایه استراتژیک ثبات» در منطقه خاورمیانه خوانده بود نیز رد کرد و مدعی شد: «نه تنها امنیت خاورمیانه تامین نشده بلکه بهخاطر برجام، امنیت اسرائیل هم مورد تهدید قرار گرفته است.»
وزیر خارجه آمریکا ایران را به فعالیتهای «بیثباتکننده» در سوریه، عراق، یمن و افغانستان متهم و ادعا کرد: «ایران بزرگترین حامی تروریسم در جهان است و پس از حوادث 11سپتامبر به رهبران القاعده پناه داده است.» مایک پمپئو که پیش از مذاکرات هستهای بارها خواستار بمباران تاسیسات هستهای ایران شده بود با رد انتقادها از دولت آمریکا بهخاطر خروج از برجام بهعنوان یکی از مهمترین دستاوردهای دیپلماتیک جهان، گفت: «آمریکا همچنان به دیپلماسی پایبند است، اما میخواهد جلوی نفوذ ایران در منطقه را بگیرد.» وزیر خارجه آمریکا در ادامه سخنانش به 4مسیر پیش رو در ادامه سیاستهای آمریکا در قبال ایران اشاره کرد و گفت که آمریکا پس از این نیز فشارهای مالی خود را به ایران ادامه خواهد داد و «تحریمهای جدید و بیسابقهای» را علیه تهران وضع خواهد کرد. او گفت که این تحریمها «بزرگترین تحریمهایی خواهند بود که در طول تاریخ اعمال شده است». پمپئو اعلام کرد که وزارت خارجه آمریکا در کنار وزارت دفاع این کشور تلاش خواهد کرد فعالیتهای نظامی ایران در منطقه خاورمیانه را مهار کند. او در این رابطه بار دیگر به مسئله امنیت رژیم اسرائیل اشاره کرد و گفت که آمریکا اجازه نمیدهد ایران و حزبالله، امنیت اسرائیل را به خطر بیندازند.
وزیر خارجه آمریکا همچنین به برنامه این کشور برای تقابل سایبری با ایران اشاره کرد و گفت: نیروهای آمریکایی در این زمینه بیش از پیش فعال خواهند شد. مایک پمپئو ایران را به نقض حقوق بشر متهم کرد و مدعی شد آمریکا برای احقاق حقوق مردم ایران، در کنار آنها خواهد بود. وزیر خارجه آمریکا در عین حال الگوی کرهشمالی را «الگوی خوبی» برای ایران توصیف کرد و گفت که کشورش آماده مذاکره با ایران است. او در تشریح چگونگی این مذاکرات گفت: «این مذاکرات دیگر درباره برجام نیست، بلکه درباره توافقی فراگیر با ایران خواهد بود.» پمپئو با اصرار بر خواستههای آمریکا از ایران، 12مورد را بهعنوان مطالبات دولت ترامپ مطرح کرد. توضیح ایران به آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره گذشته برنامه هستهای خود، تعطیلی تمامی تأسیسات آب سنگین، اجازه به آژانس انرژی اتمی برای بازرسی از هر نقطهای در کشور، توقف برنامه توسعه موشکهای بالستیک، آزادی زندانیان آمریکایی، مهار حزبالله و جهاد اسلامی فلسطین و پایان تهدیدهای نظامی علیه رژیم اسرائیل و عربستان بخشی از مطالباتی است که از سوی وزیر خارجه آمریکا مطرح شد. پمپئو بدون اشاره به حضور قدرتهای بزرگ ازجمله کشورهای اروپایی در توافق هستهای با ایران از دیگر کشورهای جهان ازجمله استرالیا، بحرین، کویت، هند و مصر خواست در مذاکرات جدید کنار آمریکا قرار گیرند.
واکنشها به سخنان وزیر خارجه آمریکا
ریچارد نفیو، مذاکرهکننده ارشد پیشین آمریکا با ایران: با این سخنان، آمریکا بهدنبال هیچ توافق جدیدی با ایران نیست. اینها شرایط آمریکا برای تسلیم ایران است. متحدان آمریکا هم قطعا با من هم نظر هستند. آنها کنار آمریکا نمیایستند.
مارتین ایندیاک، فرستاده ویژه سابق آمریکا در مذاکرات فلسطین و اسرائیل: استراتژی پمپئو در قبال ایران خام و سادهانگارانه است؛ شدیدترین تحریمها تا زمانی که ایران به پای ما بیفتد. شاید اگر همه کشورها کنار آمریکا قرار گیرند ممکن باشد اما هیچ دلیلی نمیبینم دیگر کشورها در کنار ما بایستند.
جان ولفستال، دستیار پیشین اوباما در امور هستهای: استراتژی جدی ترامپ در قبال ایران براساس یک فرضیه کاملا بیاساس شکل گرفته است؛ اینکه ایران در برابر فشارهای مالی تسلیم شود. دولت ترامپ حتی ما را به نزدیکی آنچه در برجام داشتیم هم نمیبرد. خروج ترامپ از برجام آمریکا را منزوی کرده است درحالیکه ایران کاملا به مفاد آن پایبند بود. روسیه و چین هم دیگر در کنار ما نیستند. وجهه ترامپ یک وجهه مسموم است؛ رهبران جهان دیگر او را جدی نمیگیرند.
باربارا اسلاوین، مدیر برنامه ایران در شورای آتلانتیک : وزیر خارجه آمریکا از پلنگ ایرانی نمیخواهد رفتارش را تغییر دهد، بلکه از او میخواهد برهای باشد تسلیم خواستههای آمریکا و رقبای منطقهای ایران یعنی عربستان، امارات و اسرائیل.