توفان دیپلماتیک در انتظار انگلیس
با افزایش احتمال انتخاب لیز تراس بهعنوان نخستوزیر انگلیس، مسئله تنش در روابط میان لندن با بروکسل و واشنگتن هم جدیتر شده است
با پایان یافتن مهلت رأیگیری داخلی اعضای حزب محافظهکار انگلیس برای انتخاب نخستوزیر بعدی، جانشین بوریس جانسون مستعفی، امروز معرفی خواهد شد. رقابت میان لیز تراس وزیر خارجه، و ریشی سوناک وزیر دارایی است. سوناک که ریشه هندی دارد درصورت انتخاب بهعنوان نخستوزیر، نخستین فردی است که با اصالت آسیایی بهعنوان رئیس دولت انگلیس برگزیده خواهد شد. در مقابل، لیز تراس درصورت پیروزی پس از مارگارت تاچر و ترزا می، سومین زنی است که بهعنوان نخستوزیر انگلیس معرفی میشود. در انگلیس رأیدهندگان به احزاب رأی میدهند و رهبر حزب، کرسی نخستوزیری را بهدست میگیرد. با استعفای بوریس جانسون از رهبری حزب محافظهکار، این برای دومین بار در تاریخ انگلیس است که نخستوزیر از طریق رأیگیری عمومی میان تمام اعضای حزب انتخاب میشود. 160هزار نفر از اعضای حزب محافظهکار امروز برای انتخاب رهبر حزب به پای صندوقهای رأی میروند؛ فردی که کرسی نخستوزیری را هم به دست خواهد گرفت. نظرسنجیها در شرایطی از پیشتازی لیز تراس حکایت دارد که اغلب ناظران با اشاره به اظهارنظرهای جنجالی او درباره روابط متحدان اروپایی و آمریکایی، پیشبینی میکنند که با ورود او به خانه شماره10 داونینگ، روابط لندن با بروکسل و واشنگتن وارد عصر پرتلاطمی خواهد شد.
گمانهزنی درباره سیاستهای آتی
در سال2021، سه هفته پس از اینکه لیز تراس بهعنوان دیپلمات ارشد انگلیس انتخاب شد در گردهمایی حزب محافظهکار گفت که کشورش نیازی ندارد تا برای جلب محبت آمریکا با کشورهای دیگر رقابت کند. او گفت که انگلیسیها نباید مثل یک نوجوان، نگران این باشند که ظاهرشان بهاندازه کافی جذاب نیست. سخنان او در آن زمان حضار را به خنده انداخت، اما او اکنون محتملترین گزینه برای جانشینی جانسون است و چنین سخنانی میتواند بهعنوان سرنخهایی از سیاستهای آینده او درنظر گرفته شود.
نیویورکتایمز در اینباره نوشته: تنشهای لندن و بروکسل همین حالا هم بر سر قوانین پیشنهادی لیز تراس درباره ترتیبات تجاری پس از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا (پسا برگزیت) با ایرلند شمالی بالا گرفته است. وعده او مبنی بر ارائه قانون جدید تجاری به پارلمان باعث شده تا این نگرانی در بروکسل و حتی واشنگتن ایجاد شود که تراس در مقام نخستوزیر قصد دارد تا یک جنگ تجاری آغاز کند. به همین دلیل جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، از مشاوران خود خواست تا نگرانی واشنگتن نسبت به قوانین و رویههای تجاری پسابرگزیت را به طرفهای اروپایی منتقل کنند. «لزلی وینجاموری»، مدیر برنامه آمریکا در مؤسسه تحقیقاتی چاوتهام میگوید: «روابط لندن با بروکسل و واشنگتن در مسیر خوبی قرار ندارد چون لیز تراس بهعنوان جدیترین گزینه نخستوزیری با رویکرد ضداتحادیه اروپایی خود عمیقا به برگزیت متعهد است. همچنین طیفی از سیاستمداران در لندن وجود دارند که نمیخواهند انگلیس به آمریکا وابسته باشد و لیز تراس در صدر آنان قرار دارد.»
تمرکز لیز تراس بر برگزیت باعث شده تا او بتواند درنظرسنجیها فاصله خود را با رقیبش، ریشی سوناک بیشتر کند. اما فارغ از اینکه چهکسی نخستوزیر بعدی خواهد بود فشارهای سیاسی در داخل، نخستوزیر بعدی را مجبور خواهد کرد که در اموری چون قوانین تجاری در ایرلند شمالی پس از برگزیت رویههای سختگیرانهای را در پیش بگیرد؛ روندی که به متشنجتر شدن روابط لندن با متحدانش ازجمله بروکسل و واشنگتن منجر خواهد شد.
توفان دیپلماتیک
نقش آینده انگلیس در مناسبات جهانی نیز از مباحث داغ این روزهای فضای سیاسی در لندن، بروکسل و واشنگتن است. انگلیس بهعنوان کشوری که از اتحادیه اروپا خارج شده میتواند بهدنبال توسعه روابط خود با قدرتهای بزرگی چون چین باشد. لندن مدتهاست که نقش خود را بهعنوان پل ارتباطی میان آمریکا و اروپا از دست داده و به بازیگری کمتر تأثیرگذار در مسائل جهانی چون جنگ اوکراین و روسیه تبدیل شده است. نیویورکتایمز نوشته: دولت بعدی انگلیس احتمالا در اموری چون مذاکرات هستهای ایران در کنار آمریکا خواهد ایستاد و همچون دولت جانسون که یکی از مشوقان اصلی دولت بایدن برای اعمال تحریمهای سختتر علیه روسیه بهدلیل جنگ اوکراین بود، از در پیش گرفتن رویکرد سختتر در قبال مسکو حمایت خواهد کرد. با این حال بیش از گذشته بر سیاستهای حمایتگرایانه و استقلال خود از اتحادیه اروپا و آمریکا تأکید خواهد کرد.
نیویورکتایمز مینویسد: جانسون بهرغم حمایت جنجالیاش از برگزیت، از حامیان دوآتیشه بهبود روابط لندن و واشنگتن بود. لیز تراس خلاف جانسون احترام کمی برای روابط ویژه انگلیس و آمریکا قائل است.»
ادبیات لیز تراس در امور مربوط به اروپا هم چندان دیپلماتیک نیست؛ بهعنوان مثال او زمانی در پاسخ به این پرسش که امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، دوست است یا دشمن، گفته بود: «هنوز هیچچیز مشخص نیست.» به همین دلیل است که دیپلماتها و ناظران سیاسی پیشبینی میکنند ورود احتمالی او به خانه شماره10 خیابان داونینگ، روابط انگلیس با آمریکا و حتی فراتر از آن، با اروپا را وارد دوره دشواری خواهد کرد.