جبران 12درصدی نیاز مسکن تهران

محمد سرابی-روزنامه‌نگار

پروژه‌های خانه‌سازی شهرداری تهران در حال اجراست تا بخشی از نیاز مسکن شهروندان به‌خصوص زوج‌های جوان و قشر متوسط به پایین اقتصادی جامعه  جبران شود.برای همین مدیریت شهری وارد گود تامین مسکن شده تا هم از یکسو با ارائه تسهیلات ویژه، راه برای خانه‌دارشدن عده‌ای که در آرزوی داشتن سقف دائم بالای سر هستند، برآورده شود و از سوی دیگر، بافت فرسوده شهر تهران، جان تازه بگیرد و نوساز شود.
قرارگاه مسکن شهرداری تهران نیز در این راستا تشکیل شده که نتیجه‌اش کلنگ‌زنی پروژه‌های ساخت خانه در چند منطقه طی ماه اخیر بوده است. بافت فرسوده داخل شهر‌، زمین‌های رها شده و حاشیه شهر برای ساخت خانه انتخاب شده‌اند و طرح‌ها همچنان در حال پیشرفت هستند. علیرضا زاکانی نیز دیروز در جلسه شورای اسلامی شهر تهران، به چرایی ورود شهرداری به بحث ساخت مسکن مورد نیاز شهر اشاره کرد و سپس بخشی از اقدامات انجام شده را شرح داد. علیرضا زاکانی از نیاز به یک میلیون واحد مسکونی در پایتخت گفت و حالا طبق برنامه‌های پیش‌بینی شده، تلاش می‌شود تا امسال دست‌کم 12درصد از این نیاز جبران شود. نکته اینجاست که قرار شده واحدهای مسکونی قرارگاه مسکن، عمدتا برای محدوده‌های مرکزی و جنوبی شهر، احداث شود.
آخرین کلنگ‌زنی شهرداری تهران برای ساخت مسکن‌های جدید استطاعت‌پذیر، اسفندماه سال گذشته در پروژه 800واحدی باغ آذری بود. برای ارزیابی تأثیر این ساخت‌وساز‌ها باید دید که در نهایت چه تعداد خانه در تهران ساخته می‌شود؟ مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «در قرارگاه تامین مسکن شهرداری تهران در برنامه 1401ساخت حداقل 120هزار واحد پیش‌بینی شده است و در کنار آن چشم‌انداز 180هزار واحدی هم داریم. این 120هزار واحد براساس توزیع منطقه‌ای انجام شده است که چقدر در بافت فرسوده، چقدر در پلاک‌های کم دوام، چقدر در اراضی و عرصه‌های رها شده و چقدر به‌صورت پروژه‌های ویژه در مناطق ساخته شود.»  کاوه حاج‌علی‌اکبری با اشاره به طرح‌های خانه‌سازی در زمین‌های متعلق به شهرداری می‌گوید: «بخشی از پروژه‌هایی که سازمان نوسازی برای آن قرارداد بست، در دست اجراست و عملیات ساختمانی آن انجام می‌شود. برای بخش باقیمانده هم در حال اخذ مجوز از شهرداری‌های مناطق و تهیه نقشه‌های اجرایی هستیم که کار ساخت آن هم تا پایان تیرماه شروع خواهد شد.» طرح‌های ساختمانی شهرداری به‌صورت آپارتمان‌‌سازی‌های محدود 10و 20واحدی نیستند و معمولا شامل بیشتر از 200واحد می‌شوند. از نظر فنی حدود 2سال طول می‌کشد تا این پروژه‌ها به پایان برسند به همین دلیل تا پایان سال 1402به‌تدریج واحد‌ها به بهره‌برداری خواهند رسید.

انبوه‌سازان
بیشتر زمین‌هایی که برای خانه‌سازی انتخاب شده‌اند مالک خصوصی یا سازمانی دارد ولی به‌دلیل رویکرد انقباضی برنامه‌های توسعه، تا به امروز امکان ساخت‌وساز در این محدوده‌ها و بهره‌گیری از آنها برای پاسخ ‌دادن به نیاز‌های مسکونی شهر فراهم نبود. آیا ساختمان‌سازی‌‌های قرارگاه مسکن با طرح‌های توسعه شهری مانند طرح تفصیلی شهر تهران (مصوب 1391) مغایرت ندارد؟
حاجی علی‌اکبری با تأکید براینکه طرح‌های توسعه - تحت شرایطی - قابل اصلاح هستند، می‌گوید:
« این موضوع عجیبی نیست که طرح‌ها در طول زمان بازبینی شوند اما باید دقیقا مراحل قانونی تصویب را طی کنند. مانند اینکه باید در کمیسیون ماده 5(مسئول بررسی تغییرات طرح‌های تفصیلی) تصویب شوند. اگر هم واجد مغایرت اساسی تشخیص داده شوند به شورای‌عالی معماری و شهرسازی ارجاع داده می‌شوند. طرح های جدید خانه‌سازی در کمیسیون  ماده 5 و شورای‌عالی معماری و شهرسازی تصویب شده و در سامانه طرح تفصیلی قرار گرفته است. امروز همه مالکانی که در این محدوده هستند می‌توانند طبق ضوابط اقدام به ساخت‌وساز کنند. درمورد کوره‌پز‌خانه‌ها هم طرح آماده و در کمیسیون ماده 5تنظیم و به شورای‌عالی معماری و شهرسازی ارسال شده است.» برخی از پادگان‌های نظامی هم با اهدای قسمتی از عرصه و فضای سبز خود به استفاده عمومی به‌صورت بوستان، توانسته‌اند مجوز ساخت خانه در بخش دیگر را دریافت کنند.   یک جنبه دیگر از تسهیلگری‌ شهرداری تهران در زمینه ساخت مسکن این است که با تأکید شهردار تهران در پروژه‌هایی که ممکن باشد، عوارض شهرداری به‌صورت واحد‌های مسکونی و نه پرداخت وجه از سازنده دریافت شود. این کار هزینه‌های اولیه را کاهش می‌دهد زیرا مالک نیاز ندارد که در ابتدای اجرای پروژه پولی پرداخت کند.