توفان وحشت در بازار ارزهای دیجیتال

ساسان شادمان منفرد- روزنامه‌نگار

قیمت بیت‌کوین به پایین‌ترین حد خود از سال 2020سقوط کرد. کوین‌بیس، صرافی بزرگ ارزهای دیجیتال، ارزش خود را کاهش داد. یک ارز دیجیتال که خود را به‌عنوان یک وسیله مبادله پایدار معرفی می‌کرد، سقوط کرد و بیش از 300میلیارد دلار در اثر سقوط قیمت ارزهای دیجیتال حذف شد.
به گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز، دنیای کریپتو در این هفته در یک فروپاشی کامل قرار گرفت که به‌صورت گرافیکی خطرات ارزهای دیجیتال آزمایشی و کنترل‌نشده را نشان داد. حتی در شرایطی که افراد مشهور و غول‌های فناوری مانند ایلان‌ماسک درباره ارزهای دیجیتال صحبت کرده‌اند، کاهش شتابان ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین و اتر نشان می‌دهد که در برخی موارد 2 سال، سود مالی می‌تواند یک شبه ناپدید شود.
این لحظه وحشتناک‌ترین وضعیت در ارزهای دیجیتال از زمان سقوط 80درصدی بیت‌کوین در سال 2018بود. اما این بار، کاهش قیمت‌ها تأثیر گسترده‌تری دارد، زیرا افراد و مؤسسات بیشتری این ارزها را در اختیار دارند. منتقدان گفته‌اند که این سقوط مدت‌ها به تعویق افتاده بود، درحالی‌که برخی از معامله‌گران شرایط هشدار و ترس را با شروع بحران مالی 2008مقایسه کرده‌اند.
«دان دولف»، یک تحلیلگر که شرکت‌های رمزارز و فناوری مالی در گروه میزوهو را پوشش می‌دهد، در این خصوص گفت: «این مانند طوفان کامل است.»
براساس نظرسنجی مرکز تحقیقات پیو (Pew)، در طول همه‌گیری ویروس کرونا، مردم به سمت ارزهای دیجیتال هجوم آوردند، به‌طوری که هم‌اکنون 16درصد از آمریکایی‌ها صاحب این ارزها هستند که این رقم در سال 2015تنها یک درصد بود. بانک‌های بزرگی مانند North Trust و Bank of America نیز همراه با صندوق‌های پوشش ریسک، برای کاهش بدهی سرمایه‌گذاری روی ارزهای دیجیتال استفاده کردند.

ضررهای هنگفت تازه‌واردها
سرمایه‌گذاران اولیه هنوز احتمالا در موقعیت ایده‌آلی هستند. اما کاهش سریع این هفته به‌ویژه برای سرمایه‌گذارانی که در زمان افزایش قیمت‌ها در سال گذشته، ارزهای دیجیتال خریداری کرده‌اند، بد بوده است.
سقوط ارزهای دیجیتال بخشی از عقب‌نشینی گسترده‌تر از دارایی‌های پرخطر بوده که ناشی از افزایش نرخ‌های بهره، تورم و عدم‌اطمینان اقتصادی ناشی از عملیات روسیه در اوکراین است. این عوامل به‌اصطلاح خماری همه‌گیر را تشدید کرده است که با بازگشت زندگی به حالت عادی در ایالات متحده شروع شد و به قیمت سهام شرکت‌هایی مانند زوم و نتفلیکس که در طول قرنطینه رشد می‌کردند، آسیب وارد کرد. اما کاهش ارزش ارزهای دیجیتال شدیدتر از سقوط گسترده‌تر در بازار سهام است. درحالی‌که S&P 500امسال تاکنون 18درصد کاهش داشته است، قیمت بیت‌کوین در همین دوره 40درصد کاهش یافته است. تنها در یک هفته گذشته، بیت‌کوین 20درصد در مقایسه با کاهش 5درصدی S&P 500سقوط کرده است.
مدت زمان فروپاشی بازار رمزارزها مشخص نیست. قیمت ارزهای دیجیتال معمولا از زیان‌های عمده به حالت قبل بازگشته است، اگرچه در برخی موارد چندین سال طول کشید تا به اوج‌های جدید برسد.
خاستگاه ارزهای دیجیتال به سال2008بازمی‌گردد، زمانی که شخصیتی پنهان به نام «ساتوشی‌ناکاموتو» بیت‌کوین را ایجاد کرد. ارز مجازی به‌عنوان یک جایگزین غیرمتمرکز برای سیستم مالی سنتی به تصویر کشیده شد. طرفداران بیت‌کوین به جای اتکا به دروازه‌بانانی مانند بانک‌ها برای تسهیل تجارت، ترجیح دادند که تراکنش‌ها را بین خود انجام دهند و هر یک را در دفتر کل مشترکی به نام بلاک‌چین ثبت کنند.

اشکال مختلف رمز ارز
رهبران برجسته فناوری ازجمله ایلان ماسک، جک دورسی، بنیانگذار توییتر و مارک آندریسن، یک سرمایه‌گذار، این فناوری را درحالی‌که از یک کنجکاوی جدید به یک جنبش فرقه‌مانند تبدیل شد، پذیرفتند. ارزش ارزهای دیجیتال منفجر شد و دسته جدیدی از میلیاردرهای رمزارزی را به‌وجود آورد. سایر اشکال ارزهای دیجیتال، ازجمله اتر و دوج‌کوین، توجه عموم را به‌خود جلب کردند، به‌ویژه در این همه‌گیری، زمانی که پول نقد اضافی در سیستم مالی مردم را به تجارت روزانه برای سرگرمی سوق داد. قیمت ارزهای دیجیتال در اواخر سال میلادی گذشته به اوج خود رسید و از آن زمان با افزایش نگرانی‌ها نسبت به اقتصاد، کاهش یافته است، اما در این هفته زمانی که TerraUSD، یک استیبل‌کوین، سقوط کرد، بحران شتاب بیشتری به‌خود گرفت. استیبل‌کوین‌ها که قرار است وسیله مبادله مطمئن‌تری باشند، معمولاً به دارایی‌های باثباتی مانند دلار آمریکا متصل می‌شوند و درنظر گرفته شده‌اند که در ارزش نوسان نداشته باشند. بسیاری از معامله‌گران از آنها برای خرید ارزهای دیجیتال دیگر استفاده می‌کنند. TerraUSD از حمایت شرکت‌های معتبر سرمایه‌گذاری خطرپذیر، ازجمله Arrington Capital و Lightspeed Venture Partners برخوردار بود که ده‌ها میلیون دلار برای تامین مالی پروژه‌های مربوط به ارزهای دیجیتال ساخته‌شده براساس این ارز سرمایه‌گذاری کردند. کاتلین بریتمن، یکی از بنیانگذاران ارز دیجیتال «تزوس»، گفت:«این احساس کاذبی از امنیت به افرادی داد که ممکن است از این چیزها اطلاع نداشته باشند.» اما TerraUSD با پول نقد، خزانه‌داری یا سایر دارایی‌های سنتی پشتیبانی نمی‌شد. در عوض، پایداری فرضی خود را از الگوریتم‌هایی که ارزش آن را به یک ارز دیجیتال خواهر به نام لونا مرتبط می‌کردند، به‌دست آورد. این هفته، ارز دیجیتال لونا تقریبا تمام ارزش خود را از دست داد. این موضوع بلافاصله تأثیر منفی بر TerraUSD داشت که در روز چهارشنبه گذشته به کمترین میزان خود یعنی 23سنت رسید. با وحشت سرمایه‌گذاران، تتر، محبوب‌ترین استیبل‌کوین و محور معاملات ارزهای دیجیتال، نیز از یک دلار خود متزلزل شد. تتر قبل از بهبودی تا 0.95دلار کاهش یافت. این نوسانات به سرعت توجه را در واشنگتن جلب کرد؛ جایی که استیبل‌کوین‌ها در رادار رگولاتورها قرار داشتند. پاییز گذشته، وزارت خزانه‌داری گزارشی منتشر کرد که در آن از کنگره خواست قوانینی برای اکوسیستم استیبل‌کوین‌ها تدوین کند. جانت یلن، وزیر خزانه‌داری در جلسه استماع کنگره گفت:«ما واقعا به یک چارچوب نظارتی نیاز داریم. در چند روز گذشته، یک نمایش واقعی از خطرات داشته‌ایم. استیبل‌کوین‌ها همان ریسک‌هایی را ارائه می‌کنند که قرن‌هاست در ارتباط با عملیات بانکی می‌شناسیم.» بخش‌های دیگر اکوسیستم کریپتو در همان زمان ضعیف شد. روز سه‌شنبه گذشته، کوین‌بیس، یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های ارزهای دیجیتال، ۴۳۰میلیون دلار ضرر 3ماهه را گزارش کرد و گفت که بیش از 2 میلیون کاربر فعال را از دست داده است. قیمت سهام این شرکت از زمان نخستین حضور پیروزمندانه آن در بازار در آوریل 2021میلادی، 82درصد سقوط کرده است. برایان آرمسترانگ، مدیر اجرایی کوین‌بیس، تلاش کرد تا به مشتریان در توییتر اطمینان دهد که این شرکت در خطر ورشکستگی نیست؛ این مهم پس از آن اتفاق افتاد که مواردی درخصوص مالکیت دارایی‌های این صرافی افشا شده و موجبات وحشت کاربران را فراهم آورد.

مکث
سقوط میلیاردی
پس از ریزش 99.99درصدی قیمت ارز دیجیتال لونا، «چانگ پنگ ژائو»، مدیرعامل صرافی دیجیتال بایننس توییتی را منتشر و در آن اعلام کرد که این صرافی دیجیتال که از سرمایه‌گذاری خود در لونا سود فراوانی کسب کرده بود، اکنون تقریبا تمامی آن را از دست داده است. بر همین اساس، سرمایه یک میلیارد و 600میلیون دلاری این صرافی در این ارز دیجیتال حالا فقط حدود 3هزار و 400دلار ارزش دارد! این صرافی در سال2018با دریافت 15میلیون توکن لونا، 3میلیون دلار در اکوسیستم Terra سرمایه‌گذاری کرد.