اشتغالزایی با کشت گیاهان دارویی

آذر خسروانیان| شیراز - خبرنگار:

این روزها که بحران آب از مشکلات اصلی فارس به شمار می‌رود، بازار کشت گیاهان دارویی اهمیت ویژه‌ای یافته است. پهنه وسیع کوهپایه‌های زاگرس در استان چهار اقلیم فارس و رویش گیاهان دارویی فرصتی مناسب برای توسعه کشت گیاهان دارویی و عرضه آن به بازارهای داخلی و خارجی است. 

با ظهور داروهای شیمیایی و بیولوژیک، نقش و اهمیت گیاهان دارویی در تأمین سلامت بشر به فراموشی سپرده شد، اما با گذشت زمان، استفاده از این نوع گیاهان باز هم مورد توجه قرار گرفت. گیاهان دارویی به دلیل ماهیت طبیعی با بدن سازگاری بهتر و بیشتری دارند و در اکثر مواقع فاقد عوارض بوده و به ویژه در موارد مصرف طولانی و در بیماری‌های مزمن بسیار مناسب هستند، همچنین عوارض جانبی فراوان داروهای شیمیایی و ناتوانی پزشکی کلاسیک در درمان بیماری‌های مزمن شامل آسم، دیابت، روماتیسم و فشار خون از دلایل گرایش مردم به این گیاهان محسوب می‌شود. 

کشت گیاهان دارویی به آبیاری مختصری نیاز دارد و می‌تواند در حفظ منابع آب زیرزمینی که وضعیت نگران کننده‌ای دارند، مؤثر باشد. استان فارس در زمینه تنوع گیاهان دارویی مقام نخست کشور را دارد و از این گیاهان برای کشت جایگزین محصولات پر آب در مناطق مستعد بهره‌برداری فراوانی شده است.


150 گونه گیاه دارویی در فارس

 معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس در خصوص اراضی زیر کشت گیاهان دارویی در استان می‌گوید: بیش از ۱۵۰ گونه گیاه دارویی در عرصه‌های منابع طبیعی فارس کشت می‌شود که بیش از ۵۰ مورد از این گیاهان دارویی نظیر آنقوزه، باریجه، گون و کتیرا ویژه استان به شمار می‌روند.
«عبدالحسین یوسفی» از تشکیل تعاونی در قالب طرح‌های منابع طبیعی خبر می‌دهد و می‌افزاید: بعد از شناسایی اقلام گیاهان دارویی ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی مستعد کشت در فارس مشخص شده است.

یوسفی به گستردگی طرح کشت گیاهان دارویی اشاره می‌کند و می‌افزاید: در این راستا شهرستان‌های مختلف بنا به موقعیت و پراکندگی زیر کشت گیاهان دارویی بومی رفته‌اند.
وی معتقد است: اصل موفقیت این طرح، مرهون مشارکت مردمی همراه با آموزش و ترویج بوده و نمونه این همکاری، کاشت و توسعه گل محمدی در شهرستان داراب و تولید و توزیع بیش از هزار نهال و قلمه گیاهان دارویی از جمله رزماری، ژرانیوم، مورد، کنار، نعنا و..... با استفاده از امکانات نهالستان ممسنی توسط بخش خصوصی است.

یوسفی اضافه می‌کند: در زمینه تأسیس و راه‌اندازی 2 پایلوت گیاهان دارویی برای بازدید دانشجویان و علاقه‌مندان و پیگیری و احداث باغ گیاهان دارویی در شیراز و برگزاری جشنواره گل نرگس در شهرستان کازرون نیز اقدام شده است.


 بهره برداری اقتصادی و صادرات

 معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس در مورد بهره برداری اقتصادی و صادرات گیاهان دارویی استان در ۵ سال گذشته می‌گوید: در این بازه زمانی ۵۰ تن محصول به ارزش حدود ۲۵۰ میلیارد ریال صادر شده است که رقم قابل توجهی به شمار می‌رود.
یوسفی با اشاره به اینکه برای بیش از ۵۰۰ نفر در سال اشتغالزایی شده است، می‌افزاید: به منظور ایجاد اشتغال و ارزآوری طی ۵ سال گذشته برخی محصولات جنگلی و مرتعی به ارزش 25 میلیون دلار توسط بخش خصوصی به کشورهای فرانسه، آلمان، هند، افغانستان و کشورهای حوزه خلیج فارس صادر شده است.


 اهمیت کشت گیاهان دارویی

 معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری در خصوص اهمیت گیاهان دارویی در فارس می‌گوید: کشت و توسعه گیاهان دارویی به صورت کاملاً ارگانیک است که در تأمین بخشی از منابع دارویی صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یوسفی اضافه می‌کند: کشت گیاهان دارویی با توجه به بحران خشکسالی و در مقایسه با دیگر محصولات کشاورزی به لحاظ مصرف آب به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی توسعه ملی در کشور مورد توجه قرار گرفته است.
وی ادامه می‌دهد: توجه به کشت گیاهان دارویی باعث توسعه پایدار، اشتغالزایی، امنیت غذایی، خودکفایی دارویی و حفاظت از محیط زیست خواهد شد.

یوسفی در خصوص تولید گیاهان دارویی می‌گوید: گیاهان دارویی در عرصه‌های طبیعی فارس به صورت خودرو رشد می‌کنند که بر اساس طرح و قرارداد توسط افراد محلی و دامداران برداشت می‌شوند.
وی می‌افزاید: بخشی دیگر از این گیاهان نیز در قالب واگذاری اراضی ملی از طریق ماده ۳ کاشت، حفاظت و برداشت می‌شود. یوسفی به مزایای کشت گیاهان دارویی اشاره و اضافه می‌کند: گیاهان دارویی و صنعتی در عرصه‌های طبیعی به صورت دیم کشت می‌شود که این گونه کشت باعث رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال می‌شود.


ارزش افزوده گیاهان دارویی

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در خصوص ارزش افزوده گیاهان دارویی می‌گوید: خام‌فروشی گیاهان دارویی ارزش افزوده‌ای برای فارس ندارد. «عبدالحسین‌یوسفی» ادامه می‌دهد: متاسفانه در حال حاضر عمده گیاهان دارویی به صورت خام از کشور خارج می‌شوند که در این شرایط ارزش افزوده چندانی حاصل نمی‌شود. وی بر ضرورت گسترش زمینه کشت گیاهان دارویی تاکید می‌کند و می‌گوید: در صورت ایجاد مراکز تحقیقاتی و فراهم کردن زیرساخت‌های مناسب با همکاری سایر ارگان‌ها و نهادهای مربوطه، همچنین با سرمایه گذاری بخش خصوصی می‌توان از مزیت‌های اقتصادی، ارزش آفرینی و اشتغالزایی قابل توجهی در این حوزه برخوردار شد