از مدارس شیشه‌ای تا شهریه‌های کمرشکن

دریافت هزینه‌های ثبت‌نام در مدارس غیردولتی با حرف و حدیث‌های زیادی در سال‌های گذشته همراه بوده‎؛ از تأکید بر قانون آموزش رایگان همگانی گرفته تا ایجاد فرصت‌های برابر و عدالت آموزشی. بیش از 15میلیون دانش‌آموز، امسال هم برای آغاز ثبت‌نام در مدارس آماده می‌شوند؛ درحالی‌که هنوز ابلاغیه رسمی‌ برای شهریه مدارس غیرانتفاعی از طرف آموزش و پرورش اعلام نشده است. «مدارس شیشه‌ای» عبارتی است که رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی وزارت آموزش و پرورش برای صحبت درباره شهریه مدارس از آن استفاده کرد. احمد محمودزاده گفت: «همانطور که شفافیت، شعار دولت سیزدهم نیز هست، فرایندهای تعلیم و تربیت در مدارس غیردولتی هم باید شفاف باشد.» وی از مشخص شدن شهریه سال تحصیلی آتی مدارس غیردولتی در اردیبهشت‌ماه خبر داد. محمودزاده تأکید کرد: «مردم باید احساس کنند که مدارس غیردولتی شفاف عمل می‌کنند و عملکرد آنها قابل بررسی و در معرض دید عموم است. باید مشخص باشد که دقیقا قرار است چه میزان شهریه دریافت کنند و این شهریه برای چه اموری صرف می‌شود.» شهریه مدارس غیردولتی هنوز اعلام رسمی نشده و به‌گفته رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی وزارت آموزش ‌و پرورش، بخشنامه مربوط به تعیین شهریه ارسال شده و فرایندهای مربوط از سوی مؤسسان در حال انجام است؛ شهریه به‌زودی و در اردیبهشت ماه نهایی و اعلام می‌شود.

افزایش 30تا 50درصدی شهریه‌ها
ثبت‌نام در مدارس غیرانتفاعی آغاز شده و با وجود عدم‌اعلام شهریه‌ها از طرف آموزش و پرورش، زمزمه‌هایی از افزایش 30تا 50درصدی شهریه برخی مدارس غیرانتفاعی به گوش می‌رسد. «شهروندآنلاین» در گزارشی، از افزایش حدود 13میلیونی در هزینه شهریه برخی مدارس نوشت: «یکی از والدینی هم که دانش‌آموزش در مدرسه (م) درس می‌خواند افزایش قیمت مدرسه را چند برابر عنوان می‌کند و توضیح می‌دهد که باید برای فرزندش که در مقطع دوره اول دبیرستان درس می‌خواند امسال 13میلیون بیشتر بپردازد؛ یعنی سال گذشته شهریه مدرسه 22میلیون تومان بوده و امسال هزینه را مدرسه 35میلیون تومان اعلام کرده است. او توضیح می‌دهد که کیفیت و شیوه تدریس در مدرسه آنقدر پایین آمده است که برخی مجبور شده‌اند برای دانش‌آموزان‌شان معلم خصوصی بگیرند. در دوره‌ای که بچه‌ها مجبور بودند آنلاین درس بخوانند نیز هیچ نظارتی بر این کلاس‌ها وجود نداشت.» گرچه رقم دریافتی شهریه‌ها در مدارس غیردولتی این روزها «توافقی و به‌صورت پیش‌ثبت‌نام» اعلام می‌شود، اما معمولا برگشت مازاد شهریه‌ از طرف این مدارس اتفاق نمی‌افتد.

محاسبه شهریه‌ها
طبق اعلام سعید صالح، مدیرکل مدارس و مراکز غیردولتی، سازوکار مشخصی برای تعیین میزان شهریه پرداختی هر مقطع تحصیلی وجود دارد؛ مثلا شهریه پیش‌دبستانی‌های ضمیمه مدارس ابتدایی غیردولتی 80درصد شهریه دوره ابتدایی همان مدرسه تعیین می‌شود. شهریه پیش‌دبستانی‌های غیردولتی دایر در فضای مازاد مدارس دولتی نیز مطابق الگوی تعیین شهریه و از طریق سامانه مشارکت‌ها محاسبه می‌شود. این عدد نباید از 70درصد میانگین شهریه پیش‌دبستانی‌های مستقل غیردولتی آن منطقه بیشتر باشد. شهریه پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه نظری و مهارتی با ضریب افزایش 15درصد شهریه پایه دهم و یازدهم همان مدرسه محاسبه می‌شود. البته شهریه پایه برای مدارس، با توجه به کیفیت خدمات آموزشی‌ای که ارائه می‌کنند هم از طرف آموزش و پرورش ابلاغ می‌شود. والدین می‌توانند درصورت مواجه شدن با شهریه‌های نجومی و خارج از هزینه‌های مصوب شورای‌عالی آموزش و پرورش، به آموزش و پرورش استان یا شهرستان یا منطقه مراجعه و طرح شکایت کنند. این الگوی مصوب برای ساعات فوق‌برنامه درسی هم هزینه‌های مشخصی را تعیین کرده است. این مصوبات شامل پیش‌دبستانی‌ها هم می‌شود و مؤسسان این مراکز ملزم به ثبت اطلاعات پرداختی حقوقی، وضعیت بیمه و... پرسنل و دانش‌آموزان خود هستند.