ثبت تورم زیر 40‌درصد؛ پس از 12‌ماه

نرخ تورم سالانه در پایان فروردین 1401 پس از 12ماه به زیر 40درصد رسید و عدد 39.2 درصد را ثبت کرد. این رقم نسبت به اسفند سال گذشته یک درصد کاهش یافته است، اما نسبت به فروردین سال گذشته  3دهم درصد افزایش را نشان می‌دهد. طبق گزارش مرکز آمار ایران، همچنین نرخ تورم نقطه به نقطه پس از 7 ماه روند نزولی، در فروردین‌ماه باز هم افزایشی شد و با 9دهم واحد درصد رشد نسبت به اسفندماه سال گذشته به 35.6درصد رسید. به این ترتیب، نرخ تورم ماهانه با رشد 3.3 درصد مواجه شد که بالاترین سرعت رشد تورم در 6 ماه اخیر به حساب می‌آید.

نهم، در دنیا
بررسی همشهری نشان می‌دهد؛ ایران در رتبه 9 جدول تورم دنیا پس از ونزوئلا، سودان، لبنان، سوریه، زیمبابوه، سورینام، آرژانتین و ترکیه قرار دارد.  پیش از این بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده بودند نرخ تورم در سال جاری میلادی در ایران روند نزولی را تجربه می‌کند. دولت ایران امیدوار است که نرخ تورم را در سال جاری به محدوده زیر 25 درصد برساند؛ هرچند پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم در پایان سال جاری به زیر 30درصد نرسد.

تورم در اولین ماه قرن
مرکز آمار ایران در اولین گزارش خود از روند نرخ تورم در نخستین ماه قرن جدید خورشیدی اعلام کرد در فروردین 1401 خانوارهای ایرانی به طور میانگین 35.6 درصد بیشتر از فروردین سال گذشته برای خرید یک سبد کالاها و خدمات یکسان پول پرداخت کرده‌اند و نرخ تورم نقطه به نقطه در ماه گذشته در مقایسه با ماه قبل آن با 9دهم درصد رشد مواجه شده است. نکته قابل تامل اینکه نرخ تورم نقطه به نقطه شهری با رشدی 7دهم درصدی به 35.2درصد رسیده، اما در نقاط روستایی نرخ تورم نقطه‌ای با رشدی 1.4درصد مواجه شده و عدد 37.2درصد را ثبت کرده است. به این ترتیب رشد تورم نقطه به نقطه در نقاط روستایی دوبرابر نقاط شهری برآورد شده است. این گزارش می‌افزاید: سرعت رشد تورم در فروردین امسال به 3.3 درصد رسیده که نسبت به اسفندماه امسال 2‌واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. به‌گفته مرکز آمار، تورم ماهانه گروه عمده کالاهای خوراکی به اضافه دخانیات در ماه گذشته 4.9 واحد درصد و در کالاهای غیرخوراکی و خدمات هم 2.5 واحد درصد بوده است. افزون بر این، نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری از نظر مرکز آمار 3.2 درصد بوده که رشدی 2درصدی نسبت به ماه قبل را به تصویر می‌کشد و برای خانوارهای روستایی این نرخ 4درصد بوده که رشدی 2.4 درصدی نسبت به اسفند‌ماه داشته است.

کاهش فشار تورم بر مردم
تنها نهاد رسمی که اجازه انتشار نرخ تورم را دارد، اعلام کرده نرخ تورم سالانه در فروردین 1401 برای خانوارهای ایرانی 39.2درصد بوده که نسبت به اسفند  سال گذشته یک درصد کاهش داشته است. مرکز آمار می‌گوید: خانوارهای شهری ایران در فروردین امسال با تورم سالانه 38.7 درصد مواجه شده‌اند که نسبت به اسفند پارسال یک‌درصد کمتر شده و در بین خانوارهای روستایی نرخ تورم سالانه 41.6 درصد بوده که نسبت به پایان سال گذشته افتی 1.2 درصدی را نشان می‌دهد. با این حال شکاف نرخ تورم سالانه بین نقاط شهری و روستایی 2.9 درصد برآورد شده است.

چرا تورم سرعت گرفت؟
این گزارش می‌افزاید: در گروه عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات، بیشترین افزایش قیمت در فروردین امسال نسبت به اسفند پارسال ناشی از رشد قیمت گروه میوه و خشکبار و همچنین گروه سبزیجات عمدتا ناشی از جهش قیمت گوجه‌فرنگی، خیار و بادمجان بوده و در گروه قند و شیرینی هم قیمت قند، شکر و نبات هم رشد داشته است. در گروه کالاهای غیر خوراکی و خدمات هم هزینه اقامت در هتل، حق بیمه خودروی سواری و افزایش بهای طلای 18 عیار و همچنین بالارفتن نرخ خدمات انواع خودرو و تعمیرات آن باعث رشد تورم ماهانه شده است. به نظر می‌رسد دلیل عمده رشد تورم ماهانه در فروردین امسال ناشی از رشد تقاضای ناشی از تعطیلات سال جدید بوده است.

فشار تورم بر سفره فقرا
در یک برآیند کلی دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در فروردین امسال در بین دهک‌های مختلف هزینه‌ای از 38.1 درصد برای دهک نهم تا 41.7 درصد برای دهک اول نوسان داشته که نشان می‌دهد همچنان فشار تورم روی دهک‌های فقیرتر جامعه بیشتر از دهک برخوردار است. دلیل حفظ این فشار تورم عمدتا ناشی از سهم کالاهای خوراکی و آشامیدنی در سبد هزینه‌های دهک‌های پایین جامعه است و رشد قیمت کالاهای خوراکی و آشامیدنی باعث می‌شود تا این دهک‌ها فشار بیشتری را تحمل کنند. بر اساس داده‌های رسمی تورم ماهانه در بین فقیرترین دهک جامعه 3.7 درصد بوده؛ درحالی‌که غنی‌ترین قشر جامعه تورم ماهانه 3.2 درصدی را تحمل کرده و نرخ تورم ماهانه کالاهای خوراکی و آشامیدنی در بین دهک‌های مختلف جامعه بین 4.8 درصد تا 4.9 درصد حفظ شده است.

فاصله زیاد تا تورم هدف
سید ابراهیم رئیسی در برنامه اقتصادی‌اش اعلام کرده بود در سال 1402 نرخ تورم را به کمتر از نصف سال 1399 می‌رساند و در سال‌های بعد یعنی 2سال پایانی دولتش نرخ تورم را به سمت یک‌رقمی شدن سوق می‌دهد. نرخ تورم در پایان اسفند سال 99 بر اساس اعلام مرکز آمار ایران 36.4 درصد و در پایان سال گذشته 40.2 درصد بوده است. به این ترتیب در 11ماه باقیمانده انتظار می‌رود که دولت بتواند نرخ تورم را به 18.2 درصد برساند. دولت برای رسیدن به این هدف باید سیاست‌های اقتصادی سختگیرانه‌ای را برای کنترل پایه پولی و نرخ رشد نقدینگی در پیش گرفته و جلوی انبساط ترازنامه بانک‌ها و فشار کسری بودجه دولت بر بانک مرکزی را نیز بگیرد. هرچند رسیدن به نرخ تورم هدف بسیار سخت و پیچیده به نظر می‌رسد، اما عزم مردان اقتصادی دولت نشان داده آنها تلاش می‌کنند تا پیروز میدان جنگ با تورم شوند. آیا در 11ماه باقیمانده نرخ تورم 22درصد کاهش می‌یابد؟