گزارش
گزارش میدانی از نتایج طرح ساماندهی روددره فرحزاد توسط شهرداری تهران
فرحزاد اعتیاد را ترک کرد
اهالی محله فرحزاد نگران بازگشت معتادان هستند و شهرداری وعده داده که در سال آینده این دره را تبدیل به اکوپارک می‌کند
محمد سرابی، خبر‌نگار
دره فرحزاد پاکسازی شده است، آلونک‌های معتادها تخریب و خودشان هم منتقل شده‌اند، زباله‌ها جمع‌آوری و بعضی از ساخت‌وساز‌های غیرمجاز تخریب شده، اما فرحزادی‌ها مثل گذشته 2نگرانی اصلی دارند؛ خانه‌هایی که سند ندارند و دره‌‌ای که سال‌های سال پاتوق معتادها بوده است. اهالی فرحزاد بار‌ها جمع‌آوری معتادان را دیده‌اند و اینکه بعد از مدتی دره به شکل سابقش بازگشته است، اما این بار شهرداری با همکاری دستگاه‌های دیگر ازجمله استانداری، فرمانداری، نیروی انتظامی و سازمان بهزیستی جدی‌تر از همیشه پا در میدان گذاشته تا یکی از نقاط بکر پایتخت جانی تازه بگیرد.
از میدان اصلی فرحزاد با کمی پیاده‌روی می‌شود رستوران‌ها و مغازه‌ها را رد کرد و به کناره رودخانه رسید. در سمت شرق دره خانه‌های فرسوده کوچک و بزرگ و در سمت غرب آپارتمان‌های نوساز چند طبقه قرار دارند. اینجا زمانی محل باغ‌های شیب‌دار در حاشیه رودخانه بود، ولی به‌تدریج تبدیل به محل تجمع معتادان متجاهر شد. کوچه‌ها و خانه‌های محله فرحزاد فرسوده‌اند و نیاز به بازسازی دارند، اما نداشتن سند و ریزدانه بودن املاک، مانعی در این مسیر ایجاد کرده است. سرای محله فرحزاد در ساختمان سابق مدرسه محله قرار دارد. کمی آن‌طرف‌تر هم دفتر توسعه محلهای است.
با پیاده‌روی از معابر پیچ در پیچ و رسیدن به کوچه «عمارت» وارد دره می‌شویم. اینجا زمانی پر از آلونک‌های معتادان بود که شهرداری آنها را در قالب طرح ساماندهی معتادان متجاهر و قرارگاه اجتماعی تخریب کرد. قبلا در کنار سنگ‌ها آتش روشن کرده بودند و سیاهی دوده باقی‌مانده است. با کاهش سرمای زمستان علف‌ها سبز شده‌اند، ولی درخت‌ها هنوز خشک هستند. رودخانه آب دارد، اما زباله‌های پلاستیکی و نخاله ساختمانی خیلی زیاد است و تمام خاک آلوده شده؛ آنقدر که نمی‌توان پارچه‌ها و پلاستیک‌هایی که با خاک مخلوط شده است را جدا کرد. چند پرنده روی شاخه‌ها نشسته‌اند و صدای جریان آب می‌آید. بهار 1401تا مدتی دیگر از راه می‌رسد. عضو شورایاری محله فرحزاد می‌گوید: «من تصور می‌کنم می‌شود مشکل حضور معتادان در این دره را حل کرد، اما اراده جدی برای انجام این کار وجود ندارد. من و دیگر نمایندگان مردم این محله بار‌ها با نهاد‌های مسئول از نیروی انتظامی تا دیگر ارگان‌ها صحبت کرده‌ایم، اما باز هم این مشکل حل نشده است.»
احمد فرحزادی با بیان اینکه سابقه حضور معتادان در این دره زیاد است، می‌افزاید: «در سال‌های قبل چندبار برای پاکسازی دره اقدام شده بود، اما وقتی دوباره شاهد بازگشت معتادها هستیم، این شایعه تقویت شده که شاید قرار است از این راه شرایط زندگی اهالی را سخت کنند تا آنها وادار به فروش خانه‌هایشان یا رها‌کردن آنها شوند.»
او می‌گوید: «رسانه‌های زیادی از این محله گزارش تهیه کرده‌اند. از تلویزیون هم چندبار آمده و فیلم گرفته‌اند، اما مشکل ما همچنان پابرجاست. این محله زمانی گران‌قیمت‌تر از نیاوران و تجریش بود، اما حالا به این شکل درآمده است؛ حتی شایعه کرده بودند که بعضی از مالکان درخت‌ها را آتش زده‌اند، اما نمی‌دانند کسی که سند ندارد همان درخت را سند می‌داند و هیچ‌وقت باغ را آتش نمی‌زند.»
اوایل دی‌ماه امسال علیرضا زاکانی، شهردار تهران از دره فرحزاد بازدید و از نزدیک مشکلات این منطقه به‌ویژه حضور معتادان و کارتن‌خواب‌ها را بررسی کرد. پس از آن در چند مرحله معتادان جمع‌آوری و محلهای تجمع آنها پاکسازی شد. اکنون شرایط دره فرحزاد مانند چند ماه گذشته نیست؛ اگرچه هنوز هم می‌شود چند معتاد و آلونک‌هایی که درست کرده‌اند را پیدا کرد، اما تعداد آنها زیاد نیست، ولی شهرت این دره به‌عنوان محل تجمع مصرف‌کنندگان مواد‌مخدر آنقدر زیاد است که ممکن است باز هم معتادان را به سمت خود بکشاند. در تمام کوچه‌های محله فرحزاد زندگی جریان دارد، بچه‌ها بازی می‌کنند و خانواده‌ها در رفت‌وآمد هستند. اگرچه تعداد اتباع در این محله زیاد است، اما بخش بزرگی از اهالی آن با وجود همه مشکلات هنوز هم در فرحزاد زندگی می‌کنند.
مکث
بهره‌برداری از اکوپارک فرحزاد تا شهریور 1401
دره فرحزاد در شمال‌غربی تهران و بین 2منطقه 2و 5قرار دارد. شهردار منطقه 5تهران از تخریب ۱۶ رستوران از ۱۸ رستوران حاشیه روددره فرحزاد خبر می‌دهد و می‌گوید: «در نیمه دی‌ماه با کمک پلیس و دستگاه قضایی این مسیر از وجود معتادان متجاهر پاک و ایمن‌سازی شد.» احسان شریفی می‌گوید: «گام بعدی، باز شدن دسترسی به دره فرحزاد بود که اقدامات درباره رستوران‌ها و ساختمان‌های بستر رودخانه، اواخر بهمن انجام شد و تخریب 2پلاک به‌دلیل سکونت در منطقه 2فعلا متوقف شده است. طراحی مسیر جاده انجام شد و جانمایی محل استقرار پلیس و جانمایی ۵۰ برج نوری در آن صورت گرفت تا منطقه فرحزاد تبدیل به یک اکوپارک شود و حتی حفظ مالکیت باغ‌های متعلق به مردم و حفظ وضع موجود آن در نظر گرفته شده است. عملیات اجرایی این طرح در ابتدای سال آینده انجام و تا شهریور ۱۴۰۱ بخشی از این بوستان تقدیم مردم می‌شود.»
شهردار منطقه ۲ نیز درباره دره فرحزاد می‌گوید: «برای پروژه اکوپارک پیگیر تامین اعتبار بوده‌ایم و با هماهنگی شهردار تهران این موضوع به‌عنوان پروژه اولویت‌دار لحاظ شده است. درواقع تلاش شده در اصلاحیه بودجه بتوانیم ردیف اعتباری بگیریم و امیدواریم از ابتدای سال ۱۴۰۱پروژه آغاز شود.» مهدی صالحی می‌افزاید: «یکی از موانع، طرح تفصیلی منطقه فرحزاد بود که چندین سال مانع ساخت‌وساز بود و در نهایت در خرداد سال ۱۴۰۰ رفع شد. مانع دیگر نیز مربوط به اسناد مالکیت برخی از املاک بود. تعداد کمی از ساکنان سند مالکیت دارند که می‌توانند پروانه ساخت بگیرند.»
