عمارتی با آدرس یگانه
محوطه ساختمان مرکزی بانک ملی ایران، خانه سردار اسعد بختیاری
خانه سردار اسعد بختیاری در محدوده باغ ایلخانی احداث شده است. باغ توسطالله قلیخان ایلخانی معروف به حاجی ایلخانی بنا نهاده شد و البته سالهاست که ساختمانهای مربوط به بانک ملی ایران در این مجموعه قرار دارد. این محدوده در دوران قاجار محل سکونت رجال و درباریان بود. این باغ که در محدوده خیابان فردوسی تا محدوده سرهنگ سخایی امتداد مییابد، با باغهای صنیعالدوله که بعدتر عمارت خانه قوام(موزه آبگینه و سفالینههای ایران)، باغ حاجبالدوله، باغ امینالسلطان(خانه اتحادیه)، باغ ایلچی و باغ اتابک(سفارت فعلی روسیه) همسایه است.
خانه موسوم به سردار اسعد بختیاری توسط جعفرقلیخان بختیاری(سردار اسعد سوم) بنا نهاده شد و در مالکیت بانک ملی قرار دارد. جعفرقلیخان بختیاری معروف به سردار بهادر و سردار اسعد سوم، از رجال سیاسی و نظامی اواخر دوره قاجار و پهلوی اول بود. او در آخرین سالهای پادشاهی احمدشاه در کابینه حسن مستوفیالممالک از ۱۲۹۶ تا ۱۲۹۷ و در کابینه رضاخان پهلوی از ۱۳۰۲ تا ۱۳۰۳ وزارت پست و تلگراف را برعهده داشت. او در دوران پهلوی در کابینه محمدعلی فروغی از ۱۳۰۴ تا ۱۳۰۵ و در کابینه هدایت از ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۳ برای ۲ دوره وزیر جنگ بود. جعفرقلیخان از رؤسای ایل بختیاری، فرزند علیقلی خان سردار اسعد و از فاتحان تهران در جریان انقلاب مشروطه بود. او در دوره پنجم مجلس شورای ملی به نمایندگی از منطقه بختیاری، در مجلس حضور داشت. جعفرقلیخان در سال ۱۳۱۳ درحالیکه هنوز وزارت جنگ را برعهده داشت، به دستور رضاشاه دستگیر شد و چندی بعد توسط پزشک احمدی در زندان قصر به قتل رسید. جعفر قلیخان در سال 1291مقارن با ساخت عمارت قوامالسلطنه دستور ساخت این بنا را میدهد. در سال 1307دولت این باغ را تصرف میکند و بعد از 5سال مرمت و ساخت و ساز، بانک ملی را در محوطه آن احداث میکند. در طول سالیان این عمارت کاربریهای گوناگونی داشته است ازجمله دایره فلاحت، باشگاه بانک ملی و کتابخانه تا اینکه در سال1382 بهعنوان موزه اختصاصی بانک ملی تغییر کاربری میدهد در واقع بخشی از مجموعه آثار هنری متعلق به بانک و هدایای جشن پنجاه سالگی بانک(شهریور 57) در این محل به نمایش درآمد. این بنا در سال 1355با شماره 1349در فهرست آثار ملی ایران ثبت میشود و هماکنون بهعنوان محل برگزاری جلسات و همایشهای مهم بانک مورد استفاده قرار میگیرد.
این ساختمان که به لحاظ معماری و تزئینات بسیار فاخر و نمونه است توسط علی محمدخان معمارباشی صانعی طراحی شده است. او فرزند استاد حسین کاشانی معروف به معمار دیوان است.
این معمار در آثار خود بهویژه در عمارت سردار اسعد و قوامالسلطنه الگو و سبکی از معماری را در اواخر قاجار- اوایل پهلوی پایهریزی کرد که تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی است در این سبک تخصیص فضا و پلان اصلی ساختمان ملهم از معماری غربی است که با تزئینات و ارائههای معماری ایرانی البته در لحنی منطبق با فضا آراسته شده است. ساختمان در 2 طبقه با پلکانی از چوب و تزئینات چوبی در مرکز بنا به شیوه غربی ساخته شده است. در سایر بخشها نیز آینهکاری و گچبری بهکار رفته است.
این عمارت زیبا در قلب محوطه ساختمان مرکزی بانک ملی ایران هرچند فعلا بازدید عمومی ندارد اما به مدد دنیای مجازی میتوان بازدید آنلاین آنرا تجربه کرد و کیفور شد.