کرونا؛ به کام اغنیا، علیه فقرا

ثروت 10ثروتمند دنیا در دوران همه‌گیری کرونا که باعث مرگ روزانه حدود 21هزارو300نفر شده، دوبرابر شده و همزمان با غنی‌تر شدن این 10نفر، میلیون‌ها انسان به‌خاطر نابرابری در توزیع واکسن، جانشان را از دست داده‌اند.
به‌گزارش الجزیره، آکسفام، مؤسسه بین‌المللی غیردولتی مستقر در انگلیس که در زمینه فقر و نابرابری جهانی فعالیت می‌کند، مثل هر سال، گزارش سالانه خود را در ژانویه منتشر کرده و مثل تمام گزارش‌های پیشین، درباره افزایش شکاف بین اغنیا و فقرا هشدار داده است. تفاوت گزارش امسال این است که این بار، فقرا با جانشان بهای عمیق‌تر شدن این شکاف را پرداخت می‌کنند.
آکسفام در گزارش خود با نام «نابرابری می‌کشد» نوشته است: «ما با نگرانی‌های بی‌سابقه وارد سال2022 شده‌ایم.» این سازمان در این گزارش به نابرابری شدیدی که به‌صورت «خشونت اقتصادی» علیه فقیرترین مردم و کشورهای دنیا درآمده، هشدار داده است.
بر این اساس، در این دنیای به‌شدت نابرابر، سیاست‌های سیستماتیک و ساختاری و انتخاب‌های سیاسی به نفع ثروتمندان و صاحبان قدرت شکل می‌گیرد و در نتیجه آن، بیشتر مردم معمولی در سراسر دنیا، آسیب می‌بینند. این گزارش، به این مسئله اشاره کرده که نابرابری واکسنی نمونه‌ای بارز از این وضعیت دنیاست.
در بخشی از آن آمده است: «میلیون‌ها انسان زنده می ماندند اگر به واکسن دسترسی داشتند، اما حالا مرده‌اند و در حالی فرصت حیات را از دست داده‌اند که شرکت‌های بزرگ داروسازی به کنترل انحصاری این فناوری‌ها ادامه می‌دهند.»
آکسفام محاسبه کرده است که 252مرد بیش از یک‌میلیارد زن و دختر در آفریقا، آمریکای لاتین و کشورهای حوزه دریای کارائیب ثروت دارند و 10 ثروتمند اول دنیا بیشتر از 3.1میلیارد انسان فقیر دنیا ثروت دارند. آکسفام معمولا گزارش خود را در آستانه مجمع جهانی اقتصاد که در داووس در سوئیس برگزار می‌شود، منتشر می‌کند. اما گردهمایی ثروتمندترین و پرقدرت‌ترین افراد دنیا امسال هم به‌خاطر همه‌گیری کرونا به‌تعویق افتاده و برگزار نمی‌شود.
هفته گذشته، مجمع جهانی اقتصاد هم گزارش ریسک جهانی2022 خود را منتشر کرد و هشدار داد که بهبود نامتوازن اقتصادی از همه‌گیری کرونا، که تا حد زیادی به توزیع گسترده واکسن بستگی دارد، شکاف‌های درون و بین کشورها را افزایش داده است.
مجمع همچنین  درباره نابرابری فزاینده که به‌خاطر همه‌گیری کرونا بدتر هم شده، هشدار داده و گفته است که این شرایط باعث بروز تنش‌ها و مصایب بیشتری شده و در واکنش کشورها به تغییرات اقلیمی، بی‌ثباتی‌های اجتماعی و نابرابری‌های اقتصادی خلل ایجاد می‌کند.

مسیر اشتباه
با وجود تلاش‌های سازمان ملل و دولت‌ها در چند دهه اخیر برای مقابله با فقر و توزیع برابر فناوری و دسترسی به آموزش، دنیا دهه‌هاست با سرعت به‌سمت نابرابری شدید حرکت می‌کند. در گزارش آکسفام آمده است: «شکاف‌های امروز مستقیما به میراث تاریخی نژادپرستی، ازجمله برده‌داری و استعمار ربط دارد.»
این گزارش به این مسئله اشاره می‌کند که یک‌درصد بالای جامعه جهانی تقریبا 20بار بیشتر از 50درصد پایین جمعیت دنیا، ثروت کسب کرده‌اند و همه‌گیری کرونا، حتی اوضاع را بدتر کرده است. نرخ بهره پایین و محرک‌های دولتی برای بهبود اقتصاد از ضربه کووید-19 سال2020، باعث شده تا قیمت سهام و دیگر دارایی‌ها به‌شدت بالا بکشد و همین، اغنیا را غنی‌تر کرده است. گابریل بوچر، مدیر اجرایی آکسفام به الجزیره گفته است: «تریلیون‌ها دلار پولی که توسط بانک‌های مرکزی به بازارهای مالی ریخته شده تا اقتصاد نجات پیدا کند، به انفجار در ثروت میلیاردرها منجر شده است. این بزرگ‌ترین افزایش ناگهانی ثروت اغنیا در تاریخ است؛ ‌این درحالی‌ است که همه‌گیری کرونا، مردم عادی را بیش از پیش فقیر کرده است.» نابرابری ثروت فقط به مردم آسیب وارد نمی‌کند و تبعات آن به سیاره زمین نیز آسیب وارد می‌کند؛ آن هم در شرایطی که زمین به‌خاطر تغییرات اقلیمی، روزهای سختی را تجربه می‌کنند و کارشناسان هشدار می‌دهند پنجره طلایی نجات زمین در حال بسته شدن است.

نابرابری واکسن
براساس یک تحقیق که آکسفام به آن اشاره کرده، مردمی که در کشورهای کم‌درآمد و درآمد متوسط زندگی می‌کنند دوبرابر بیشتر از افرادی که در کشورهای ثروتمند زندگی می‌کنند در معرض مرگ به‌خاطر آلودگی به ویروس کووید-19 هستند. در برخی کشورها، این رقم برای فقیرترین مردم جامعه، 4برابر است.
 بوچر گفته است: «بسیاری از افراد مشاغل خود را از دست داده‌اند و از آن بدتر، میلیون‌ها نفر جانشان را از دست داده‌اند. زنان، گروه‌های نژادی و شهروندان فقیرترین کشورها، بیشترین ضربه را متحمل شده‌اند.» آکسفام از دولت‌هایی که قدرت دارند خواسته تا تغییرات یکباره و بنیادی ایجاد کنند و «خشونت اقتصادی» را به رسمیت بشناسند؛ چون این کار یکی از مقدمات حرکت به سمت دنیایی است که نابرابری در آن وجود ندارد. به‌گفته آکسفام، اولین قدم برای شروع، وضع مالیات بسیار زیاد بر ثروت‌ 10ثروتمند دنیاست که در دوران همه‌گیری، ثروتشان دوبرابر شده است. مبلغ مالیاتی که این 10نفر باید به‌خاطر شرایط، کسب درآمدهای یکباره و بیش از میانگین بپردازند، حدود 812میلیارد دلار است.
بوچر به الجزیره گفته است: «ما باید این افزایش یکباره ثروت را با مالیات برگردانیم. این کار ساده است و همه آن را قبول دارند؛ برای ابرپولدارها مالیات ببرید و این پول را برای پرستارها، بیمارستان‌ها و واکسن هزینه کنید.»

84درصد
درآمد 84درصد خانوارها در دنیا طی سال2021 به‌خاطر کرونا کاهش پیدا کرده است، اما تعداد میلیاردرها در همین دوره افزایش یافته است