آغاز مطالعه استخراج زیر زمینی از معادن

نسرین صفربیرانوند| خرم آباد- خبرنگار:

لرستان به سبب موقعیت زمین شناسی، از معادن و ذخایر زیرزمینی قابل توجهی برخوردار است. ذخایری مانند آهک، تالک، گچ و آهک بخشی از معادن لرستان را تشکیل می‌دهند که درصورت برنامه‌ریزی و فراهم کردن شرایط مورد نیاز برای استخراج آنها بدون شک نقش مهمی در شکوفایی اقتصادی استان خواهد داشت. در همین زمینه با «جمال مومیوند‌» معاون معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان گفت و گویی را ترتیب داده ایم که در ادامه می‌خوانید.

 وضع معادن لرستان را به لحاظ کمی چطور ارزیابی می‌کنید؟

740 واحد معدنی در استان وجود دارد که از این تعداد 400 واحد، سنگ بری و بقیه واحدها هم شامل کارخانه سیمان دورود، فروآلیاژ ازنا، آهک هیدراته، کارخانه شیشه الیگودرز، واحدهای پودر، واحدهای بتن و... است.

 این واحدها با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند؟ همه این ظرفیت‌ها فعال‌اند؟

400 واحد سنگ بری با 80 واحد غیرفعال و 320 واحد دیگر با ظرفیت 20 تا 40 درصدی فعالیت می‌کنند. مهم‌ترین دلیل غیر فعال بودن 80 واحد سنگ بری، فناوری قدیمی، کمبود نقدینگی و سرمایه درگردش است. اما دلیل این‌که 320 واحد با ظرفیت کم فعالیت می‌کنند،کاهش ساخت و ساز و رکود طرح‌های عمرانی است که موجب شده با کاهش تقاضا در بازارمواجه باشند. از سوی دیگر،فرسودگی خطوط تولید هم از دیگر دلایل غیر فعال بودن یا فعالیت با ظرفیت کم این واحدهاست.
باید اذعان کرد که ما از تکنولوژی تولید سنگ عقب هستیم که مجموع این موارد سبب شده است در زمینه استخراج و فرآوری محصولات معدنی شاهد هدر رفت و ایجاد باطله‌های سنگ زیادی باشیم. ضمن این‌که این هدررفت، صرفه اقتصادی را درمعادن سنگ وهم واحدهای سنگ بری کاهش می‌دهد.

 برای بهره وری مناسب از معادن سنگ چه برنامه‌هایی دارید؟

چند مشاور خارجی ظرف چند ماه گذشته، مطالعه استخراج زیرزمینی را آغاز کرده اند که کار آنها تا ۲ ماه آینده به اتمام می‌رسد. اگر نتیجه این مطالعات مثبت باشد، لرستان نخستین استانی خواهد بود که استخراج زیرزمینی خواهد داشت. ضمن این که درصورت اجرایی شدن این طرح و استخراج زیرزمینی،دیگر شاهد تخریب محیط زیست و جنگل‌ها در استلن نخواهیم بود.
علاوه براین، با استخراج زیرزمینی، ظرفیت گردشگری در این مناطق ایجاد خواهد شد.چراکه حفاری در زیر زمین، سبب ایجاد تونل‌های زیرزمینی در مناطق جنگلی شده و این موضوع مورد استقبال دوستداران طبیعت قرار دارد. البته این افق و چشم انداز بلند مدت است و امیدواریم این امرمحقق شود.

 علاوه بر واحدهای سنگ بری برخی واحدهای صنعتی استان مانند کاشی جم با مشکلاتی روبه‌رو هستند. دراین مورد توضیح می‌دهید؟

می توان گفت واحدهای معدنی غیر از معادن سنگ با مشکل خاصی روبه‌رو نیستند.برای نمونه 14 واحد پودر میکرونیزه استان با بالاتر از ظرفیت اسمی خود و در ۳ نوبت کاری فعالیت می‌کنند. واحدهای گچ و معادن تالک استان هم از شرایط خوبی برخوردار هستند. اما برخی واحدها مانند سیمان دورود با مشکلاتی نظیر بازار فروش و همچنین قدیمی بودن خطوط تکنولوژی برخوردارند که در صورت نوسازی آن و استفاده از فناوری جدید، برخی از مشکلات آن برطرف خواهد شد.
همچنین کارخانه شیشه دورود هم از جمله واحدهایی است که مشکلاتی دارد که در همین زمینه، کارگروهی ملی درحال بررسی و رفع مشکل است. کاشی جم و سامان کاشی هم مطالبات و اختلاف نظرهایی با بانک‌ها دارند که در کارگروه ملی رفع موانع مصوب شده اند و بدون شک برگشت آنها به چرخه تولید می‌تواند کارگران این واحدها را که بیمه بیکاری دریافت می‌کنند مشغول به کار کند.

 آماری از معادن استان دارید؟

درسامانه کاداستر230 معدن ثبت شده است که از این تعداد 126 معدن فعال و 104 واحد غیر فعال هستند. از 104 واحد غیر فعال 50 واحد به دلیل تمام شدن ذخیره متروکه هستند، حتی در مزایده هم کسی شرکت نکرده است؛ زیرا صرفه اقتصادی ندارد، اما 50 معدن دیگر شرایط واگذاری را دارند که طی برگزاری 2 مزایده که بهمن ماه سال گذشته برگزار شد، معادن به متقاضیان واگذار می‌شود.

کدام شهرستان‌ها بیشترین ذخایر معدنی را دارا هستند؟

به دلیل موقعیت زمین شناسی می‌توان گفت همه شهرستان‌های ما دارای ذخایر معدنی هستند. از سوی دیگر، استان با تنوع مواد معدنی روبه‌رو است؛ به طوری که تاکنون 17 ماده معدنی دراستان شناسایی شده است.
به عنوان نمونه، در منطقه الیگودرز شاهد تجمیع معادن سنگ آهک هستیم که از معروف‌ترین مواد معدنی است که خلوص بالایی دارد و خوراک 14 واحد تولید پودرمیکرونیزه را تامین می‌کند.همچنین معادن سنگ‌های چینی در ازنا و دورود مستقر هستند که متاسفانه بازار خوبی ندارند. معادن تالک در ازنا مستقر است که بخش قابل توجهی از نیاز کشور را تامین می‌کند. سنگ چینی دورود که خوراک سیمان است و معدن گرانیت نیز در تواندشت قرار دارد. همچنین در جنوب خرم آباد یک معدن گچ داریم. معادن سنگ گوهره دوره و چگنی که به برند لرستان معروف است؛ معادن گچ و آهک پلدختر و معادن لاشه کوهی خرم آباد هم از دیگر معادنی است که دراستان وجود دارد.

عمده‌ترین مشکل معادن استان چیست؟

دربحث معادن جز سنگ‌های ساختمانی، مشکل چندانی نداریم. اما در زمینه ذخایرمعدنی،به غیر از سنگ‌های تزئینی، با افزایش تناژ روبه‌رو هستیم و معادن سنگ‌های چینی به غیر از چند معدن فعال، مابقی غیرفعال هستند.اما موضوعی که باید مورد توجه قراربگیرد این است که سنگ‌های چینی در خارج از کشور از وضع خوبی برخوردار است.اما در داخل به دلیل تغییر سلیقه مشتریان، این سنگ‌ها بازار ندارند.از این رو، ضرورت دارد برای رونق صادرات این ماده معدنی بازرگانان و تجاربا مشارکت خود، وارد بازار‌های خارجی شوند. از سوی دیگر سنگ‌های گوهره هم به دلیل کاهش پروژه‌های عمرانی وضع مناسبی ندارد و معادن گرانیت هم به دلیل مسائل فنی و ایمنی از شرایط مطلوبی برخوردار نیستند.

 سخن آخر...

معادن لرستان به عنوان یکی از ظرفیت‌های مهم در صورت برنامه ریزی مدون و فراهم کردن زیر ساخت‌های مورد نیاز از جمله تکنولوژی روز می‌تواند سهم به سزایی در بحث اشتغال زایی و رونق اقتصادی استان داشته باشد. نکته‌ای که باید هم مورد توجه مسئولان و هم خود سرمایه گذاران قرار بگیرد.