دیپلماسی
ماراتن دیپلماتیک در آستانه مذاکرات وین
هرچه به هشتم آذرماه (۲۹نوامبر)، موعد اعلام شده برای ازسرگیری مذاکرات وین نزدیک می‌شویم، رایزنی‌های دیپلماتیک دراین عرصه به‌صورت فشرده‌تری پیگیری می‌شود؛ مذاکراتی که «لغو تحریم‌های غیرقانونی» به‌عنوان محوری‌ترین هدف تیم مذاکره‌کننده ایرانی درنظر گرفته شده است.
به‌گزارش همشهری، دراین میان به‌نظر می‌رسد تبادل‌نظر ایران و روسیه باهدف دستیابی به همگرایی بیشتر در مسیر به نتیجه رسیدن مذاکرات وین هر روز ابعاد گسترده‌تری می‌گیرد و 2 کشور گفت‌وگوهای دیپلماتیک فشرده‌ای را دراین زمینه دنبال می‌کنند؛ موضوعی که سفر اخیر علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزارت امورخارجه و مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان به مسکو نیز گواهی براین مدعاست.
دیپلمات ارشد کشورمان در نخستین روزهای آذرماه پس‌از رایزنی با انریکه مورا، معاون مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام در بروکسل، به دعوت سرگئی ریابکوف، معاون وزارت امورخارجه فدراسیون روسیه به مسکو رفت تا رایزنی‌های برجامی ابعاد تازه‌تری به‌خود بگیرد. به‌نظر می‌رسد رفع ابهام‌های طرف روسی پیرامون مواضع برجامی جمهوری اسلامی رویکردی است که ازسوی دیپلمات‌های کشورمان پیگیری می‌شود؛ موضوعی که درنهایت به نزدیک شدن مواضع 2 کشور درجریان مذاکرات وین کمک بسزایی می‌کند.
رایزنی رئیسی - پوتین
در چنین شرایطی گفت‌وگوی تلفنی دیروز سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری کشورمان با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری فدراسیون روسیه گام تازه‌ای دراین مسیر تعبیر می‌شود که می‌تواند در نزدیکی مواضع برجامی 2 کشور نقش ویژه‌ای ایفا کند. برهمین اساس هم بود که رئیسی دراین گفت‌وگو، ضمن قدردانی از مواضع روسیه در دفاع از حقوق هسته‌ای و لزوم لغو همه تحریم‌ها علیه ملت ایران گفت: جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات وین کاملا جدی است و به همین میزان در تأمین حقوق ملت‌مان مبنی بر لغو تحریم‌ها هم جدیت داریم.
این درحالی‌است که مذاکرات وین تنها محور گفت‌وگوی دیروز نبود و دوطرف درباره مسائل گوناگون منطقه‌ای و جهانی، ازجمله سند جامع همکاری‌های بلندمدت بحث و تبادل‌نظر کردند. رئیس‌جمهوری کشورمان با اشاره به مواضع و همگرایی مشترک 2 کشور در موضوع‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی، بر لزوم نهایی کردن سند جامع همکاری بلندمدت تأکید کردند.
سیدابراهیم رئیسی بر اراده جمهوری اسلامی ایران برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی با روسیه تأکید کرد و افزود: آمادگی داریم سند جامع همکاری‌های بلندمدت ایران و روسیه را نهایی کنیم تا روند ارتقای هرچه بیشتر روابط و همکاری‌های 2کشور با سرعت بیشتری اجرایی شود.
بررسی تحولات افغانستان، سوریه و منطقه قفقاز هم ازجمله محورهای دیگری بود که در گفت‌وگوی تلفنی دیروز روسای‌جمهوری 2 کشور مورد توجه قرار گرفت و دوطرف تأکید کردند که هرگونه تغییر در ژئوپلتیک و تغییر مرزهای کشورهای منطقه قابل‌پذیرش نیست.
حمایت روسیه از حقوق هسته‌ای ملت ایران
رئیس‌جمهوری روسیه نیز دراین گفت‌وگوی تلفنی با تأکید بر اینکه تهران و مسکو در بسیاری از موضوع‌ها از مواضع و همگرایی مشترکی برخوردار هستند، ضمن حمایت از حقوق ملت ایران در موضوع هسته‌ای، گفت: امیدواریم در مذاکرات آینده، طرف‌ها، اراده سیاسی کافی برای خروج از شرایط فعلی را داشته باشند.
ولادیمیر پوتین همچنین عنوان کرد: مسکو از پیشنهادهای تهران در تدوین سند جدید همکاری بلندمدت 2 کشور حمایت می‌کند و مصمم هستیم این سند هرچه سریع‌تر نهایی و اجرایی شود.
وی با تأکید بر اینکه مسکو برای ارتقای سطح روابط اقتصادی و نهایی شدن برنامه‌های سرمایه‌گذاری‌های مشترک با ایران ارزش زیادی قائل است، عنوان کرد: شاهد گرایش‌های مثبتی برای ارتقای روزافزون سطح همکاری‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌الملل هستیم و بی‌تردید روند توسعه همکاری‌ها شتاب خواهد گرفت.
تحرکات دیپلماتیک چینی‌ها
رایزنی‌های ایران و روسیه پیرامون مذاکرات وین درحالی است که چین هم درحال نقش‌آفرینی مؤثری دراین عرصه است. براین اساس وزارت امورخارجه چین با صدور بیانیه‌ای، از برگزاری نشست سه‌جانبه معاونان وزرای امورخارجه ایران، روسیه و چین خبر داد که احیای توافق هسته‌ای از طریق مذاکرات وین، از اصلی‌ترین محورهای آن بوده است.
براساس اعلام پایگاه خبری اردوپوینت، روز 15نوامبر، ما ژائو، معاون وزیر امورخارجه چین، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امورخارجه روسیه و علی باقری‌کنی، معاون وزیر امورخارجه ایران در قالب نشست ویدئوکنفرانسی، توانسته‌اند به «اتفاق‌نظر گسترده‌ای» درباره مسئله هسته‌ای ایران دست یابند؛ موضوعی که علی باقری‌کنی، در حساب کاربری‌اش در توییتر بر آن صحه گذاشت و نوشت: «نشست مجازی مفیدی با شرکای چینی و روسی داشتم؛ با تأکید بر همسویی 3 کشور در مقابله با یکجانبه‌گرایی و تقویت همگرایی در مذاکرات پیش رو، مجدداً تصریح شد آمریکا باید همه تحریم‌های غیرقانونی را لغو کند.»
معاون وزیر امورخارجه ایران همچنین دراین نشست تأکید کرده که تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران، هزینه مقابله با یکجانبه‌گرایی است. باقری‌کنی لغو همه تحریم‌های مغایر با برجام و اقدام‌های متناقض با قطعنامه ۲۲۳۱ به‌صورت قابل راستی‌آزمایی و در راستای انتفاع اقتصادی ایران از عادی‌سازی روابط اقتصادی و تجاری ایران را شرط لازم برای موفقیت مذاکرات پیش‌رو عنوان کرده است. این نشست سه‌جانبه درحالی برگزار شد که براساس اعلام کاخ سفید، روسای جمهوری آمریکا و چین درجریان گفت‌وگوی ویدئوکنفرانسی اخیر خود، علاوه‌بر موضوع‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی درباره موضوع ایران و مذاکرات پیش‌رو نیز رایزنی کرده‌اند.
افزایش شکاف‌ها میان واشنگتن و تل‌آویو
همگرایی روزافزون مثلث راهبردی ایران، روسیه و چین پیرامون مذاکرات وین درحالی است که به‌نظر می‌رسد اختلافات آمریکا و اسرائیل درباره این موضوع هر روز آشکارتر می‌شود، تا جایی که روزنامه اماراتی «نشنال» از این اختلاف‌نظرها پرده برداشت و اعلام کرد که با توجه به دیدارها و رایزنی‌های اخیر مقام‌های آمریکایی و اسرائیلی، واشنگتن و تل‌آویو درباره احیای توافق هسته‌ای اختلاف نظر دارند، اما آن را علنی نمی‌کنند.
این موضوع پس‌از آن آشکارتر شد که سفر پرهیاهوی رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران به منطقه خاورمیانه، که باهدف رفع ابهام‌های متحدان منطقه‌ای این کشور انجام شد، با درهای بسته دفتر نفتالی بنت، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی مواجه شد و مالی نتوانست با بنت دیدار و گفت‌وگو کند.
نخستین سفر رابرت مالی به سرزمین‌های اشغالی درحالی با شکست مواجه شد که کارشناسان معتقدند آمریکا تلاش‌های گسترده‌ای را برای فرونشاندن خشم اسرائیل آغاز کرده که گفت‌وگوی اخیر وندی شرمن، معاون وزیر امورخارجه آمریکا در واشنگتن با آیدان رول همتای اسرائیلی خود نیز دراین راستا قابل بررسی است.
تلاش‌های علنی رژیم صهیونیستی برای به شکست کشاندن مذاکرات وین درحالی هر روز ابعاد وسیع‌تری به‌خود می‌گیرد که اسرائیلی‌ها از یک‌سو نگران افزایش قدرت و نفوذ منطقه‌ای ایران هستند و ازسوی دیگر لغو همه تحریم‌ها را مقدمه‌ای برای قدرت‌یابی روزافزون جمهوری‌اسلامی می‌پندارند؛ برهمین اساس است که برخی معتقدند اسرائیل به «جنگ غیرعلنی‌اش علیه ایران» ادامه خواهد داد.
سفر رابرت مالی به خاورمیانه
سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا درباره نتایج سفر رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران به خاورمیانه باهدف رایزنی پیرامون ازسرگیری مذاکرات وین گفت: مالی، نماینده ویژه ما، همانطور که هفته پیش هم اعلام کردیم، برای رایزنی با شرکایمان در منطقه در سفر است. او در امارات متحده عربی بود. الان هم در اسرائیل است که تعاملات خیلی خوبی داشته است. او از بین همکاران اسرائیلی ما، با وزیر امور خارجه، وزیر جنگ، مشاور امنیت داخلی آن و رئیس موساد دیدار داشته است. ند پرایس افزود: ما در قبال شرکای اسرائیلی‌مان و شرکایمان در منطقه خلیج‌فارس در اظهارات‌مان بسیار صریح و شفاف بوده‌ایم، در مدت 6 دور قبلی مذاکرات غیرمستقیم در وین، مرتب آنان را در جریان روند بحث‌ها گذاشته‌ایم. حالا هم که در حال آماده شدن برای ازسرگیری این مذاکرات هستیم، یعنی دور هفتم در وین. این[سفر] فرصتی برای تبادل‌نظر و آمادگی برای دور هفتم است، اما رایزنی‌ها و هماهنگی‌های دقیق با نزدیک‌تر شدن به ۲۹نوامبر و مسلما با ازسرگیری مذاکرات ادامه خواهد یافت.
