«دروازه» اروپا، مقابل‌«کمربند و راه» چین

طی ماه‌های گذشته، بسیاری از رسانه‌ها به استراتژی جدید آمریکا برای مقابله با ابر پروژه تجارت بین‌الملل چین (موسوم به طرح کمربند و راه) پرداخته‌اند؛ استراتژی که شامل توسعه زیرساخت‌های جهانی (در تمام قاره‌ها) و انعقاد قراردادهای بلندمدت با بسیاری از کشورهای جهان می‌شود، اما آمریکا در این نبرد تنها نیست و قدرت‌های دیگری نیز این کشور را برای مهار تهدید چین همراهی می‌کنند. به گزارش بلومبرگ، اتحادیه اروپا به‌زودی از راهبرد خود برای مقابله اقتصادی با چین رونمایی خواهد کرد؛ راهبردی به ارزش 40میلیارد یورو (45.900میلیارد دلار) که بر توسعه زیرساخت‌های تجاری، تقویت توان تکنولوژیک در کشورهای هم‌پیمان و انرژی متمرکز است. اتحادیه اروپا که عنوان«دروازه جهانی» را برای ابر پروژه تجاری- اقتصادی خود در مقابل چین انتخاب کرده، مدعی است؛ این طرح متناسب با جدیدترین معیارهای محیط‌زیستی و ارزش‌های سیاسی نظیر دمکراسی، حقوق بشر و احترام به حاکمیت ملی کشورها تنظیم شده است.
ریشه‌های اولیه این طرح به نشست رهبران گروه7 در تیر‌ماه سال‌جاری بازمی‌گردد؛ زمانی که نخستین مذاکرات رئیس‌جمهور جدید آمریکا با هم پیمانان این کشور بر سر مهم‌ترین مسائل بین‌المللی جریان داشت. همانطور که پیش‌بینی می‌شد، مقابله با تهدید چین در کنار ویروس کرونا، محورهای اصلی رایزنی متحدان آمریکا در این نشست بود. بلومبرگ دراین‌باره می‌نویسد: 7قدرت بزرگ جهان در این نشست با حضور جو بایدن بر سر کلیات برنامه‌ای سیاسی- اقتصادی- تکنولوژیک برای رقابت با پروژه «کمربند و راه» چین به توافق رسیدند. این توافق «بازسازی جهان به شکلی بهتر» نام داشت و در آن به‌طور ویژه بر توسعه متناسب با محیط‌زیست تأکید شده بود. حال با گذشت نزدیک به 5‌ماه از آن نشست، اتحادیه اروپا راهبرد جامعی را برای همراهی با متحد غربی خود، علیه رقیب شرقی آماده کرده است؛ طرحی به ارزش 40میلیارد یورو که بخش اصلی منابع آن از محل صندوق توسعه پایدار اتحادیه اروپا تامین خواهد شد. بلومبرگ مدعی است؛ این طرح در آینده‌ای نه چندان دور، برندی رسمی را برای سرمایه‌گذاری‌های سازمان یافته در سطح کشورهای جهان معرفی خواهد کرد. کشورهای میزبان این سرمایه‌گذاری‌ها نیز براساس ظرفیت‌های جغرافیایی- اقتصادی و همچنین مناسبات سیاسی- امنیتی با اردوگاه قدرت‌های غربی انتخاب خواهند شد.

جزئیات سرمایه‌گذاری‌های دروازه جهانی
  غرب بالکان و ترکیه: مهم‌ترین هدف سرمایه‌گذاری‌ها در این منطقه، توسعه شبکه حمل‌ونقل از مبداء اروپاست. دروازه جهانی قرار است در 7سال آینده (فاز اول طرح) 9میلیارد یورو در تمام زیرساخت‌های اقتصادی این منطقه با محوریت حمل‌ونقل انرژی سرمایه‌گذاری داشته باشد. علاوه بر چین، نشانه‌هایی از رقابت با روسیه نیز در چشم‌انداز اروپا برای این منطقه دیده می‌شود.
  اروپای شرقی: تمرکز اصلی دروازه جهانی در این منطقه، توسعه زیرساخت‌ انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر است. تاسیس نیروگاه‌های برق خورشیدی در رومانی، ساخت کارخانه‌های محصولات پرمصرف تکنولوژی در اوکراین با معیارهای زیست-‌محیطی و... ازجمله اهداف اتحادیه اروپا در کشورهای شرق این قاره است. اروپای شرقی طی سال‌های اخیر شاهد نفوذ بی‌سابقه چین و روسیه بوده است.
  جنوب اروپا: اتحادیه اروپا قصد دارد تا با مجموعه سرمایه‌گذاری‌های 7میلیارد یورویی، تحولی بزرگ در تولید هیدروژن سبز در بخش جنوبی اروپا ایجاد کند. براساس اسناد منتشر شده انتظار می‌رود ارزش این سرمایه‌گذاری‌ها در مراحل بعدی طرح دروازه جهانی تا 30میلیارد یورو افزایش یابد. ایتالیا و اسپانیا، بیشترین حجم از این سرمایه‌گذاری‌ها را به‌خود اختصاص داده‌اند.
  قاره آفریقا: سهم کشورهای آفریقایی از طرح اقتصادی اتحادیه اروپا بسیار چشمگیر است. دروازه جهانی قرار است بیش از 220میلیارد یورو در این قاره سرمایه‌گذاری کند. این مبلغ از سرمایه‌گذاری‌های آمریکا و چین در آفریقا بیشتر است. تقویت اقتصاد دیجیتال، توسعه شبکه اینترنت و البته حمل‌ونقل، مهم‌ترین اهداف دروازه جهانی در آفریقاست.
  آسیای میانه: تمرکز بر توسعه بنادر و در ادامه، سایر زیرساخت‌های حمل‌ونقل، هدف اصلی سرمایه‌گذاری‌های اتحادیه اروپا در آسیای میانه است. کشورهای این منطقه با توجه به موقعیت جغرافیایی، یکی از مهم‌ترین میادین رقابت قدرت‌های غربی با چین به‌حساب می‌آیند.
  آسیای شرقی: قدرت‌های اروپایی قرار است تمام توان خود در حوزه تکنولوژی‌های نوین را برای رقابت با چین در این منطقه به‌کار گیرند؛ رویکردی که به‌طور همزمان از سوی آمریکا برای تعامل با ژاپن، کره‌جنوبی، هند و... دنبال می‌شود. دروازه جهانی در فاز اول، بیش از 10میلیارد یورو برای توسعه همکاری‌های تکنولوژیک و هوش مصنوعی با کشورهای آسیای شرقی در نظر گرفته است.
  آمریکای لاتین: توسعه پروژه‌های کابل فیبر نوری از زمین و دریا، هدف اصلی سرمایه‌گذاری‌های اتحادیه اروپا در آمریکای لاتین عنوان شده است. دروازه جهانی تلاش دارد تا از طریق این سرمایه‌گذاری‌ها، کشورهای آمریکای لاتین ازجمله برزیل، شیلی و حتی مکزیک را به قطب تولید و صادرات کابل‌های فیبر نوری تبدیل کند.
  قطب شمال: همانطور که انتظار می‌رفت منطقه استراتژیک قطب شمال، یکی از محورهای اصلی برنامه دروازه جهانی را تشکیل می‌دهد. اتحادیه اروپا قرار است سرمایه‌گذاری‌های چشمگیری را برای توسعه شبکه ارتباطات جی5 در این منطقه انجام دهد. تقویت زیرساخت انرژی‌های تجدید پذیر در گرینلند از دیگر اهداف اروپا در این منطقه است.